مسعود پزشکیان رئیس دولت جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۴ رسماً قانون الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ابلاغ کرد. این قانون پیشتر در جلسه علنی روز چهارم تیرماه مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده بود.
این مصوبه مجلس ضمن اشاره به «نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران» توسط اسرائیل و ایالات متحده آمریکا، دولت ایران را مکلف دانست که بلافاصله پس از تصویب این قانون، هرگونه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورد.
جمهوری اسلامی در حالی همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورده که حتا پس از بمباران تأسیسات اتمی کلیدی (فردو، اصفها ن و نطنز) نگرانی‌های فزاینده‌ای درباره عدم همکاری تهران با آژانس وجود دارد به ویژه آنکه از سرنوشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در ایران اطلاعی در دست آژانس نیست.
یک روز پیش از ابلاغ این قانون، خبرگزاری «بلومبرگ» به نقل از دو «منبع آگاه» گزارش داد، «پس از قطع رسمی بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته گذشته، ناظران ایمنی هسته‌ای ایران دیگر به تماس‌های ناظر سازمان ملل پاسخ نمی‌دهند.»
بر اساس این گزارش «بازرسان آژانس گفته‌اند که مرکز حوادث و فوریت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۳ ژوئن فعال شد و بطور مداوم با همتایان خود در ایران در تماس بوده است، اما این اشتراک‌گذاری اطلاعات به حداقل رسیده است.»
تعلیق همکاری با آژانس عملا نظارت این نهاد معتبر بین‌المللی بر تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی را به صفر خواهد رساند.
اینهمه در حالیست که کشورهای غربی به ویژه آلمان، فرانسه و بریتانیا بارها به جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که به میز مذاکرات اتمی بازگردد. سران این کشورها همچنین تاکید کرده‌اند چنانچه تا پایان تابستان، غرب و جمهوری اسلامی به توافق اتمی دست پیدا نکنند، «مکانیسم ماشه» را فعال خواهند کرد. مکانیسم ماشه تا تاریخ ۲۶ مهرماه سال ۱۴۰۴ اعتبار دارد و با نزدیک شدن به این تاریخ، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال استفاده غرب از این مکانیسم علیه ایران افزایش یافته است.
در صورت فعال‌شدن مکانیسم ماشه، تمامی تحریم‌های جهانی علیه ایران که پیشتر به واسطه برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به حالت تعلیق درآمده بودند، بار دیگر بلافاصه فعال خواهند شد.
عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه با «سی‌بی‌اس» گفته: «ایران به خاطر غنی‌سازی جنگیده است و این افتخار و غرور ملی است.» او تأکید کرده است: «غنی‌سازی حتماً حفظ خواهد شد و ما حتماً در جهت حفظ آن تلاش خواهیم کرد.»
مقامات تهران می‌گویند یکی از گزینه‌های جمهوری اسلامی برای تلافی فشارهای بین‌المللی خروج از NPT است.
تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند پیامدهای منفی زیادی برای جمهوری اسلامی داشته باشد، از جمله اینکه زمینه‌‌ی فعال شدن «مکانیسم ماشه» و بازگشت مجدد تحریم‌های بین‌المللی و حتا اقدام نظامی مجدد علیه جمهوری اسلامی را تسریع می‌کند.
