حدود یک ماه مانده به برگزاری انتخابات دو مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد:«سیستم انتخابات ایران دچار مشکلات جدی ساختاری است که برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه را تضعیف می‌نماید».
در این گزارش سارا لی ویتسون مدیر امور خاورمیانه سازمان دیده‌بان حقوق بشر با اشاره به خطراتی که انتخابات آزاد را تهدید می‌کند،گفته است شورای نگهبان با برخورداری از «اختیارات خودسرانه» نامزدهای انتخابات را حتی اگر بر اساس همان معیارهای تبعیض‌آمیز تدوین شده در قانون انتخابات واجد شرایط شمرده شوند، رد صلاحیت می‌کند.
در این گزارش از رد صلاحیت‌های گسترده نامزدهای انتخابات مجلس به ویژه رد صلاحیت کاندیداهای اصلاح‌طلب انتقاد شده است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده٬ صلاحیت بیش از نیمی از نامزدهای انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی تائید نشده است و از ۳ هزار نامزد اصلاح‌طلب٬ صلاحیت تنها ۳۰ نفر از سوی شورای نگهبان تائید شده است.
به گفته ویتسون شورای نگهبان در سال‌های اخیر گسترده نظارت استصوابی خود را با استفاده از اقدامات خودسرانه از جمله استفاده از «اطلاعات به دست آمده از منابع افشا نشده» برای رد صلاحیت نامزدها افزایش داده است.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر نوشته است که برخی نامزدهای رد صلاحیت شده، به شرط محفوظ ماندن نام‌شان با این سازمان گفت‌وگو کرده‌اند و اسناد و مدارک آنها توسط این سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.
در این گزارش و با توجه به سندهای بررسی شده آمده است که این نامزدها تمامی اسناد مورد نیاز در این مراحل را ارائه داده بودند و عدم صلاحیت آنها «صرفا به علت اعتقادات سیاسی»شان بوده و یا به دلیل اتهام‌ها و محکومیت‌های زندانی که به دلایل جرایمی زیر عنوان امنیت ملی و به خاطر فعالیت‌های قانونی‌شان در گذشته به آنها وارد شده است.
همزمان با انتقاد سازمان دیده‌بان حقوق بشر در داخل ایران، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز نسبت به رد صلاحیت‌های گسترده انتقاد کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی هاشمی رفسنجانی، او روز یک‌شنبه در دیدار با رئیس و اعضای خانه کشاورز گفته است که «فیلتر بررسی صلاحیت نامزدها نباید برای بعضی‌ها غیرقابل عبور و برای بعضی‌ها دیگر سهل و آسان باشد».
او ابراز امیداوری کرده است که مسوولان مربوطه «بگذارند انتخبات پرشور و حماسی» برگزار شود.
وبسایت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران همچنین در مطلب دیگری به انتشار سخنان منتشر نشده هاشمی رفسنجانی در آذر ماه ۹۴ پرداخته است؛ اظهاراتی که البته مشخص نیست در چه جمعی مطرح شده است.
بر اساس این گزارش، هاشمی رفسنجانی در این سخنان نسبت به ایجاد محدودیت‌های انتخاباتی و «تحمیل رای» به مردم هشدار داده و گفته است: «آقایانی که تصمیمات نادرست می گیرند، باید بفهمند که اگر این مردم بی تفاوت بشوند، مصونیت ما باقی نمی ماند».
از سوی دیگر، دیروز، دوشنبه ۵ بهمن، خبرگزاری فارس با انتشار نامه فراکسیون روحانیت مجلس به رییس جمهوری ایران از مواضع اخیر حسن روحانی در خصوص انتخابات انتقاد کرده است.
روحانی چند روز پیش با انتقاد از رد صلاحیت‌های گسترده گفته بود که در رد صلاحیت‌ها باید قانون ملاک قرار بگیرد نه سلیقه افراد.
رییس جمهوری اسلامی ایران همچنین گفته بود که «باید بگذاریم خانه ملت آئینه ملت باشد و «مجلس خانه ملت است؛ نه جناح خاص».
به گزارش خبرگزاری فارس، فراکسیون روحانیت مجلس با ابراز تاسف از اظهارات رییس جمهوری ایران نوشته است که این سخنان «این‌طور القا می‌کند که دولت برای فرار از پاسخگویی درباره مشکلات اقتصادی اقدام به جنجال‌افرینی می‌کند».
اسامی برخی نمایندگان همچون حمید رسایی که گفته می‌شود صلاحیت آنها برای انتخابات دهمین دوره مجلس تائید نشده است نیز در نامه به حسن روحانی دیده می‌شود.
پیش از این و در جمعه گذشته نیز امامان جمعه ایران به صورت گسترده به انتقاد از اظهارات رییس جمهوری این کشور در خصوص عملکرد شورای نگهبان پرداخته بودند.
انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری قرار است هفتم اسفند ماه ۹۴ برگزار شود.
