ببر طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام
بار دیگر در دستان فیلم‌سازان ایرانی

رضا چاوک (+عکس، ویدیو) – چهل و پنجمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام که از ٢٧ ژانویه آغاز شده بود،  روز یک‌شنبه ٧ فوریه به کار خود پایان داد. مدیریت امسال جشنواره  با «برو بیرBero Beyer» بود. اولین سالی بود که وی در این مقام حضور داشت.

امسال ۴٧٧ فیلم در جشنواره به نماش گذاشته شد که ۱٠۶ فیلم برای اولین بار اکران جهانی داشتند. فستیوال این بار میزبان ۲۹۹ کارگردان و ۱۹۱۴ فیلم‌شناس از بیش از پنجاه کشور بود. حدود ۳۰۵ هزار تن به تماشای فیلم‌ها نشستند.

امسال نیز چون سال های گذشته نمایش فیلم‌های مستقل و تجربی در کانون توجه این جشنواره قرار داشت.

فیلم افتتاحیه

جشنواره با فیلم هلندی/ دانمارکی «فراسوی خواب» (Beyond sleep)  ساخته Boudewijn Koole گشایش یافت. این فیلم بر اساس رمانی با همین عنوان توسط «ویلم فردریک هرمانس»  فیزیکدان، شاعر و نمایشنامه‌نویس هلندی در سال ۱۹۶۶ نوشته شده و تا کنون به زبان‌های محتلف به چاپ رسیده است. ترجمه فارسی این اثر توسط خانم «سامگیس زندی» به زودی منتشر حواهد شد.

بخش مسابقه  Tiger Awards Competition

از سال ۱۹۹۵ که جشنواره روتردام به شکل رقابتی برگزار می‌شد، همواره سه جایزه برابر پانزده هزار یورویی برای سه فیلم در نظر گرفته می‌شد. اما امسال رقابت برای دریافت جایزه اصلی  بین هشت فیلم منتخب و مبلغ جایزه چهل هزار یورو بود که بین کارگردان و تهیه کننده تقسیم شد.

هیأت داوران جشنواره فیلم روتردام جایزه ببر طلایی امسال را به فیلم «رؤیاهای رادیویی» ساخته بابک جلالی، کارگردان ایرانی مقیم لندن اهدا کرد.

بابک جلالی کارگردان جوان ایرانی مقیم لندن متولد سال ۱۳۶۵ در گرگان است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی از دانشگاه لندن و فارغ‌التحصیل رشته سینما از مدرسه فیلم لندن است.

در بیانیه هیئت داوران دلیل اعطای جایزه به فیلم «رویاهای رادیویی» را «نگاه ظریف و طنزآمیز به آوارگی و بیگانگی گروهی از آدم های جانیفتاده در یک فرهنگ خارجی» عنوان شده است.
‎در این بخش جایزه ویژه هیئت داروان به ارزش ۱۰ هزار یورو به فلم برزیلی «آخرین سرزمین» ساخته «پابلو لامار» رسید.

 جایزه فیپرشی به انتخاب منتقدان بین‌المللی

«انجمن بین‌المللی منتقدان فیلم» (فیپرشی) نیز از میان فیلم‌های شرکت‌کننده در بخش «آینده درخشان» این جشنواره، فیلم «بودکین راس»  ساخته «کاوه مدیری» محصول مشترک بلژیک و هلند را بهترین تشخیص داد و جایزه منتقدان را به آن اهدا کرد.

«بودکین راس» داستان مردی است که به دهکده کوچکی در اسکاتلند رفته و در برخورد با اهالی منطقه درگیر ماجراهای مختلفی می‌شود. فیلم مضمونی فلسفی و شاعرانه دارد و ترکیبی است از سینمای داستانی و مستند.

 فیلم‌های برگزیده تماشاگران جشنواره

فیلم «سرزمین من» به کارگردانی «مارتین زاندفلیت» از دانمارک مقام اول انتخاب تماشاگران را به خود اختصاص داد. جایزه این بخش، ده هزار یورو است.

جایزه فیلم‌های کوتاه

در این بحش بیست و سه فیلم کوتاه (حداکثر ۶۰ دقیقه‌ای) از ژاپن، فلسطین، سنگاپور، برزیل، سروستان، فرانسه و نیوزلند کاندید شده بودند که جایزه سه هزار یورویی و یک دستگاه دوربین فیلم‌برداری کانُن به طور یک‌سان به فیلم‌های زیر اهدا شد:

• -Dream English Kid 1964-1999 AD: ark Leckey
• – Faux départ: Yto Barrada
• – Engram of Returning: Daïchi Saïto

فیلم‌های ایرانی شرکت کننده در جشنواره

حضور بیش از ده فیلم که یا از ایران شرکت کرده بودند و یا کارگردان‌های آنها ایرانی بودند، نمایانگر توجه فستیوال‌های بین‌المللی به سینماگران ایرانی است.

امسال دو فیلم بلند ایرانی در بخش‌های رقابتی جشنواره فیلم روتردام شرکت داشتد و هر دو در بخش‌های مختلف جایزه گرفتند. اما بقیه فیلم‌های بلند و کوتاه در بخش غیررقابتی به نمایش درآمدند.

-«خشت و آینه» The Brick and the Mirror)) اثر ماندگار ابراهیم گلستان، نویسنده و سینماگر برجستۀ  ایران چهار اکران پر از تماشاچی داشت. نسخه ۳۵ میلی متری «خشت و آینه» پس از گذشت پنجاه سال از ساخت آن به وسیلۀ مرکز مطالعات سینمایی دانشگاه شیکاگو، به صورت دیجیتال ترمیم شده است و ما از این پس شاهد نمایش‌های متعددی در جشنواره‌های جهانی از این فیلم خواهیم بود.

– «رؤیاهای رادیویی» ساخته بابک جلالی، کارگردان ایرانی مقیم لندن و موضوع آن مشکلات هنرمندان مهاجر در کشورهای میزبان است. در این فیلم محسن نامجو نه به عنوان خواننده، بلکه در نقش نویسنده و مجری یک رادیو ایرانی در سانفرانسیسکو بازی می‌کند.

وی در این فیلم در سری برنامه‌های ادبی در رادیو پارس که از سانفرانسیسکو برای فارسی‌زبانان پخش می‌شود، تلاش می‌کند گروه راک رویاهای کابل از افغانستان را در کنار گروه آمریکایی متالیکا در استودیو برای همنوازی گرد هم آورد.

پیش‌پرده‌ی فیلم «رویاهای رادیویی»:

این فیلم برنده ببرطلایی جشنواره جهانی فیلم روتردام شد.

– «بادکین راس»)  Bodkin Ras)، ساخته کاوه مدیری، نویسنده و کارگردان ایرانی جوان مقیم هلند است. این فیلم داستان مرد فراری جوانی را روایت می‌کند که تلاش دارد در شهر کوچکی در اسکاتلند زندگی تازه‌ای را آغاز کند.

پیش‌پرده‌ی فیلم «بادکین راس»:

این فیلم موفق به کسب جایزه انجمن بین‌المللی منتقدان فیپرشی در جشنواره روتردام شد.

–  «ما در بهشت» (Paradise)  اولین فیلم بلند سینا عطاییان دنا محصول مشترک ایران و آلمان است. این فیلم داستان هانیه، دختری ۲۵ ساله را روایت می‌کند که با خواهر و شوهر خواهرش در تهران زندگی می‌کند. او به عنوان معلم دبستانی دخترانه در حومه شهر کار می‌کند و هر روز مسیری طولانی را برای رسیدن به محل کار پشت سر می‌گذارد. «ما در بهشت» تلاش هانیه برای خروج از شرایط سخت زندگی را به تصویر می‌کشد. این فیلم سال قبل در بخش اصلی جشنواره لوکارنو شرکت و جایزه حمایتی نقدی بالغ بر ۲۰ هزار فرانک سوئیس را از آن حود کرده بود.

– «چیزهای بزرگتر»  (Greater Things)به کارگردانی وحید حکیم‌زاده در ژاپن ساخته شده و داستان چند شخصیت از کشورهای مختلف، از جمله یک معمار ایرانی را در کنار هم در ژاپن امروز روایت می کند.

– «داستان ساده‌ی من، تو و میم» (A Simple Story, Mine, Yours and M’s) فیلم کوتاه ۳۳ دقیقه‌ای است که فیلمساز جوان (عاطفه یارمحمدی) دوران تولد و رشد حود را در دوران جنگ ایران و عراق کاوش می‌کند.

– «باب دیلن از من متنفر است» (Bob Dylan hates me) انیمیشن کوتاهی است از کاوه زاهدی فیلم‌ساز مقیم آمریکا که در جشنواره روتردام به نمایش درآمد.

– «شعر و سنگ» (Poem and Stone)، به کارگردانی مریم تفکری سعی دارد جلوه‌های تصویری از تهران را از نگاه خودش به نمایش بگذارد.

– «یادآوری پنج ضلعی‌ها» (Remembering the Pentagons)، فیلمی ۲۳ دقیقه‌ای است از آزاده نوایی  که به صورت ۱۶ میلی‌متری ابعادی از بناهای تاریخی ایران را به تصویر کشانده است.

– «گاو رنگین» (Bunte Kuh) یک فیلم کوتاه حاصل همکاری پرستو و فراز انوشاه پور با رایان فرکو است. کارگردانان ایرانی و کانادایی با همکاری هم مجموعه‌ای از عکس‌ها را که روی آنها شرحی گفته می‌شود، به صورت یک فیلم کوتاه به نمایش در آورده‌اند.

– «ای مثل ایران» (I Comme Iran) ساخته ساناز آذری  فیلم‌ساز ایرانی‌تبار ساکن بروکسل، ماجرای یک ایرانی بزرگ شده در خارج از کشور است که در راه یادگیری زبان مادری خود «فارسی» با تاریخ ایران آشنا می‌شود.

فیلم پایانی جشنواره

چهل و پنجمین دوره جشنواره جهانی فیلم روتردام با نمایش فیلم «دوران کودکی یک رهبر»   (The Childhood of a leader) به کار خود پایان داد. نمایش استثنایی این فیلم با اجرای زنده موزیک متن فیلم توسط ارکستر سمفونیک روتردام همراهی می‌شد.