بیژن فرهودی (+عکس، ویدیو) اسنادی که همزمان با بیست و هفتمین سالگرد درگذشت آیت‌الله خمینی برای نخستین بار به صورت عمومی توسط بی بی سی فارسی منتشر شده است نشان از آن دارد که وی در دو مقطع در نیمه آبان ۱۳۴۲ و بهمن ۱۳۵۷ به ترتیب به جان اف کندی و جیمی کارتر روسای جمهوری وقت آمریکا پیام‌هایی ارسال کرده و در آنها آمادگی خود را برای همزیستی مسالمت‌آمیز با آمریکایی‌ها و حفظ منافع آنها در ایران در صورت روی کار آمدن او و یاران انقلابی‌اش ابراز می‌کند.
انتشار این اسناد که البته اصالت آنها از سوی مقامات جمهوری اسلامی و در راس آنها آیت‌الله علی خامنه‌ای رد شده است همچنان در کانون توجه محافل مختلف در داخل و خارج ایران قرار دارد.
یکی از افرادی که در دوران انقلاب در کوران جریانات مربوط به ایران قرار داشت گری سیک مسوول امور ایران در شورای امنیت ملی آمریکا بود. آقای سیک در پاسخ به کسانی که از او در این‌باره سوالاتی پرسیده‌اند طی یادداشتی که این هفته در سایت «گلف ۲۰۰۰» منتشر شده به ذکر توضیحاتی در مورد رد و بدل شدن پیام بین خمینی و کارتر پرداخته است.
سیک می‌گوید در کتابش به نام All Fall Down یا «همه چیز فرو می‌ریزد» در سال ۱۹۸۵ به تفصیل (ص ۱۴۷-۱۴۰) در مورد این مراودات صحبت کرده است. سیک می‌افزاید: «این روایات مستقیما بر پایه اسنادی بودند که به تازگی انتشار یافته است و من بسیاری از فرازهای کلیدی که بی بی سی شناسایی کرده همراه با نکات مهم دیگری که در گزارش بی بی سی به آنها پرداخته نشده در این کتاب نقل کرده‌ام.»
گری سیک سپس به صورت تیتروار به شرح جنبه‌های مشخصی از این تماس‌ها پرداخته است که می‌تواند نور بیشتری بر ماهیت آنها بتاباند:
نخست آنکه گفتگوها بین وارن زیمرمن مقام سفارت آمریکا در پاریس و ابراهیم یزدی، مشاور نزدیک وقت آیت‌الله خمینی، در مهمانسرایی کوچک نزدیک نوفل لوشاتو، از قبل با شاه و شاپور بختیار نامزد شاه برای احراز پست نخست وزیری درمیان گذاشته شده بود و شاه برای پرهیز از خونریزی در ایران پس از خروج خود از ایران، برقراری این تماس‌ها را تشویق کرده بود.
دوم آنکه، این تماس‌ها اساسا مذاکراتی درباره نقش ارتش ایران و تشریفات ویژه قانون اساسی پس از خروج شاه بود. آمریکا می‌خواست ارتش را به عنوان یک نهاد حفظ کند حال آنکه نیروهای خمینی نگران وقوع احتمالی کودتای نظامی بودند. هر دو طرف خواستار اجتناب از فروپاشی نظم و احتمال به راه افتادن یک حمام خون بودند. مذاکرات اساسا به نتیجه‌ای نرسید و نهایتا تاثیری اندک بر مسیر تحولات داشت.
گری سیک می‌افزاید: تا آنجا که من می‌دانم هیچ کس نه در دولت آمریکا و نه در ایران گفته‌های خمینی در این پیام‌ها و یا در سخنرانی‌های علنی‌اش در حمایت از صلح، ثبات، دمکراسی، حقوق بشر، و حقوق زنان را، به عنوان شاهد و قرینه‌ای از خواست یا توقع او به تداوم روابط نزدیک با آمریکا تعبیر نمی‌کرد. و سرانجام اینکه من از تماسی که گفته می‌شود در سال ۱۹۶۳ از سوی خمینی با کندی برقرار شده اطلاعی ندارم و به هر حال کاملا آشکار است که [این تماس] نتیجه‌ای نیز به بار نیاورده است.
گری سیک در ادامه یادداشت خود می‌گوید: جدا از نقل قول‌های گزینشی بی بی سی، این گزارش حاوی برخی اشتباهات تاریخی است. به طور نمونه در آن ادعا می‌شود که در یک تلگرام تحت عنوان «اندیشیدن به رویدادی غیر قابل تصور»مورخ ۹ نوامبر ۱۹۷۸، که اکنون همه درباره آن می‌دانند، ویلیام سولیوان سفیر وقت آمریکا در ایران هشدار می‌دهد که شاه محکوم به شکست است و واشنگتن باید شاه و امرای ارشد او را از ایران خارج کرده و سپس با فرماندهان رده پایین‌تر و خمینی به توافق برسد.
گری سیک تاکید می‌کند که در آن تلگرام ادعا نشده که شاه محکوم به شکست است، و توافق سولیوان با اپوزیسیون ایران بدون تایید یا آگاهی واشنگتن صورت گرفت. به طور یقین در تلگرام ۲ نوامبر هیچ اشاره‌ای به این توافق نشده است.
به گفته گری سیک، سر و صداهای تازه در مورد این اسناد در واقع موضوعی کوچک است که در مورد ابعادش مبالغه شده است. وی می‌افزاید جزییات این مراوده در بافتار و قالب کامل‌اش برای حداقل ۳ دهه در اختیار عموم بوده است. انتشار آنها اگرچه با استقبال روبرو می‌شود اما نکته تازه‌ای به آنچه از قبل می‌دانستیم اضافه نمی‌کند.
دکتر عباس میلانی رییس مرکز ایران شناسی در دانشگاه استانفورد کالیفرنیا که برای تهیه و تنظیم کتاب «نگاهی به شاه» هزاران سند تاریخی در آرشیوهای چندین کشور از جمله آمریکا و بریتانیا را مورد بررسی قرار داده است در مصاحبه‌ای که چند سال پیش با یک رسانه فارسی زبان در خارج از کشور داشت تاکید کرد که بر اساس اسنادی که او دیده در هفته‌های آخر حکومت شاه، خمینی مستقیما به کارتر نامه نوشته است با این مضمون که شما ارتش را خنثی کنید و دفاع از دولت بختیار را وابگذارید و ما در عوض به شما نفت می فروشیم و جلوی کمونیسم را می‌گیریم.
به گفته‌ی دکتر میلانی، خمینی دقیقا دست روی دو هدفی گذاشت که می‌دانست دولت آمریکا برای تامین آنها تلاش می‌کرده است.
با وجود تاکید دولت آمریکا در آن زمان که هدف واشنگتن تقویت حمایت ارتش از دولت قانونی بختیار و جلوگیری از کودتاعلیه آخرین نخست وزیر نظام سلطنتی بوده است، افشاگری اخیر در مورد رد و بدل شدن پیام‌ها بین خمینی و کارتر و اطمینان خاطر دادن‌های خمینی به رییس جمهوری وقت آمریکا نشان می‌دهد که جیمی کارتر با خوش‌باوری وعده‌های خمینی را می‌پذیرد و واشنگتن به یاری انقلابیون می‌شتابد.
در واقع با چنین برداشتی بود که کارتر ژنرال رابرت هایزر معاون فرمانده عالی ناتو در اروپا را که با بسیاری از امرای ارتش ایران از نزدیک آشنا بود روانه تهران کرد تا هم آنها را نسبت به کودتا به نفع نظام سلطنتی دلسرد سازد و هم راه را برای صدور اعلامیه بیطرفی ارتش که در حکم تیر آخر به نظام شاهنشاهی بود هموار سازد.
