«از اینکه ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی به تعطیلی کشیده شده است، بسیار متأسفم و حتماً این دولت در همین ماه‌های آینده اینها را احیاء خواهد کرد، اگر چه ممکن است وزیر باز هم کارت زرد بگیرد. این دولت به تمام تعهدات و قول‌هایی که در دوران انتخابات به مردم داده است، عمل خواهد کرد؛ کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست. به امثال آقای جنتی‌ها به عنوان مدافع از حقوق هنرمندان و آزادی افتخار می‌کنیم».
این بخشی از صحبت‌های حجت‌الاسلام روحانی در حضور جمعی از هنرمندان و اعضای تشکل‌های فرهنگی و هنری در تالار وحدت در دی‌ماه سال ۱۳۹۲ بود.
سرانجام در اسفند ۱۳۹۳ و پس از وقفه‌ای ۲۵ ماهه ارکستر سمفونیک تهران به رهبری علی رهبری در اجرایی خصوصی به روی صحنه رفت. در این مدت صحبت‌های بسیاری در مورد ادغام ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران مطرح شده بود. ادغام ارکستر سمفونیک تهران که با سازهای غربی، به اجرای موسیقی کلاسیک اقدام می‌کند و ارکستر ملی ایران که با سازهای ایرانی به روی موسیقی سنتی متمرکز است، از همان ابتدا با مخالفینی از جمله فرهاد فخرالدینی مدیر ارکستر ملی ایران روبرو شده بود.
سرانجام در ۲۰ خرداد ۱۳۹۴ ارکستر ملی ایران به رهبری فخرالدینی در تالار وحدت به روی صحنه رفت تا پس از نزدیک به دو سال و نیم این ارکستر نیز احیاء شود. در ابتدای این مراسم کلیپی از سخنرانی رییس جمهوری اسلامی در جمع هنرمندان پخش شد تا آن را به لیست «وعده‌های» عمل شده روحانی اضافه کند.
وعده‌های همیشگی، عمل‌های یک بار مصرف
با اینکه ارکستر ملی در حضور محمدباقر نوبخت، حسام‌الدین آشنا، علی جنتی، محمد جواد ظریف، کمال خرازی و تعدادی از هنرمندان به نام عرصه موسیقی هم‌چون لوریس چکناواریان و صدیق تعریف برنامه اجرا کرده است اما کنسرت‌های موسیقی دیگر یک به یک لغو شده‌اند. اجرای این کنسرت‌ها در حالی با مانع روبر شد که بعد از لغو نزدیک به ۲۰ کنسرت در سراسر کشور حسین نوش آبادی معاون علی جنتی و سخنگوی وزارت ارشاد «ابراز امیدواری» کرده بود در سال ۹۴ چنین اتفاقاتی رخ ندهد. نوشآبادی در گفتگوی جداگانه و پس از ادامه ماجرای لغو کنسرت‌ها گفته است: «مطمئن باشید که در برگزاری یک کنسرت و صدور مجوز آن، تمامی جوانب مورد بررسی قرار می‌گیرد و ما هیچ گاه حاضر نیستیم که برای برگزاری یک کنسرت، امنیت کشور را به خطر بیاندازیم».
اما وی مشخص نمی‌کند امنیت کشور و برگزاری یک کنسرت موسیقی چه رابطه‌ای با یکدیگر دارند. اتفاقا همو در جایی دیگر برای مثال در مورد عدم صدور مجوز کنسرت برای محمدرضا شجریان در ایران گفته بود: «ایشان محدودیت‌هایی دارند که توسط نهادهای دیگر قرار داده شده است و دست ما نیست».
یکی از این برنامه‌های لغو شده، کنسرت احسان خواجه امیری در آبادان بود که برگزاری آن با مخالفت «متدینین و فعالان فرهنگی» روبرو شد. این کنسرت بنا بود در «محدوده منطقه آزاد اروند» برگزار شود و بنا به قانون تنها نیاز به دریافت مجوز از سوی سازمان منطقه آزاد اروند داشت. در همین رابطه «یک فعال فرهنگی» به خبرگزاری فارس گفته است: «اجازه نمی‌دهیم برخی افراد بخواهند با سوء استفاده از موضوع نشاط در منطقه برای دستیابی به امیال مادی خود قانون را دور زده و باعث جریحه‌دار کردن خاطر مومنین و متدینین منطقه شوند». نکته مهم لغو این کنسرت حضور علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در هیات مدیره محدوده منطقه آزاد اروند است. در واقع زمانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی یک کشور نتواند مصوبه هیاتی را که عضو آن است به اجرا بگذارد و در مقابل فشار عده‌ای طلاب و بسیجیان یک شهر کوتاه می‌آید چه انتظاری می‌توان از دیگر شهرها و کنسرت‌های لغو شده داشت؟
امنیت ملی و نُت‌های هنجارشکن
عدم صدور مجوز کنسرت برای محمدرضا شجریان تنها نمونه‌ای نیست که «امنیت ملی» و مسائلی از این دست را به برگزاری کنسرت‌ها متصل می‌کند. پرواز همای پس از ۸ سال مجوز برگزاری کنسرتی را در تالار وزارت کشور به دست می‌آورد اما تنها ساعاتی پیش از شروع برنامه اعلام می‌شود «این کنسرت بنا به دستور مقام محترم قضایی تا اطلاع ثانوی لغو شده است». بعد از این بود که پرواز همای با انتشار یادداشتی بخشی از «دلایل» لغو کنسرت‌اش را مشخص کرد. او در این یادداشت نوشته: «ناحق به من تهمت ضد انقلاب می‌زنید؟ من فرزند این انقلاب هستم و تا زنده‌ام وفادار به این سرزمین خواهم ماند. درست است، آخرین بار پنج سال پیش من به اشتباه با چند شبکه ماهواره‌ای مصاحبه داشتم، اما هرگز بیرون از چارچوب کنسرت‌هایم حرفی نزدم».
عوض حیدرپور عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در مورد برگزاری کنسرت پرواز همای در تهران گفته بود: «ما در کشور خودمان هنرمند خوب کم نداریم آن وقت جالب است مسئولان وزارت ارشاد به دنبال خواننده‌های ضد انقلاب هستند، ما به آقایان تذکر می‌دهیم که در راستای ارزش‌ها و آرمان‌های نظام و انقلاب گام بردارند».
در همین حال روزنامه جوان از رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران نوشته است: «چرا مسئولانی که مجوز اجرای کنسرت به این فرد را داده‌اند خودشان را پشت نهادهای امنیتی که ممکن است از این مجوز اطلاعی نداشته باشند پنهان می‌کنند و با چنین اظهارات بعیدی سعی دارند تا فضای فرهنگی و هنری کشورمان را امنیتی جلوه داده و فضا را برای انگ زدن رسانه‌های ضدانقلابی و معاند فراهم می‌کنند؟! حال با تمام این تفاسیر موضوع برگزاری کنسرت توسط سعید جعفرزاده سرگورابی [پرواز همای] و ادعای تأیید آن از سوی نهادهای امنیتی، تازه‌ترین نمونه از گاف‌ها و ضدانقلاب‌نوازی مسئولان فرهنگی و هنری است که امیدواریم برای ادعاها و چرایی فرصت دادن به چنین افرادی پاسخگو باشند نه اینکه مسئله را به آینده و بعد به خاطره‌ها حواله بدهند».
تماشاچیان مشکل‌ساز
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که وعده‌هایش برای برگزاری کنسرت‌های دارای مجوز این وزارت‌خانه عملی نشده است، دراین میان مشکل عدم برگزاری کنسرت‌ها را به گردن تماشاچیان انداخته و گفته است: «البته در برخی موارد خطاهایی نیز رخ می‌دهد، ولی گاهی مشکل از کنسرت و اجرا نیست، بلکه تماشاگران حاضر در برنامه مشکل‌ساز هستند». اما مشخص نیست که تماشاچیان در کنسرت علیرضا قربانی در شهر گل‌بهار استان خراسان چه «مشکلی» را فراهم می‌ساخته‌اند که این کنسرت لغو شده است. در عین حال انتشار مجوز کنسرت علیرضا قربانی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و الزام برگزارکننده این کنسرت به رعایت ۱۶ مورد نکات مهمی را در بر دارد. از جمله این الزامات؛ «قبول هرگونه عواقب سوء از سوی مدیر عامل موسسه، عدم تبلیغ رسانه‌ای، رعایت اوقات شرعی به ویژه وقت اذان، تفکیک محل استقرار افراد مجرد از خانواده‌ها و عدم انجام تبلیغ و ارسال پیامک در شهر مشهد» است. اما با رعایت همه این موارد و حتی حذف همسر علیرضا قربانی از گروه هم‌آوایان، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان چناران در نامه‌ای خطاب به ریاست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان نوشته است: «با توجه به اعتراض امت حزب‌اله و دغدغه‌ها و مخالفت‌های امام جمعه محترم شهر گل‌بهار و این که اجرای کنسرت موسیقی با فرهنگ عمومی و اصیل این خطه از میهن اسلامی مغایرت دارد… این جانب به عنوان دادستان عمومی و انقلاب چناران مخالفت شدید خود را با اجرای کنسرت موسیقی مذکور و هر نوع کنسرت موسیقی دیگر اعم از پاپ و سنتی اعلام می‌دارد». با این حساب آیا علی جنتی با وجود مخالفت دادستانی که با اجرای «هر نوع کنسرت» مخالفت می‌کند باز هم تماشاچیان را مقصر می‌داند و به جای حل مساله مانند بسیار موارد دیگر در نظام جمهوری اسلامی به دنبال پاک کردن صورت مساله خواهد بود؟
از جایی دیگر ناراحتی، خبرنگار را کتک می‌زنی؟
حسین نوشآبادی درباره لغو کنسرت‌هایی که مجوز ارشاد را دریافت کرده‌اند، گفته است: «ما به نیروی انتظامی به عنوان نهادی امنیتی و هم‌چنین نهادی قضایی نیازمندیم و به آنها احترام می‌گذاریم. اما گاهی این سوال به وجود می‌آید که آیا آنها مسئول لغو یا صدور مجوز هستند که باید بگویم خیر».
اما حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی در این مورد نظر دیگری دارد و گفته است: «اگر ممانعتی از حضور در کنسرت‌ها و ورزشگاه‌ها انجام می‌دهیم بر اساس وظیفه ذاتی و شرعی ماست، چرا که در کشوری اسلامی هستیم و پاسداری از ارزش‌ها وظیفه ذاتی ما برشمرده می‌شود». در همین حال سعید منتظرالمهدی سخنگوی نیروی انتظامی نیز آب پاکی را به روی دست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ریخته و گفته است: «لغو کنسرت مورد اشاره نیز با حکم قضایی انجام و ناجا به وظیفه ذاتی خود عمل نموده و حتماَ برای انجام ماموریت‌های خود مصلحت‌اندیشی و سیاسی‌کاری نخواهد کرد».
به نظر می‌رسد حال که وعده‌های آقای وزیر عملی نشده،عصبانی است و تلافی آن را به وسیله محافظ‌‌اش بر سر عکاسان حاضر در مراسم افتتاح ارکستر ملی خالی کرده است. عکاس خبرگزاری ایلنا که یکی از افرادی است که مورد ضرب و شتم قرار گرفته در این مورد گفته است: «در ابتدا محمدجواد ظریف به سالن آمد که محافظان و مسئولان سالن برخورد خوبی داشتند اما با ورود علی جنتی و محافظ او، برخوردهای توهین‌آمیز آغاز شد. برخورد محافظ جنتی به حدی بود که ضربه این محافظ به صورت خبرنگار ایسنا موجب خونریزی بینی او شد. محافظ وزیر برای اینکه مانع عکاسی ما شود، به پهلوی من لگد زد و پهلوی من کبود شده است». این موضوع را وزارت ارشاد تکذیب کرده و اعلام نموده است: «فرد مورد ادعای رسانه‌ها که عکاسان را مورد ضرب و شتم قرار داده است، جزو محافظان وزیر محترم نیست و یکی از کارکنان وزارت متبوع می‌باشد» انگار این موضوع اصل قضیه را توجیه می‌کند!
[کیهان لندن؛ دوره جدید شماره ۱۳]
