آمار سرشماری جمعیتی ایران در سال ۹۵ نشان می دهد تعداد مردان متاهل بیش از تعداد زنان متاهل در ایران است. این بدان معناست که تعداد مردانی که ازدواج ثبت شده و رسمی در ایران دارند بیش از تعداد زنانی هستند که ازدواج ثبت شده دارند.
در حالی که با توجه به قوانین مدنی ایران که مردان در آن اجازه داشتن بیش از یک همسر رسمی را دارند باید تعداد زنان متاهل بیش از تعداد مردان متاهل باشد.
خبرگزاری مهر در گزارشی که به بررسی این جزییات در آمار سرشماری سال ۹۵ پرداخته عنوان کرده این تناقض آماری موجب تعجب و پرسش جمعیتشناسان و کارشناسان شده است.
در این گزارش آمده است همیشه در نتایج سرشماری ها، تعداد زنان دارای همسر اندکی بیش از تعداد مردان دارای همسر بود. اختلافی که عمدتا ناشی از وجود مواردی از چند همسری در میان مردان ایرانی بود.
در سرشماری ۹۵ تعداد مردان دارای همسر ۲۱ میلیون و ۲۵۹ هزار و ۲۶۹ نفر اعلام شده است در حالی که زنان دارای همسر ۲۱ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۵۲۳ نفر سرشماری شده اند. خبرگزاری مهر این پرسش را مطرح کرده که از آنجا که در شرایط فرهنگی و اعتقادی ایرانیان امکان چندهمسری از سوی زنان وجود ندارد، جای سوال این است که چگونه زنان دارای همسر حدود ۱۱۸ هزار نفر کمتر از مردان هستند؟
محمد میرزایی، جمعیتشناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، درستی آمار منتشر شده را زیر سوال میبرد و می گوید: «اختلاف پیش آمده در سرشماری ۹۵ الگوی جمعیتشناختی ندارد و به طور طبیعی نباید شاهد چنین آماری باشیم. در کشور ما هر مرد دارای همسر دست کم یک همسر دارد و غیر ممکن است تعداد مردان دارای همسر بیش از زنان شود بنابراین این آمار هیچ مبنای جمعیتشناختی ندارد و ناشی از عوامل دیگری است که باید بررسی شود.»
در این میان اما برخی معتقدند این تناقض آماری میتواند مربوط به پروندههای طلاق باشد. شهلا کاظمی پور، عضو هیأت علمی مرکز مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، در اینباره به خبرگزاری مهر گفته است: «طبق نتایج سرشماری حدود ۷۰۰ هزار زن هم بر اثر طلاق بدون همسر هستند. در این وضعیت ممکن است تعدادی از زنان در حالی که پرونده آنها در دادگاه است و هنوز حکم طلاق صادر نشده به هر دلیلی خود را فاقد همسر معرفی کرده باشند. اما مردان در شرایط مشابه خود را دارای همسر معرفی کردهاند. »
این کارشناس احتمال دیگری هم برای وجود این اختلاف مطرح میکند و آن بیششماری مردان است. یعنی مردان بیش از تعداد واقعی شمارش شده باشند که این احتمال خیلی ضعیف است. یک احتمال دیگر این است که چون برای نخستین بار سرشماری اینترنتی انجام شده ممکن است گروهی از افراد گزینه مربوط به وضعیت تاهل خود یا اعضای خانواده را جابجا پر کرده باشند. واقعیت جامعه، تقابل یک به یک زن و مردان متاهل است و اگر مواردی از چندهمسری باشد از سوی مردان است نه زنان.
برخی مسئولان نیز از اشتباه بودن جداول خبر میدهند که در واقع به معنای اشتباه و غیرقابل اعتماد بودن نتایج سرشماری است. فریبا سادات بنی هاشمی، مدیرکل دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری مرکز آمار ایران، گفته است جداولی که در سایت سرشماری قرار دارد نهایی نشدهاند: « این جدول اشتباه است و کنترل نشده روی سایت قرار گرفته است. ما قصد داشتیم جدول مورد نظر را از روی سایت برداریم اما قرار دادن و برداشتن جداول از روی سایت کاری زمانبر است. باید اجازه دهید آمار نهایی شود تا بعد در مورد آن صحبت کنیم.»