نوروز جشن انسان و زمین و زمان

هر سال فرا رسیدن بهار و نو شدن زمین و زمان را میلیون‌ها شهروند از قلمرو فرهنگ باستانی ایران در سراسر جهان جشن می‌گیرند.

نوروز جشن ملی و سراسری از جمله سه کشور ایران و افغانستان و تاجیکستان است که با بیش از ۱۳۰ میلیون شهروند آن را بزرگ می‌دارند. به همین مناسبت در ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان که در آنها از ۸۰ تا ۹۹ درصد جمعیت نوروز را جشن می‌گیرند  تعطیل رسمی است. این گذشته از ایرانی‌تبارانی مانند کُردهاست که در کشورهای مختلف مانند ترکیه و سوریه و عراق آیین‌های نوروزی را برپا می‌دارند. جمعیتی که بنا بر اعلام سازمان ملل بیش از ۳۰۰ میلیون تن را در بر می‌گیرد و به عنوان میراث باستانی قلمرو فرهنگ ایرانی که تاریخ  پیدایش آن به بیش از سه هزار سال می‌رسد در یونسکو نیز ثبت شده است.

در این میان جامعه مهاجران ایرانی در سراسر جهان از جمله کشورهای غربی نوروز را به این جوامع نیز منتقل کرده و دور از انتظار نیست اگر اول فروردین به عنوان جشنی که با سرشت طبیعت و انسان پیوند عمیق دارد بیش از پیش گسترش یافته و در این کشورها نیز به عنوان تعطیل رسمی اعلام شود. چنانکه مجمع عمومی سازمان ملل نیز در ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ روز ۲۱ مارس برابر با یکم فروردین را به  عنوان روز جهانی نوروز به رسمیت شناخت.

گذشته از جنبه‌ی تاریخی، نوروز از نظر فرهنگی با جان و روان و محیط زیست انسان پیوند ناگسستنی دارد. چه کسی با فرا رسیدن بهار احساس شادی و تازگی و  امید نمی‌کند و به خانه‌تکانی نمی‌پردازد حتا اگر به دلیلی غمگین و یا سوگوار عزیزی اعم از خانواده و میهن باشد؟!

تلاش‌هایی که جهت «قومی» قلمداد کردن نوروز حتا با تاریخ‌سازی و روایت‌های جعلی صورت می‌گیرد، دامنه‌ی آن را به عنوان میراث فرهنگی بشر برای مهر و شور و شادی و امید و همبستگی و آشتی و صلح و همزیستی، محدود می‌کند و آن را از یک آئین در بزرگداشت طبیعت و مناسبات  انسانی، به یک نگرش و ابزار قبیله‌ای کاهش می‌دهد.

نوروز جشن آشتی خانواده‌ها و آشنایان، جشن چانه‌زنی‌های مهر‌آمیز بازار و مشتریان، جشن احترام نسل‌ها، جشن زیبایی هر چیز نو و نوین، از شادی کودکانه برای یک جفت کفش یا یک تخم مرغ رنگی تا پول عیدی پنهان شده در مشت بزرگان خانواده است. نوروز عطر خوش زندگی در سیب و سنبل و سیر و سرکه و طعم سنتی سنجد و سماق و سمنو و درخشش رویش شگفت‌انگیز جوانه و سبزه است. نوروز تصویر امید و پیروزی و شادکامی در سکه‌های کوچکی است که  کنار تصویر عزیزان از دست رفته و یا دورمانده از خانه در آینه می‌درخشند.

نوروز در ایران نیز هر سال با نوید روزهای روشن دل‌ها را گرم و امیدوار نگه می‌دارد به ویژه در پایان سالی که انقلاب ملی در آن آغاز شده و نوروز سرمست پیروزی از راه می‌رسد.

هر روزمان نوروز
نوروزمان پیروز!

الاهه بقراط| توئیتر | اینستاگرام|

[کیهان لندن شماره ۴۰۴]