در حالی که ایران تلاش دارد با تولید بیشتر نفت بر صادرات خود اضافه کند، صاحبان تانکرهای بینالمللی تمایلی به حمل محمولههای نفتی ایران ندارند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، این در حالیست که تانکرهای ایرانی نیز با استانداردهای روز مطابقت ندارند و نیاز دارند که بهروز شوند.
ایران پس از آغاز اجرای توافق هستهای در ژانویه گذشته تلاش دارد تا سطح معاملات نفتی خود را به سطح پیش از تشدید تحریمهای اروپا در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ برساند.
پیش از تشدید تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران، صادرات نفتی تهران به اروپا بیش از یک سوم صادرات آن را تشکیل میداد، پس از آن اما بیشتر مشتریان نفتی تهران به کشورهای آسیایی محدود شدند.
یکی از مقامهای ارشد دولت ایران به خبرگزاری رویترز گفته است که این کشور حدود ۵۵ تا ۶۰ تانکر در ناوگان دریایی خود دارد.
او البته از پاسخ دادن به این سوال که چه تعداد از این تانکرها برای ذخیرهسازی نفتهایی که فروش نرفتهاند استفاده شدهاند، خودداری کرد.
این مقام ارشد دولت ایران که رویترز نامی از او نبرده توضیح داده است که حدود ۲۰ تانکر بزرگ نفتی این کشور باید با توجه به استانداردهای بینالمللی بهروز شوند.
رویترز به نقل از منابعی در صنعت نفت نوشته است که ۲۵ تا ۲۷ تانکر در ترمینالهای خطوط دریایی از جمله عسلویه و جزیره خارک برای ذخیره نفت مستقر شدهاند.
به نوشته رویترز و به نقل از منابع نفتی، ایران برای دستیابی به بازار پیش از اعمال تحریمها در اروپا به کشتیهای خارجی نیاز دارد اما بیشتر مالکان تانکرها تمایلی به ذخیره نفتهای ایران ندارند، به ویژه آنکه در حال حاضر با توجه به عرضه بیش از نیاز بازار، کسب و کار شرکتهای تانکرهای نفتی پررونق است.
دلیل اصلی عدم تمایل این شرکتها هم البته بیشتر به تحریمهای آمریکا علیه تهران برمیگردد که همچنان به قوت خود باقی است، هیچ معاملهای به دلار با ایران انجام نمیشود و شرکتهای بینالمللی اجازه ندارند در تجارت با تهران از سیستم بانکی و مالی ایالات متحده آمریکا استفاده کنند، این مساله برای تانکرهای نفتی که مبادلات خود را به دلار انجام میدهند مانعی جدی است.
رویترز به نقل از یک منبع مطلع نوشته است که از زمان برداشته شدن تحریمها در ژانویه سال جاری، هشت تانکر خارجی که در مجموع حدود ۸ میلیون بشکه نفت ایران را حمل میکردند نفت خام ایران را به مقصدهایی در اروپا منتقل کردهاند.
این رقم تنها با ده روز از فروش نفت ایران به اروپا در سطح پیش از سال ۲۰۱۲ برابری میکند، زمانی که کشورهای اروپایی روزانه مشتری ۸۰۰ هزار بشکه نفت ایران بودند.
بر اساس گفتههای منابع مطلع در ردیابی کشتیهای نفتی، تا کنون هیچ تانکر ایرانی نفت خام این کشور را به مقصدی در اروپا تحویل نداده است.
رونق کسب و کار
پدی راجرز مدیر اجرایی شرکت نفتکش بینالمللی پیشرو «یوروناو» میگوید در حال حاضر «هیچ عجلهای برای مبادلات تجاری با ایران ندارد».
به گفته او «هیچ تضمینی در معامله با ایران وجود ندارد و در مقابل فرصتهای بسیار زیادی در کشورهای دیگر است».
راجرز میگوید: «بازار در حال حاضر پررونق و نرخها خوب است، بنابراین نیازی به تجارت با ایران در چنین شرایطی وجود ندارد».
پدی راجرز اضافه میکند: «من واقعا تمایلی ندارم تنها به انگیزه تجارت با ایران حساب بانکی به یورو در دبی باز کنم، این کار دیوانگی است».
مایکل وایت مشاور گروه اینترتنکو که نماینده اکثر شرکتهای مالک تانکرهای دریایی جهان است، میگوید: «ما شاهد بیمیلی اعضایمان برای بازگشت به بازار ایران هستیم آن هم در شرایطی که استفاده از دلار و سیستم مالی آمریکا که در کار ما ضروری است در معامله با ایران ممنوع است».
یک مقام ارشد ایرانی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفته است که کشورش برای پیدا کردن تانکرهای خارجی که تمایل به کار با تهران داشته باشند مشکل دارد.
به گفته او «موانع بسیاری وجود دارد از جمله مشکلات مالی و بانکی و حتی بیمه این تانکرها».
این مسوول ایرانی اضافه میکند که از زمان برداشته شدن تحریمها شرایط کمی بهتر شده است اما مشکلاتی جدی همچنان سد راه ایران است.
خطرهای سیاسی
خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع دیگر در شرکتهای مهم تانکرهای دریایی نوشته است که آنها هم در حال حاضر تمایلی به تجارت با ایران ندارند.
یکی از این منابع گفته است صاحبان تانکرهای نفتی مطمئن نیستند که پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ژانویه پیشرو و آغاز به کار رییسجمهور جدید این کشور در کاخ سفید چه تغییراتی در توافق هستهای با ایران رخ میدهد و آیا اصلا این توافق به قوت خود باقی خواهد ماند یا خیر.
یکی از این منابع که نخواسته است نامش فاش شود گفته است که آنها نمیخواهند در این زمینه ریسک کنند.
بیش از سال ۲۰۱۲ ایران حدود دو میلیون بشکه نفت در روز به اروپا صادر میکرد.
مالکان تانکرهای نفتی به مشکلات دیگری نیز در تجارت با ایران اشاره کردهاند. مشکلات مربوط به بیمه کشتیها به دلیل موانع مربوط به تحریمهای واشنگتن علیه ایران یکی از آنها است.
منابعی به رویترز گفتهاند که عربستان سعودی رقیب منطقهای ایران کشتیهایی که پرچم ایران بر فراز آنها افراشته شده باشد را از ورود به آبهای خود منع کرده است.
منابع جداگانهای هم گفتهاند که بحرین متحد عربستان نیز محدودیتهایی را بر کشتیهایی که یکی از سه مقصد آخر آنها ایران بوده اعمال کرده است.