کامیار بهرنگ- گزارش رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال ۱۶-۲۰۱۵ منتشر شد.سایت تحصیلات عالیه تایمز در گزارش امسال خود مانند سال‌های گذشته موسسه فن‌آوری کالیفرنیا مشهور به CalTech را در صدر موسسات علمی قرار داده است.
این گزارش بر مبنای ۵ معیار گوناگون و با ضریب مشخص تهیه شده است. بر اساس روش‌شناسی (متدولوژی) این گزارش، ارزش آموزش ۳۰ درصد ضریب کل اهمیت را شامل می‌شود و در زیر مجموعه‌ی آن اعتبار آموزش (۱۵ درصد)، نسبت اعضای هیات علمی به دانشجویان (۴/۵ درصد)، نسبت مدارک دکترای اعطا شده به اعضای هیات علمی(۶درصد)، نسبت اعطای مدرک دکترا به دانشجویان لیسانس (۲/۲۵ درصد) و درآمد سرانه دانشگاه (۲/۲۵ درصد) در نظر گرفته شده است.
در بخش دوم نیز ارزش پژوهش شامل حجم، درآمد و اعتبار نیز با ضریب اهمیت ۳۰ درصد در این گزارش منظور شده است. در دسته، اعتبار پژوهش‌ها (۱۸ درصد)، درآمد (۶ درصد) و سرانه عددی پژوهش‌ها (۶ درصد) اندازه‌گیری شده است.
معیار سوم این گزارش بر مبنای میزان ارجاع پژوهش‌ها است که با ضریب اهمیت ۳۰ درصد در گزارش محاسبه شده است. جلوه‌ی جهانی و بین‌المللی دانشگاه نیز با ضریب اهمیت ۷/۵ درصد معیار دیگر این گزارش است که به بررسی نسبت اعضای بین‌المللی هیات علمی به کل، نسبت دانشجویان خارجی و همچنین نسبت همکاری‌های جهانی در تهیه مقالات (هرکدام با ضریب ۲/۵ درصد) در نظر گرفته شده است. درآمد بخش صنعت از پژوهش‌های علمی با ضریب اهمیت ۲/۵ درصد این گزارش را تکمیل کرده است.
بر این اساس موسسه فن‌آوری کالیفرنیا با میانگین ۹۵/۲ درصد بالاترین رتبه را در میان دانشگاه‌های مورد بررسی بدست آورده است. پس از این موسسه، دانشگاه آکسفورد، استنفورد، کمبریج، موسسه فن‌آوری ماساچوست (MIT)، هاروارد، پرینستون، کالج سلطنتی لندن (Imperial College)، انستیتو تکنولوژی فدرال زوریخ (ETH) و دانشگاه شیکاگو به عنوان ۱۰ دانشگاه برتر جهان معرفی شده‌اند. همان طور که مشاهده می‌کنید از میان ۱۰ دانشگاه و موسسه تحقیقاتی معرفی شده ۶ دانشگاه در ایالات متحده آمریکا، ۳ دانشگاه در انگلستان و ۱ دانشگاه در سوئیس مشغول به کار هستند.
دانشگاه‌های آسیا و خاورمیانه
اولین دانشگاه آسیایی در این لیست «دانشگاه ملی سنگاپور» است که در رتبه ۲۶ قرار دارد. این دانشگاه با میانگین کلی ۷۹/۲ درصد بالاتر از کینگز کالج لندن قرار گرفته است. دومین و سومین دانشگاه آسیایی، «دانشگاه پکن» و «دانشگاه توکیو» به ترتیب با رتبه‌های ۴۲ و ۴۳ در این گزارش معرفی شده‌اند.
اولین دانشگاه منطقه خاورمیانه «دانشگاه عبری اورشلیم» است که در رتبه ۱۸۷ و پس از آن نیز «دانشگاه تل‌آویو» در رتبه‌بندی میان ۲۰۱ تا ۲۵۰ قرار دارند. سومین دانشگاه خاورمیانه «دانشگاه ملک عبدالعزیز» پادشاهی سعودی است در رتبه‌بندی میان ۲۵۱ تا ۳۰۰ قرار دارد.
«دانشگاه کوچ» ترکیه نیز درست پس از این دانشگاه قرار دارد. با این حال ترکیه با دارا بودن ۱۱ دانشگاه در این لیست از بالاترین درصد در میان کشورهای خاورمیانه برخوردار است.
دو «دانشگاه ملک فهد» و «ملک سعود» دیگر دانشگاه‌های عربستان سعودی هستند که هر دو در رتبه‌بندی ۵۰۱ تا ۶۰۰ قرار دارند، اما دانشگاه‌های بیلکنت، سابانجی، بوغازایچی، صنعتی استانبول، صنعتی خاورمبانه، آنادولو، ارجیس، حاجت تپه، استانبول و ییلدیز از ترکیه نیز بیشترین تعداد دانشگاه‌های خاورمیانه را تشکیل داده‌اند.
دانشگاه‌های ایران
چند دانشگاه ایرانی نیز در این لیست حضور دارند.
دانشگاه علم و صنعت، صنعتی شریف، امیرکبیر، صنعتی اصفهان، تهران و شهید بهشتی به ترتیب دانشگاه‌های ایرانی در این لیست هستند.
بررسی آماری دانشگاه‌های ایرانی بر اساس معیارهای ارزش‌گذاری نشان می‌دهد با اینکه متوسط ارتباط دانشگاه‌ها با بخش صنعت در حد بالای میانگین جهانی قرار دارد اما درصد پایین جلوه‌ی جهانی و سطح آموزش این دانشگاه‌ها موجب پایین آمدن رتبه آنها شده است. برای مثال میزان ارزش ارتباط دانشگاه صنعتی شریف ۶۲/۲ و حتی دانشگاه صنعتی اصفهان ۹۹/۵ درصد گزارش شده است اما همین دانشگاه‌ها در جلوه‌ی جهانی با ۱۲/۲ و ۱۷/۲ درصد میانگین بسیار پایین‌تری را در رده‌بندی کلی به دست آورده‌اند.
با اینکه متوسط سطح آموزش و پژوهش این دانشگاه‌ها در جایگاه متوسط قرار دارد اما میانگین این دانشگاه‌ها در ارجاع پژوهشی در سطح پایین قرار دارد.
بالا (۸۴/۱) متوسط رو به بالا (۵۲/۲) متوسط (۳۶/۹) متوسط رو به پایین (۳۰/۴) پایین (۲۸)
بالا (۸۴/۱) متوسط رو به بالا (۵۲/۲) متوسط (۳۶/۹) متوسط رو به پایین (۳۰/۴) پایین (۲۸)
بالا (۶۶/۱) متوسط رو به بالا (۳۴/۲) متوسط (۲۱/۲) متوسط رو به پایین (۱۲/۹) پایین (۱/۶)
بالا (۶۱) متوسط رو به بالا (۳۶/۶) متوسط (۲۶/۱) متوسط رو به پایین (۲۰/۳) پایین (۹/۹)
بالا (۹۹/۹) متوسط رو به بالا (۶۴) متوسط (۴۳/۶) متوسط رو به پایین (۲۷/۷) پایین (۷/۱)
