قوه قضائیه بر اساس قانون جدید آیین دادرسی کیفری، بررسی و پیگیری حادثه قربانیان حوادث مکه را در دستور کار خود قرار داده است.
حادثه کشته شدن حجاج در جریان برگزاری مراسم حج در منا که در جریان آن ۱۳۱ نفراز حجاج ایرانی کشته و ۶۰ نفر زخمی‌شدند مقامات ایرانی را بر آن داشت تا برخورد جدی‌تری درواکنش به این حادثه و حادثه سقوط جرثقیل که سبب کشته شدن ۱۳۰ حجاج دیگر ایرانی شد نشان دهند.
به گزارش خبرنگارمهرآمار حوادث در زمان حج تمتع زائران در مکه از سال ۱۳۵۴ تاکنون (۴۰ سال) نشان می‌دهد بیش از ۵ هزار حاجی بر اثر حوادث مختلف که بیشتر به دلیل عدم امنیت یا سوء مدیریت و یا عدم امکانات کافی برای حجاج بوده جان خود را از دست داده‌اند.
هرچند مسوولان عربستان سعودی در حوادث اخیر سقوط جرثقیل را به گردن باد و توفان و پیمانکار انداختند اما حادثه منا آن قدر دردناک و غیرقابل باور بود که هیچ دلیلی نمی‌تواند قصور دولت عربستان را توجیه کند. البته حادثه ریزش کوه و سقوط پنکه و آتش سوزی در یک هتل هم تلفاتی را به همراه داشت که می‌توان حج امسال را به عنوان خونین‌ترین حج در دهه اخیر نامید.
گفته می‌شود مناسک حج اکنون گروگانی در دست سعودی‌هاست تا با تمسک به آن و تکیه بر ثروت هنگفت ناشی از آن، خواسته‌های توسعه‌طلبانه‌شان را دنبال کنند و از کعبه تنها برای کسب درآمد استفاده کنند.
خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی درواکنش به این حوادث اعلام کرد، دولت سعودی موظف است مسوولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند.
به نوشته خبرگزاری مهر، از دیدگاه حقوق بین‌الملل نیز عربستان در طول این سال‌ها بی کفایتی و بی مسئولیتی خود را اثبات کرده است.
هادی صادقی معاون قوه قضائیه ، با بیان اینکه در صورت لزوم پیگیری قضایی از سوی ایران انجام می‌شود گفت: با دخالت وزارت امور خارجه، پیگیری دیپلماسی انجام شده اما اگر لازم باشد بخش بین‌الملل قوه قضاییه نیز این مساله را پیگیری خواهد کرد.
سید مرتضی بختیاری معاون دادستان کل کشور در مورد حادثه روز عید قربان در مکه گفت: با توجه به اینکه این حادثه امروز و در روز عید قربان رخ داده است، هیچ توجیهی ندارد و به طور قطع قابل پیشگیری بوده است. دادستان کل کشو افزود، ما در راستای اجرای ماده ۲۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری پیگیر موضوع خواهیم یود و از مبانی ذیربط خواهیم خواست که در جهت گرفتن حق و حقوق تضیع شده در این حادثه به صورت ریشه‌ای پیگیری و با دست اندرکارانی که در این قضیه هولناک کوتاهی کرده‌اند برخورد و تعقیب قانونی اعمال شود.
روزنامه الدیار در مطلبی به پرده برداری از علت حادثه منا می‌پردازد. الدیار در این گزارش گفته است: مقام‌های سعودی خبر عبور خودروی یکی از سران این کشور از منطقه “مشعر منا” را که به کشته شدن صدها تن از حجاج منجر شد، رد می‌کنند اما حقیقت این است که خودروی “محمد بن سلمان” جانشین ولیعهد و وزیر جنگ عربستان به همراه بیش از ۲۰۰ نیروی امنیتی و ۱۵۰ مأمور پلیس وارد صفوف حجاج شده بود، به مرکز “منا” انتقال یافته است. الدیار می‌نویسد: پس از آغاز فاجعه کشتار حجاج، خودروی حامل “محمد بن سلمان” محل حادثه را ترک و بازدیدش را نیمه کاره رها کرد.
علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی محلس درخواست خود برای اعزام کمیته حقیقت یاب به عربستان را رسما اعلام کرد و گفت: رییس سازمان حج و زیارت کشورمان اعلام کرده است که دولت عربستان به ماموران حج و زیارت ایران و دیگر کشورها برای ورود به بیمارستان‌ها اجازه نمی‌دهد. بنا بر این، هیچ اعتمادی به گزارش‌های دولت عربستان در این زمینه نیست و این حق مسلم ماست که مسوولان امنیتی، وزارت خارجه و مسوولان حوادث غیرمترقبه ما از وزارت کشور و هلال احمر، یک تیم کارشناسی را به عربستان اعزام و نتیجه را به مجلس و دولت گزارش کنند. این کار را باید وزارت امور خارجه کشور با مقامات عربستانی مطرح کند و در داخل نیز، معمولا دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ورود کرده و موافقت می‌کند.
بر اساس این گزارش، خانواده‌های قربانیان می‌توانند با حضور در شعب تعیین شده از سوی قوه قضائیه که ویژه طرح شکایت از کشورهاست از دولت عربستان به دلیل بی مسوولیتی، عدم کفایت ، بی تدبیری و همچنین تامین خسارت شکایت کنند.
