یک فعال کارگری میگوید اگر هر چه زودتر برای رفع مشکلات بیکاری چارهاندیشی نشود، بحرانهای گسترده اقتصادی و اجتماعی رقم خواهد خورد.
عبدالله رئیسی فعال کارگری امروز شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۰ از بیکاری پنهان در کشور خبر داده و گفته که «اگر هرچه زودتر برای رفع مشکلات بیکاری چارهاندیشی نشود، شاهد بحرانهای گسترده اقتصادی و اجتماعی خواهیم بود.»
به گفته این فعال کارگری در گذشته درآمد یک کشاورز به اندازهای بود که میتوانست هزینههای یک سال زندگی را پاسخگو باشد، اما امروزه با بالا رفتن قیمتها و رشد سرسامآور تورم، کشاورزان توان تأمین هزینههای زندگی را ندارند و چون نمیتوانند با درآمد کشاورزی هزینههای یک سال را پاسخگو باشند، ناچار میشوند به مشاغل دیگر از جمله کارگر فصلی روی بیاورند.
عبدالله رئیسی با اعلام اینکه از آبان تا اردیبهشت هر سال به مدت ۷ ماه کشاورزان با توجه به فصل سرما و یخبندان بیکار هستند، گفته که کشاورزان ساکن استانهای مرکزی ایران برای آنکه هزینههای زندگی را تأمین کنند، به استانهای جنوبی همچون بوشهر، هرمزگان، خوزستان یا چابهار مهاجرت میکنند.
این فعال کارگری با تأکید بر اینکه سیاستهای غلط دولتها باعث شده تا پدیده بیکاری به یک معضل جدی برای مردم تبدیل شود، گفته است «سن ازدواج که در گذشته زیر ۲۰ سال بود، به سی و چهل سال رسیده و استقبال جوانان به دلیل نبود کار، دستمزدهای پایین، ناتوانی در خرید مسکن و تامین هزینههای زندگی به شدت کاهش یافته است.»
عبدالله رئیسی با اعلام اینکه تخلفات و بزهکاریها همچون فروش مواد مخدر، سرقت و فساد نتیجه نبود اشتغال و دستمزدهای پایین است، تأکید کرد «امروز اگر افراد بتوانند یک سرپناه معمولی داشته و یک حقوقی که بتواند هزینههای زندگیشان را تامین کند به دست بیاورند، دیگر سراغ بزهکاری و تخلف نمیروند.»
در همین رابطه مجید ابهری جامعهشناس در ایران طی گفتگو با وبسایت ستاره صبح گفته که «ایجاد رکود در بخشهایی از صنایع و کارخانهها با بهانه ملی سازی و خصوصیسازی از یکسو و غارت واحدهای تولیدی فعال که بعضی از آنها به مرحله صدور تولیدات خود وارد میشدند باعث شد تا بیکاری و رشد تورم نیروی انسانی مخصوصاً قشر تحصیلکرده افزایش یابد و موجب بروز و ظهور بزهکاری و آسیبهای اجتماعی شود. خروج نخبگان و مهاجرت متخصصان از کشور به خاطر نومیدی از اشتغال، سازمانها را با خلأ نیروی متخصص روبرو ساخته است.»
این جامعهشناس حکومتی نیز اعتراف کرده که «حقوقهای نجومی، برجهای مجلل، رانت، شکاف طبقاتی گرانیها اصلیترین علل نارضایتی است. در حقیقت اکنون بیعدالتی بیش از گرانیها مردم را آزار میدهد.»
همزمان فرمانده نیروی انتظامی استان ایلام نیز تأیید کرده که مشکلات و معضلاتی همچون بیکاری، ضعف فرهنگی و مشکلات اقتصادی ازعوامل اصلی آسیبهای اجتماعی در استان ایلام هستند.
یکی از پدیدههایی که به دلیل فقر و نداری در ایران افزایش یافته، ترک خانواده از سوی مردان به دلیل ناتوانی در تأمین هزینه زندگی است. وبسایت عصر ایران در گزارشی در اینباره مینویسد: «وقتی یک سرپرست خانوار خود را در معرض ناامنی های مختلف می بیند و امنیت شغلی و ایجاد یک کار شرافتمندانه برای او از دسترس خارج شده است، فشار مضاعفی بر خانواده وارد میشود و در نهایت تلخترین و بحرانیترین آسیب، یعنی«ترک پدر از خانه» [ترک خانه از سوی پدر] رخ میدهد. در این وضعیت بزرگترین آفتی که یک جامعه را تهدید میکند تجزیهشدگی [تجزیه شدن] اجزاء آن است.»
مسعود نیلی از مقامات پیشین دولت و تحلیلگران اقتصادی جمهوری اسلامی نیز به تازگی گفته که «از نظر تورم، هیچ زمانی را به اندازه امروز خطرناک نمیبینم. سرنوشت ۸۵ میلیون نفر در گرو نحوه مدیریت پولی و مالی کشور است؛ سیل میتواند همه ما را از بین ببرد. در کوتاهمدت در خطر هستیم نه در چند سال آینده. متوقف کردن روند تورم، در گرو اتخاذ تصمیمات سخت و محبوبیتزدا است.»
اینهمه در حالیست که در کل ساختار جمهوری اسلامی هیچ اراده و برنامهای برای بهبود وضعیت اشتغال و درآمدی اقشار مختلف و مهار تورم به چشم نمیخورد. در این میان خانوارهای ایرانی در دور باطل فقر و بیکاری افتاده و نارضایتی عمومی بیش ازا پیش افزایش مییابد.