محبوبیت زبان فارسی در بلغارستان

امروزه ملت‌های دنیا سعی می‌کنند موجودی‌های خود را در همه زمینه‌های علمی، معرفتی و فلسفی از طریق زبان‌های خود به دیگر ملت‌ها معرفی کنند، ملت ایران نیز زمانی می‌تواند به این هدف نایل آید که زبان فارسی بتواند در دنیا جایگاه شایسته‌ای بیابد.

سعیده باقری فرد ، کارشناس ارشد روابط فرهنگی و بین‌الملل در زمینه جایگاه زبان فارسی در بلغارستان در مقاله‌ای نوشته است، روابط رسمی‌ دیپلماتیک میان ایران و بلغارستان به بیش از   ۱۲۰ سال می‌رسد اما قرابت‌های تاریخی و ریشه‌ای میان دو ملت بیش از این دوران است؛ تاریخ‌نگاران بلغاری معتقدند  هویت تاریخی و موجودیت ملت بلغار ازریشه هند و اروپایی است، ضمن آن‌که سلطه قریب ۵۰۰ ساله دولت عثمانی و غلبه زبان ترکی- عربی و قرابت‌های آن با زبان فارسی موجب شده که حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لغت فارسی عینا در زبان بلغاری یافت شود که مورد استفاده هستند.

به گزارش ایسنا و به نقل از باقری فرد، تحقیقات باستانی در میان محققان مؤخر بلغاری به ارایه فرضیاتی مبنی بر منشاء ایرانی بودن قوم بلغارها و ریشه‌های ایرانی نژاد بلغارها می‌پردازد، که اخیرا و طی ۵۰ سال گذشته در رسانه‌های عمومی‌ این کشور نیز به آن پرداخته شده است. به این ترتیب بدیهی است که زبان فارسی  در کشور بلغارستان مورد توجه ویژه قرار گیرد.

تدریس زبان فارسی در بلغارستان پس از جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۵۹ میلادی به‌ صورت واحد درسی اختیاری در رشته ترک‌ شناسی در دانشگاه صوفیه آغاز شد و سپس با افتتاح رشته‌های هندشناسی و عرب‌شناسی، زبان فارسی جزء واحد درسی این رشته‌ها نیز قرار گرفت. در سال‌های تحصیلی ۱۹۹۲-۱۹۹۱ میلادی زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان رشته‌ای فرعی در دانشگاه صوفیه ایجاد و زبان فارسی، دستور زبان، تاریخ ایران، ادبیات کلاسیک و ادبیات معاصر ایران جزو برنامه درسی آن قرار گرفت. در همان سال به ‌دلیل علاقه زیاد به این زبان، رشته زبان و ادبیات فارسی به‌عنوان رشته دوم رسمیت یافت. سپس رشته ایران‌شناسی به عنوان رشته دانشگاهی مستقل در بخش شرق‌شناسی دانشکده زبان‌ها و فرهنگ‌های شرقی دانشگاه صوفیه طی سال‌های تحصیلی ۷۲-۱۳۷۱ خورشیدی برابر با ۱۹۹۴ میلادی تاسیس شد و از آن پس تاکنون دانشگاه صوفیه هر سال اقدام به پذیرش دانشجویانی در این رشته می‌کند.

هم‌اکنون رشته ایران‌شناسی در مقطع کارشناسی با ۲۲ واحد اجباری و ۴۰ واحد اختیاری بخشی از کرسی شرق‌شناسی کلاسیک مرکز زبان‌ها و فرهنگ‌های شرقی دانشگاه “کلمینت آخرید تسکی مقدس” (دانشگاه صوفیا) است. در هر سال تحصیلی دانشگاه دولتی صوفیه به‌ طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ دانشجو از طریق کنکور در رشته ایران‌شناسی و زبان فارسی می‌پذیرد. به همین تعداد نیز در رشته‌های ترک‌شناسی و عرب‌شناسی، دانشجویان ، زبان دوم خود را زبان فارسی انتخاب می‌کنند. دوره کامل کرسی ایران‌شناسی ۴ سال تا دریافت درجه لیسانس و ۵ سال تا دریافت درجه فوق لیسانس است. سلسله مراتب علمی‌استادان این کرسی مانند دیگر مراکز آموزش عالی در بلغارستان عبارت از استادیاری، استادی، دانشیاری و دکتری است.

اولین استاد زبان فارسی در دانشگاه صوفیه، مرحوم جمشید سیار بوده است. او همچنین مؤلف اولین کتاب درسی زبان فارسی سال ۱۹۶۶میلادی  است که در بلغارستان چاپ شد. کتاب درسی او در بین دانشجویان و کسانی که مایل به آشنا شدن با اشعار سعدی، حافظ و عمر خیام هستند، از توفیق بسیار برخوردار شده و در یک دوره پانزده ساله، سه بار تجدید چاپ شده است. همین امر نشانگرعلاقه بسیار بلغاری‌ها به زبان فارسی است.

دانشجویان ایران‌شناسی در طول سال تحصیلی درباره یکی از چهره‌های ادبیات کهن و معاصر ایران ۲ تا ۳ پژوهش علمی‌و ادبی انجام می‌دهند و نیز پایان‌نامه‌های تحصیلی ایشان اغلب به پژوهش پیرامون زبان و ادبیات فارسی اختصاص می‌یابد.