هرچند ابراهیم رئیسی مدعی شده سفر به چین «بسیار پرثمر و موفق» بود اما برخی مسئولان و فعالان تجاری و صنعتی در ایران می‌گویند چینی‌ها از سرمایه‌گذاری در ایران «پا پس کشیده‌اند.»
روح‌الله لطیفی عضو کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارتخانه صمت ایران گفته «چین طی ۱۰ ماهه گذشته بزرگترین شریک تجاری ایران بوده اما در یک سال اخیر دست از سرمایه‌گذاری در ایران کشیده است.»
مهدی پورقاضی عضو اتاق ایران و روسیه به «تجارت نیوز» گفته «چینی‌ها متوجه شده‌اند که ایران در معادلات تجاری بین‌المللی از موقعیت مناسبی برخوردار نیست. چینی‌ها به دلیل تحریم حتا تمایلی برای سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و انرژی در ایران ندارند، چرا که با ریسک بسیار کمتر مشابه این سرمایه‌گذاری را می‌توانند در کشور دیگری انجام دهند.»
در جریان سفر رئیسی به چین که حکومت روی آن دست به مانور تبلیغاتی گسترده زده است، فرستادگان جمهوری اسلامی تلاش کردند نظر چین کمونیست را برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز جلب کنند.
جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی پیش از این گفته بود صنعت گاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد وگرنه ایران واردکننده گاز خواهد شد.
در همین ارتباط وبسایت رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه (TRT) در گزارشی می‌نویسد بحران انرژی در ایران از نشانه‌های حکمرانی بد و شکست سیاست خارجی جمهوری اسلامی است.
در این گزارش با اشاره به بلوف‌ها و توهمات مقامات جمهوری اسلامی در مورد «زمستان سرد اروپا» به دلیل کمبود گاز طبیعی وارداتی از روسیه آمده که آنها اطمینان داشتند با توجه به بحران گاز، اروپایی‌ها دست به سوی جمهوری اسلامی دراز خواهند کرد تا آنوقت از صادرات گاز به عنوان پیش‌شرط «احیای برجام» بهره‌برداری کنند.
اما زمستان رسید و اروپا با واردات گاز از طریق الجزایر، جمهوری آذربایجان، نروژ و هلند از زمستان جان سالم به در برد و هرگز برای خرید گاز ایران مجبور به دور زدن یا کاهش تحریم‌ها نشد.
اما خود ایران یکی از سخت‌ترین زمستان‌های سال‌های اخیر را از سر می‌گذراند که با قطع گسترده و اختلال گازرسانی به خانوارها روبروست. در شبکه‌های اجتماعی، ایرانی‌ها مقامات جمهوری اسلامی را به خاطر این وضعیت مورد تمسخر قرار می‌دهند.
تحلیلگران می‌گویند که بحران انرژی ایران نشانه حکمرانی بد و شکست در سیاست خارجی است.
وزیر نفت دولت«قاضی مرگ» درباره قطع گاز خانه‌ها: خط قرمز «جناب دکتر رئیسی» بخش خانگی است! به هیچ عنوان نخواهیم اجازه داد!
جواد اوجی پیشتر گفته بود«امسال زمستان سختی درانتظار بخصوص اروپاست!» حالا به مردم التماس میکند که لباس گرم بپوشند و از پرده‌های ضخیم در خانه‌ها استفاده کنند! pic.twitter.com/0r0oCZsVOe— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) January 11, 2023
در ادامه این گزارش آمده است، ایران تحت حکمرانی جمهوری اسلامی به یک کشور منزوی تبدیل شده و نهادهای صاحب قدرت پاسخگو نیستند. بنابراین تصمیمات ضعیفی که میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد بدون نظارت گرفته می‌شود. خسارت این تصمیمات در بخش انرژی به ویژه به دلیل پیامدهای جانبی زیست محیطی آنها، از جمله سوزاندن مازوت، بیشتر است.
مهدی قدسی اقتصاددان مؤسسه مطالعات اقتصادی بین‌المللی وین می‌گوید: «تا وقتی این نظام سیاسی در قدرت است، انتظار داریم وضعیت بدتر شود. آنها نه تنها نمی‌توانند سرمایه‌گذاری خارجی جذب کنند بلکه سرمایه‌گذاران را فراری می‌دهند.»
به گفته این کارشناس «زیرساخت‌های فرسوده، ایران را شبیه یک کشور جنگزده یا کشوری کمتر توسعه یافته تبدیل کرده که قادر به تأمین خدمات مورد نیاز برای شهروندان نیست. بر اساس آمارهای جدید از تولید ناخالص داخلی سرانه، ایران را دیگر نمی‌توان به عنوان یک کشور با درآمد متوسط، بلکه می‌بایست به عنوان یک کشور کم‌درآمد در نظر گرفت.»
در دسامبر ۲۰۲۲ وزیر نفت جمهوری اسلامی هشدار داد که ایران باید ۲۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز خود جذب کند تا در هشت سال آینده واردکننده انرژی نشود.
اعتصاب سراسری کارکنان رسمی صنعت نفت
عسلویه
شنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۱#اعتصابات_سراسری #IranRevolution pic.twitter.com/TUC0m5ckUh
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 17, 2022
در گزارش «تیآرتی» همچنین آمده وضعیت کنونی روابط خارجی ایران که بطور مشخص با چند کشور همسایه تنش دارد و به دشمنی‌هایش با غرب ادامه می‌دهد، این نوید را نمی‌دهد که سرمایه‌گذاری قابل توجهی توسط طلبکاران و شرکت‌های معتبر بین‌المللی صورت گیرد. این در حالیست که زیرساخت‌های ایران به شدت نیازمند فناوری‌های جدید و سرمایه‌گذاری هستند.
ایران پس از روسیه دومین ذخایر گاز طبیعی ثبت شده در جهان را دارد. این گاز با ۳۲ تریلیون مترمکعب حدود ۱۶ درصد از سهم گاز طبیعی جهان را به خود اختصاص داده اما ایران حتا یکی از ۱۰ صادرکننده اول گاز در دنیا نیست.
علی دادپی استادیار دانشگاه دالاس با هشدار نسبت به آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از سوزاندن مازوت به «تیآرتی» می‌گوید این وضعیت پیامدهای زیادی دارد که یکی از آنها «افزایش بی‌اعتمادی» نسبت به حکومت است. وی تأکید میکند: «جمهوری اسلامی هنوز یک حکومت شکست‌خورده به حساب نمی‌آید، اما در حال تبدیل شدن به رژیمی است که در اداره و اصلاح اشتباهات خود ناکام مانده است.» دادپی هشدار می‌دهد تاوان بی‌کفایتی رژیم را نسل‌های آینده ایران خواهند داد.
حسین عسکری استاد بازنشسته تجارت و امور بین‌الملل در دانشگاه جرج واشنگتن نیز به «تیآرتی» می‌گوید: «شرکت‌های خارجی در ایران سرمایه‌گذاری نخواهند کرد و این مسئله احتمالاً سال‌ها ادامه خواهد داشت. بله، سال‌ها! زیرا حتا اگر آمریکا همین امروز هم تحریم‌ها را لغو کند، شرکت‌ها اعتماد ندارند که پس از سرمایه‌گذاری میلیاردها دلاری، ایالات متحده تحریم‌ها را دوباره اعمال نکند.»
