دانشمندان چرچیل عنوان نمایشگاهی است که اخیرا در موزه علوم لندن بر پا شده است. در نگاه اول، عنوان این نمایشگاه کنجکاوی انسان را بر می‌انگیزد:
چرچیل به عنوان یکی از فاتحان جنگ دوم بین‌المللی و به عنوان یکی از سیاستمداران برجسته معاصر بریتانیا معروف است. اما ارتباط چرچیل با علم و دانشمندان، تا کنون به طور برجسته‌ای دررسانه‌ها معرفی نشده بود.
اما پس از شروع بازدید از نمایشگاه، ارتباط چرچیل با دانشمندان زمان خود هویدا می‌شود. چرچیل که در دوران مدرسه، به علم و دانش علاقه‌ای نشان نداده بود، از دهه ۱۹۳۰ با راهنمائی دوست دانشمند خود فردریک لیندمن Frederck Lindemann استاد فیزیک تجربی در دانشگاه آکسفورد، با علم آشنائی پیدا کرد و شیفته آن شد. او سپس در دهه‌های بعد، پس از درگیری نظامی با ارتش آلمان، از دانشمندان بریتانیا که در اوایل قرن بیستم به موفقیت‌های علمی بسیار مهمی‌نائل شده بودند، برای پیشبرد صنایع دفاعی ارتش بریتانیا استفاده کرد. ارتش آلمان (Wehremacht) و مخصوصا نیروی هوائی این کشور Luftwaffe)) در سال‌های اول جنگ، برتری هوائی و دریائی چشمگیری نسبت به بریتانیا پیدا کرده بودند و کشتی‌ها و هواپیماهای این کشور را به آسانی مورد هدف قرار می‌دادند. کشورهای اروپای غربی، از جمله فرانسه، از سوی ارتش آلمان اشغال شده بودند و بریتانیا تنها کشور اروپای غربی بود که ارتش آن می‌توانست با ارتش آلمان روبرو شود . چرچیل که از سال‌ها پیش از جنگ با دست‌آوردهای دانشمندان بریتانیا آشنا شده بود، در این برهه خطرناک جنگ به آنها روی آورد و آنها را تشویق کرد که برای توسعه تجهیزات نظامی‌پیشرفته به ارتش کمک کنند.
اولین طرح علمی که مورد توجه این دانشمندان قرار گرفت، پروژه توسعه رادار برای رویاروئی با حملات هوائی و دریائی (کشتی و زیردریائی) ارتش آلمان بود. دانشمندان بریتانیا از دهه ۱۹۳۰ در توسعه رادار دست داشتند. فناوری رادار بر پایه پخش امواج الکترومغناطیس با فرکانس و کیفیت لازم و بازگشت این امواج پس از اصابت به ساختار مورد نظر است. یکی از این دانشمندان، رابرت واتسون وات Robert Watson Watt توانسته بود با ساخت اولین مدل رادار در ۱۹۳۵، بازتاب یک موج رادیوئی را از فاصله ۲۰۰ مایلی تشخیص دهد.
مدل های رادار با فناوری‌های پیشرفته تر، با همکاری واتسون وات و دو دانشمند دیگر به نام‌های ویلکینز Wilkins و باون Bowen ساخته شده و مورد استفاده قرار گرفتند. به زودی دفاع هوائی بریتانیا که به رادارهای پیشرفته مجهز شده بود توانست نه تنها با هجوم نیروی هوائی آلمان مقابله کند بلکه حالت تهاجمی‌گرفته و مراکز نظامی‌این کشور را مورد حمله قرار دهد.
یکی دیگر از دانشمندان مشهور این دوره فرانسیس کریک Francis Crick فیزیکدان بود که در این زمینه فعالیت داشت. با در گرفتن جنگ، او و چند نفر دیگر از همکارانش به تحقیق در باره مین‌های نظامی‌مشغول شدند . آنها توانستند مین‌های صوتی و الکترومغناطیسی بسازند که مورد استفاده ارتش بریتانیا قرار گرفت. در دهه ۱۹۵۰، کریک به پژوهش در زمینه بیولوژی روی آورد و با واتسون آمریکائی، DNA را کشف کرد.
فعالیت دانشمندان انگلیسی تنها به فناوری‌های قابل استفاده در صنایع دفاعی محدود نمی‌شد بلکه زمینه‌های دیگر از جمله پزشکی را نیز در بر می‌گرفت. به عنوان نمونه، در همین دوران رقابتی در سطح جهان برای کشف پنیسلین برای مقابله با عفونت‌های میکروبی که باعث مرگ میلیون‌ها نفر می‌شد در گرفته بود. سرانجام فلمینگ استرالیائی کاشف پنیسلین شد. اما خانم دوروتی‌هاجکین Dorothy Hodgkin که در زمینه شناخت کریستال‌های پروتیین کار می‌کرد، توانست ساختار مولکولی پنیسلین را کشف کند و به دریافت جایزه نوبل در شیمی‌نائل آمد.
پس از پایان جنگ جهانی دوم، چرچیل در انتخابات ۱۹۴۶ از رقیب خود کلمنت اتلیClement Attlee از حزب کارگر شکست خورد . ۵ سال بعد، در سال ۱۹۵۱ او برای یک دوره دیگر به نخست وزیری بریتانیا رسید و کار تشویق دانشمندان را برای چالش‌های جدید در صحنه بین‌المللی پی گرفت.
طرح علمی دیگری که مورد توجه چرچیل قرار گرفت، پیشرفت در زمینه فناوری هسته‌ای بود. دانشمندان انگلیسی از اواسط دهه ۱۹۳۰ در چارچوب پروژه مانهاتان با دانشمندان آمریکائی و کانادائی همکاری می‌کردند. پس از پایان جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۵، آمریکا که به پیشرفت‌های چشمگیری در این زمینه نائل شده بود، به همکاری با بریتانیا و کانادا ادامه نداد و در نتیجه این دو کشور مجبور شدند هر یک برحسب نیازهای خود، در این زمینه پیشروی کنند.
در زمان نخست وزیری آتلی، رقابت بین شوروی و آمریکا در زمینه بمب‌های هسته‌ای بالا گرفت و بریتانیا نمی‌توانست از این رقابت دور بماند. دولت جدید بریتانیا، هدف توسعه ساختارهای هسته‌ای را بر عهده گرفت و اولین رآکتور هسته‌ای به نام گلیپ Gleep در ۱۹۴۷ در مرکز تحقیقات هسته‌ای‌هارول Harwell شروع به کار کرد و هدف آن تولید پلوتونیوم برای بمب اتمی‌بود.
در ۱۹۵۱ چرچیل برای بار دوم نخست وزیر شد و طرح تولید پلوتونیوم را ادامه داد. در اکتبر ۱۹۵۲، اولین بمب اتمی‌بریتانیا در جزیره مونته بلوMonte Bello در سواحل غربی استرالیا منفجر شد. پیش از آن آمریکا در ۱۹۴۵ و شوروی در ۱۹۴۹ به انفجار اولین بمب اتمی‌خود اقدام کرده بودند.
بریتانیا هم‌چنین در زمینه استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای نیز پیشگام بود. اولین نیروگاه هسته‌ای این کشور به نام کالدر هال Calder Hall در ۱۹۵۶ به راه افتاد. این نیروگاه به ۴ رآکتور هر یک به قدرت ۶۰ مگاوات مجهز بود. با این نیروگاه، بریتانیا اولین کشوری بود که از فناوری هسته‌ای برای تولید انرژی برق استفاده کرد. رآکتورهای این نیروگاه که توسط مهندسین انگلیسی طراحی و ساخته شده بودند از گاز کربنیک به عنوان خنک کننده و از گرافیت برای کاهش سرعت نوترون‌ها استفاده می‌کردند و این سیستم که مشابه آن در فرانسه نیز توسعه پیدا کرد ماگنوکس Magnox نامیده می‌شد.
یکی دیگر از فعالیت‌های دانشمندان بریتانیا در این دوران در زمینه کیهان‌شناسی و شناخت بیشتر آسمان پر از کهکشان بود. برای این فعالیت دسترسی به رادیوتلسکوپ‌های قوی ضروری بود. در آن زمان تلسکوپ‌های آئینه‌ای در چند کشور جهان ساخته شده و در دست بهره برداری بود. اما رادیوتلسکوپ با امواج رادیوئی کار می‌کند و از مزایای بیشتری برخوردار است. اخترشناسان دانشگاه منچستر و دانشگاه‌های دیگر بریتانیا اقدام به طراحی یک رادیوتلسکوپ قوی کردند که در آن زمان از بهترین نوع خود در جهان بود. این رادیوتلسکوپ در ۱۹۵۷ به نام جودرل بانک Jodrell Bank در نزدیکی شهر منچستر آغاز به کار کرد. پس از آن رادیوتلسکوپ‌های دیگر در همین محل ساخته شد و اکنون یک مرکز اخترشناسی در همین محل مشغول فعالیت‌های علمی‌است.
پس از بازدید از این نمایشگاه که تنها بخش‌هائی از آن در اینجا مرور شد، نقش چرچیل در توسعه علم در بریتانیا در دوره قبل تا پیش از جنگ بین‌المللی دوم روشن می‌شود.
