لورا هولگیت نماینده آمریکا در سازمان ملل سه‌شنبه ۱۶ مارس در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داد «ادامه غنی‌سازی اورانیوم تا ۶۰ درصد هیچ هدف صلح‌آمیز معتبری ندارد و هیچ کشور دیگری در جهان از اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی برای اهدافی که ایران ادعا می‌کند استفاده نکرده است.»
سه هفته پیش از سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران بلومبرگ به نقل از چند دیپلمات در آژانس گزارش شد در تأسیسات اتمی فُردو ذرات اورانیوم با غلظت ۸۴ درصد شناسایی شده است. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی انتشار این گزارش را سیاه‌نمایی و «توطئه» توصیف کرد و مدعی شد «وجود ذره یا ذراتی (particale) از اورانیوم با غنای بالای ۶۰ درصد در محل شیر برداشت محصول از طریق نمونه برداری متداول است.»
وی توضیح داد، «این موضوع در روند غنی‌سازی امری بسیار طبیعی بوده که حتا می‌تواند با کاهش خوراک آبشارهای سانتریفیوژ در یک لحظه به وجود بیاید.» وی تأکید کرد جمهوری اسلامی تا کنون اقدام به افزایش غلظت اورانیوم به بیش از ۶۰ درصد نکرده است.
روزنامه «تایمز اسرائیل» گزارش داد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تلاش است تا مشخص کند که آیا ادعای جمهوری اسلامی درست است یا واقعاً اقدامی برای افزایش سطح غنی‌سازی صورت گرفته است.
جان روهه مدیر سیاست خارجی مؤسسه یهودی برای امنیت ملّی آمریکا، می‌گوید: «ایران دائماً در حال آزمایش چگونگی غنی‌سازی با سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر با غلظت بالاتر است. بنابراین از نظر فنی وجود چنین ذراتی ممکن است.»
راز زیمت پژوهشگر ایران در مرکز مطالعات امنیت ملی در تل آویو، هم معتقد است: «من نمی‌توانم این احتمال را که آنها [رژیم ایران] با سانتریفیوژها کاری انجام داده‌اند که باعث شده موقتاً به سطح بالاتری از غنی‌سازی برسند، رد کنم.» در عین حال زیمت تأکید کرد که «باورش خیلی سخت است که تهران اشتباهی [تصادفی] به این سطح از غنی‌سازی رسیده است.»
☢️#کمال_خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی در مصاحبه با شبکه الجزیره گفته جمهوری اسلامی توانایی‌های فنی ساخت #بمب_هسته‌ای را دارد و رزمایش‌های گسترده‌ای با هدف ضربه زدن به عمق اسرائیل انجام داده.#نظام_ناکارآمد#بمب_اتم#غنی_سازی_اورانیومhttps://t.co/bFit8yiQDb pic.twitter.com/RSpErUwb96
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 18, 2022
حتا اگر جمهوری اسلامی بطور عمدی غنی‌سازی اورانیوم را به ۸۴ درصد رسانده باشد هشدار تازه‌ای نیست. پیشرفت عمده در غنی‌سازی وقتی بود که آنها در سال ۲۰۲۱ غلظت اورانیوم را به ۶۰ درصد رساندند. از آن زمان به بعد رساندن اورانیوم به غلظت ۹۰ درصدی فقط به تصمیم علی خامنه‌ای بستگی دارد.
روهه احتمال می‌دهد جمهوری اسلامی برای بررسی میزان توانایی رسیدن به سطوح بالاتر غنی‌سازی در حال دستکاری سانتریفیوژهاست اما می‌گوید: «مشکل بزرگتر برای رساندن غلظت اورانیوم به ۸۴ درصد این است که نشان می‌دهد ایران ظرفیت خود را برای تولید نهایی اورانیوم با درجه تسلیحات در مقیاس صنعتی گسترش می‌دهد.»
وی با ابراز نگرانی از عدم صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام گفت این نشان می‌دهد غرب هنوز در مورد میزان تهدید فعالیت‌های اتمی رزیم ایران به جمع‌بندی واحد نرسیده و برای ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت بی‌میل است.
الی لویت کارشناس ارشد سیاست هسته‌ای در بنیاد «کارنگی» و معاون سابق مدیرکل کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل، استدلال کرد که ایران با اقداماتش جامعه بین‌المللی را محک می‌زند و واکنش‌های آنها را بررسی می‌کند. تا کنون واکنش بین‌المللی نسبتاً ملایم بوده است که مطمئناً اسرائیل را نگران می‌کند.
همچنین گزارش شده است که پس از دیداری بین مقامات امنیتی آمریکا و اسرائیل در واشنگتن، دو کشور متعهد شدند هماهنگی خود را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و بازدارندگی بیشتر علیه فعالیت‌های خصمانه جمهوری اسلامی در منطقه افزایش دهند.
حسن بهشتی‌پور کارشناس سیاست خارجی (از موافقان احیای برجام) در روزنامه «اعتماد» نوشته لحن رافائل گروسی در کنفرانس مطبوعاتی و نوع پاسخی که به خبرنگاران می‌دهد، نشان می‌دهد که وی امیدوار است مذاکرات ایران و آژانس ادامه پیدا کند و به راهکارهای جدیدی برای همکاری برسند. او مدعی شده «در آستانه حل یک گره اساسی از پرونده هسته‌ای ایران هستیم.»
اما برخی تحلیلگران حتا در داخل ایران معتقدند توافق جمهوری اسلامی با آژانس «دفع شرّ» موقت است. در ایران جریان اصلی در قدرت تمایلی به باز شدن درهای تأسیسات اتمی به روی بازرسان آژانس را ندارد. آنها علنی می‌گویند هیچ نرمشی در مذاکرات جایز نیست.
هرچند گروسی تأکید کرده فعلاً معلوم نیست جمهوری اسلامی به توافقی که در تهران صورت گرفت پایبند باشد یا نه اما دست‌کم تجربه توافقات قبلی نشان داده آن جریان نظامی که بقای جمهوری اسلامی را در دستیابی به بمب اتمی می‌بینند دیر یا زود دوباره زیر توافق می‌زند. چنانکه مدیرکل آژانس پس از بازگشت از تهران گفت توافق شده بازرسی آژانس در سایت فردو ۵۰ درصد بیشتر شود اما بلافاصله از سوی تهران تکذیب شد.
