بسیاری از ما نمیدانیم زمان روبرو شدن با فردی که یکی از نزدیکانش را از دست داده است٬ چگونه برخورد کنیم و تسلیت بگوییم. گاهی برای پیدا کردن یک جمله مناسب مدتها با خود کلنجار میرویم و نمیدانیم از کجا و چگونه سر صحبت را باز کنیم.
روزنامه نیویورکتایمز در مطلبی با عنوان «هنر تسلیتگویی» پیشنهادهایی را در این زمینه مطرح کرده است.
۱. اگر حرفی برای گفتن ندارید٬ کاملا پذیرفته است
در چنین شرایطی بهتر است که به فرد مصیبدیده خیلی راحت بگویید نمیدانید چه بگویید. گفتن همین جمله میتواند خیلی بهتر و مفیدتر از نوشتن یا گفتن جملات توخالی مانند «حالا او در جای بهتری است» یا «فرزند شما خیلی خوب بود و خدا میخواست او را برای خودش نگه دارد» باشد.
۲. تجربیات مثبت را یادآوری کنید
در چنین شرایطی بهتر است از تجربیات خوبی که از فرد دارید صحبت کنید نه اینکه خاطرههای بد را به میان بیاورید.
کوین یانگ شاعر است و استاد نوشتن خلاق در دانشگاه اموری در آمریکا. پدر او بیش از یک دهه قبل فوت کرد. او ناراحتی و غصههایش را در قالب کلمات ریخت و اشعارش را در مورد عزاداری به نام «هنر از دست دادن» منتشر کرد. پس از آن هم مجموعهای از کارهایش را در کتابی با عنوان «کتاب ساعتها» منتشر کرد.
او میگوید پیامهای تسلیتی که بیش از همه روی او تاثیر گذاشت آنهایی بودند که افراد غریبه برایش نوشته بودند که هیچ آشنایی نزدیکی با او نداشتند ولی حاوی خاطراتی خوب از پدرش بودند.
۳. مقایسه کردن را کنار بگذارید
بسیاری از ما زمانی که قصد داریم با فرد مصیبتدیده ابراز همدردی کنیم میگوییم کاملا درک میکنیم و میفهمیم که فرد در آن موقع چه شرایط دشواری را پشت سر میگذارد. اما باید به این نکته توجه کرد که هر فردی غم و غصه را متفاوت از دیگری تجربه میکند. به عنوان مثال ممکن است شما پیشتر در چنین موقعیتی به شدت احساس عصبانیت کرده باشید و فردی که حالا پیام تسلیت برایش میفرستید غم و غصهاش را در غرق کردن خودش در کار و یا نظافت بیش از حد منزل سرازیر میکند.
کاری که شما در این مواقع انجام میدهید این است که به صورت ناخودآگاه موضوع را به سوی خودتان هدایت میکنید در صورتی که موضوع اصلی٬ فرد مصیبتدیده و ابراز همدردی با اوست و نه شما!
بهترین کار این است که طبیعی باشید٬ ناراحتی خود را از اتفاقی که برای فرد افتاده نشان دهید اما خودتان را از محور گفتوگو خارج کنید.
۴. از گفتن کلمه مرگ طفره نروید
با واژه مرگ در برخی فرهنگها چنان برخورد میشود که گویا مردم در استفاده از آن هراس دارند.
کلمههایی مانند «از دست رفته» و یا «زمانش به اتمام رسیده» کلماتی برای انکار واقعیتی است که اتفاق افتاده است.
۵. واقعی برخورد کنید
افراد عزادار عبارات پوچ بسیاری را میشنوند در حالی که یک گفتوگوی مستقیم میتواند تاثیری بیشتر از آن داشته باشد و مرهمی بر دردشان بگذارد. از همین رو، یک گفتوگوی بی پرده میتواند بسیار موثرتر باشد.
۶. تسلیت گفتن در رسانههای اجتماعی کافی نیست
این روزها بیشتر افراد از مرگ عزیزان اطرافیانشان از طریق رسانههای اجتماعی باخبر میشوند. دقت کنید که تسلیت گفتن از طریق این رسانهها مثلا فیسبوک راه حل مناسبی نیست . هیچ کدام از این رسانهها کار فرستادن یک کارت تسلیت و یادداشت را نمیکنند.
۷. برای ابراز همدردی هیچوقت دیر نیست
نوشتن بلافاصله یک پیام تسلیت هرچند که آسانتر است اما ضرورتی ندارد. فرد عزادار در روزهای نخست با انبوهی از پیامهای تسلیت و دیدارهای حضوری روبرو است و به جای آن چند هفته بعد یک مرتبه احساس تنهایی میکند٬ بنابراین بسیاری از افراد در هفتهها و ماههای بعد احساس نیاز بیشتری به همدردی و همدلی دارند.
شاید حتی بهتر باشد در هفتههای بعد که همه اطرافیان فرد به زندگی عادی خود برگشتهاند، فرد عزادار را به ناهار یا شام و یا دست کم نوشیدن یک فنجان قهوه دعوت کنید.