سخنگوی دولت پزشکیان گفته تخصیص یارانه نان به افراد یکی از راه حل‌های دولت در موضوع نان است. این ادعا پس از آن صورت گرفته که قیمت نان در استان‌های مختلف در حال افزایش است.
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت روز چهارشنبه ۲۱ خردادماه ۱۴۰۴ درباره برنامه دولت در رابطه با افزایش قیمت نان گفته تخصیص یارانه نان به افراد یکی از راه حل‌های دولت در موضوع نان است.
سخنگوی دولت افزوده: «باید با هم بتوانیم راهی را پیدا کنیم که هم جلوی هدررفت منابع خود را بگیریم و هم از طرفی به سفره مردم فشاری وارد نکنیم.»
فاطمه مهاجرانی بدون اشاره به اعتراض شهروندان درباره گرانی نان مدعی شده: «آنچه باید بدانیم این است که همه ما با هم در یک نقطه ایستاده‌ایم و در دو نقطه روبروی هم نیستیم.»
پس از آنکه هیئت دولت پزشکیان یارانه آرد را حذف کرد و در مصوبه‌ای پرسش‌برانگیز مجوز تعیین قیمت نان توسط استانداری‌ها را صادر کرد قیمت نان در استان‌های مختلف در حال افزایش است.
فاطمه مهاجرانی پس از آغاز دور تازه افزایش قیمت نان، بار دیگر مدعی شده بود که: «دولت در حال تدوین راهبردهایی است تا معیشت مردم آسیب نبیند. اگر قرار باشد که یارانه‌ها حذف شود، تدابیری پیش‌بینی خواهد شد تا مردم دچار آسیب نشوند.»
وی در توجیه حذف یارانه آرد به کسری بودجه دولت نیز اعتراف کرده و گفته: «با توجه به پرداخت ۲۸۰ هزار میلیارد تومان یارانه نان در سال، دولت باید راهبردهای اصلاحی را اتخاذ کند تا بتواند بودجه خود را صرف امور زیرساختی کند، مانند پوشش‌های بیمه و سایر موضوعات زیرساختی.»
طی سه هفته گذشته قیمت نان در برخی استان‌ها از جمله اردبیل و آذربایجان شرقی افزایش پیدا کرد. در برخی شهرها نیز قیمت نان‌های سنتی مانند سنگک بدون اعلام رسمی، با افزایش روبرو شد.
قیمت نان سنگک که در اردیبهشت‌ماه ۱۰ هزار تومان قیمت داشت در شهر تبریز با افزایش قیمت دو برابری به ۲۰ هزار تومان و در شهر اردبیل به ۱۶ هزار تومان رسیده است. همچنین برخی گزارش‌ها از فروش نان سنگک با قیمت ۲۵ هزار تومان در برخی شهرها حکایت دارد.
رسانه‌های داخلی نیز امروز چهارشنبه ۲۱ خردادماه گزارش داده‌اند که نان سنگک در برخی از نانوایی‌های پایتخت به قیمت ۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.
همچنین قیمت نان فانتزی ظرف دو ماه اخیر تا سقف ۵۰ درصد افزایش یافته است. وبسایت «تجارت نیوز» به نقل از فعالان این صنف، اعلام کرده دلیل اصلی افزایش قیمت نان فانتزی این است که به واحدهای تولیدی نان فانتزی سهمیه آرد تعلق نمی‌گیرد. این سهمیه‌بندی نادرست به افزایش قیمت نان و ورشکستگی این صنف منجر شده است.
غوغای نان؛ حذف بی‌صدای یارانه آرد و چند نرخی کردن قوت غالب مردم
محمد‌جواد کرمی رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی (حجیم و نیمه‌حجیم) اعلام کرده که «علت اصلی افزایش قیمت نان فانتزی، رشد نرخ آرد است. با وجود افزایش ۵۰ درصدی قیمت نان فانتزی، این نرخ هنوز واقعی نیست؛ چرا که اگر قرار بود نان فانتزی با نرخ واقعی عرضه شود، باید قیمت‌ها تا ۱۰۰ درصد افزایش می‌یافت.»
این فعال صنفی درباره تغییرات نرخ آرد طی یک سال گذشته توضیح داده که «قیمت آرد سال گذشته ۵۰۰ هزار تومان بود که ابتدا به ۶۰۰ هزار تومان و سپس به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر کیسه رسید.»
او افزوده «در واقع، طی یک سال گذشته قیمت نان در دو مرحله افزایش پیدا کرد و با وجود پیگیری‌های انجام‌شده، هنوز پاسخی از سوی مسئولان دریافت نشده است.»
رئیس اتحادیه نان‌های فانتزی با اشاره آزاد بودن آرد واحدهای تولیدی نان فانتزی گفته «به ماکارونی آرد نیمه سهمیه‌ای تعلق می‌گیرد، اما آرد واحدهای تولیدی نان فانتزی به صورت آزاد تأمین می‌شود و به همین دلیل، نان فانتزی شامل قیمت‌گذاری نمی‌شود.»
سخنگوی اتاق اصناف همچنین گفته «در طول سال‌های گذشته هر وقت قیمت نان افزایش پیدا کرده باز هم با قیمت واقعی فاصله داشته است. فرایند قیمت‌گذاری باید به سمتی برود که یارانه آرد حذف شود و درواقع یارانه به آخر زنجیره تولید و توزیع نان، یعنی به مردم تعلق بگیرد و نان به یک قیمت واقعی و عادلانه برسد.»
افزایش قیمت نان برای خانوارهای تنگدست و کم‌درآمدی که نان قوت غالب و شاید تنها خوراک برخی از وعده‌های غذایی آنها به شمار می‌رود به معنای بروز یک فاجعه معیشتی و خالی شدن سفره‌هایشان است.
وبسایت «اقتصادآنلاین» نیز در گزارشی روز سه‌شنبه ۶ خردادماه نوشت «موج گرانی نان در سکوت و بی‌برنامگی دولت در حال گسترش است، آنهم در شرایطی که نان برای بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد، تنها راه تامین حداقل کالری روزانه محسوب می‌شود.»
عبدالله بلواسی فعال صنفی کارگران نانوایی نیز درباره افزایش ثیمت نان گفته «ما هم مخالف گران شدن قیمت نان هستیم و معتقدیم کارگران، حتی کارگران خباز که افزایش حقوق‌شان منوط به افزایش قیمت نان است، از این موضوع آسیب می‌بینند. ما کارگر هستیم و افزایش قیمت نان پیش از آنکه بر حقوق کارگر خباز اثر بگذارد، سفره‌ی او را خالی‌تر می‌کند و دودِ این افزایشِ قیمت به چشم خودِ ما نیز می‌رود.»
این فعال صنفی افزوده «برای حل این تعارض، باید دستمزدِ کارگرانِ خباز نیز مانند دیگر کارگران، در شورایعالی کار تعیین شود نه اینکه آن را منوط به افزایش قیمت نان کنند! این یک عرف اشتباه و غیرمعقول است که متأسفانه سبب شده دستمزدِ کارگران خباز دیر به دیر افزایش یابد به طوریکه طی دو سال گذشته افزایش دستمزد در برخی از استان‌ها از جمله استان‌های محروم کشور صورت نگرفته و معیشت کارگران خباز از این نظر بسیار بحرانی است.»
عبدالله بلواسی همچنین گفته «سال گذشته حداقل دستمزد کارگران ۲۷درصد و امسال نیز ۴۵درصد افزایش یافت و اگر بخواهیم این افزایش را بر دستمزدِ کارگران خباز اعمال کنیم باید دستمزد آنها بیش از ۷۰درصد افزایش پیدا کند، در حالیکه حتی اگر قیمت نان را هم افزایش دهند، باز نمی‌توانند این افزایش را اعمال کنند. ضمن اینکه حتی اگر افزایش قیمت نان هم اتفاق بیفتد این افزایش بیش از آنکه صرف دستمزدِ کارگر شود، صرف هزینه بیمه و تولید می‌شود و در نهایت رقم خاصی به کارگر نمی‌رسد. پس نمی‌توان گفت افزایش قیمت نان به نفع کارگران است بلکه همانطور که گفتم به ضرر ما کارگران تمام می‌شود.»
با اینهمه دولت مسعود پزشکیان از ابتدای فعالیت در امرداد گذشته تا کنون حذف یارانه‌ها را در دستور کار قرار داده است. حذف یارانه دارو تا نان!
حذف یارانه‌ها بیش از آنکه به علت ایجاد اصلاحات ساختاری در اقتصاد باشد، به علت کاهش شدید منابع بودجه‌ای دولت رخ داده است. دولت با حذف یارانه‌ها به دنبال جبران کسری بودجه و تأمین هزینه‌های جاری کشور است.
از سوی دیگر دولت از سال ۱۴۰۱ با اجرای «طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان» قرار بود آنچه سخنگوی دولت «موضوع نان» خوانده را مدیریت کند.
این طرح با نصب کارت‌خوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها تلاش کرد تا از طریق رهگیری تراکنش‌ها، مصرف آرد یارانه‌ای را کنترل و منابع مالی دولت را هدفمندتر به دست مردم برساند.
«طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان» اما از همان نخستین هفته‌ها پس از اجرا با شکست روبرو شد و دولت حتی نتوانست سامانه یکپارچه و کارآمدی برای اجرای این طرح راه‌اندازی کند!
