دیگرباره به آستانه‌ی روز کوروش بزرگ، روز صدور منشور او، رسیده‌ایم؛ تنها روزی از تاریخ سرزمین‌مان که بزرگداشت شخصیتی به شکلی خودجوش و از سوی مردمان، و نه از سوی هیچ دولت و حکومتی، به شکلی گسترده برگزار می‌شود.
انسان ایرانی، اگرچه اکنون، از نظر سیاسی و از نظر حقوق بشری، در یکی از دوران‌های سخت تاریخ خود زندگی می‌کند، و با این که حتی برخی از ارزش‌ها و موهبت‌هایی را که مردمان در دوران باستانی خود داشتند از دست داده و با چشم حسرت به آن گذشته‌ی دور می‌نگرد، اما به خوبی به این واقعیت نیز آگاه است که نمی‌توان تنها با معیارهای آن دوران‌ها زندگی کرد. انسان امروز هزارها سال را همراه با مهم‌ترین و سخت‌ترین تجربیات بشری از سر گذرانده، و جهانی را ساخته که با همه‌ی دردها و مشکلاتی که هنوز گریبانگیر آن است افتخار می‌کند که بر تارک قوانین جهانی‌اش اعلامیه‌ای می‌درخشد که نام «حقوق بشر» را دارد.
و به دلیل درک همین «حقوق بشر»، به معنای امروزی‌اش، نیز هست که خواسته‌های او، با دوران باستان و قرون وسطی و حتی با یک قرن پیش تفاوت‌هایی شگرف کرده. اما هیچ کدام از این تفاوت‌ها سبب نمی‌شود که مردمان جهان وامدار بزرگانی نباشند که نخستین سنگ‌های بنای این گونه ارزش‌ها را ریخته‌اند.
و در پهنه‌ی تاریخ جهان یکی از این بزرگان کوروش بزرگ است که به عنوان مهم‌ترین چهره‌ی سیاسی همه‌ی تاریخ ایران شناخته می‌شود.
اکنون، همان‌گونه که ناپلئون برای فرانسوی‌ها، ابراهام لینکن برای آمریکایی‌ها، ژولیوس سزار برای ایتالیایی‌ها، اسکندر برای یونانی‌ها، مهاتما گاندی برای هندی‌ها و … نماد ملی هستند، کوروش بزرگ نیز نماد ملی ایرانیان است.
طبیعی است که این نمادهای ملی بر اساس درک زمانمند مقتضیات دورانی که در آن زیسته‌اند قضاوت می‌شوند، نه بنا بر آنچه درک دوران ما را می‌سازد. آنها هر کدام در چارچوب وضعیت زمانه‌ی خود دهش‌هایی ماندگار به مردمان سرزمین‌شان هدیه کردند. اگر سزار به خاطر دولتمداری، اسکندر به خاطر شکست ناپذیری، مهاتما گاندی برای مبارزه با استعمار، آبراهام لینکن برای پیشنهاد لغو برده‌داری، و معدود رهبرانی دیگر در تاریخ سیاست سرزمین‌هایشان ماندگار شده‌اند، کوروش بزرگ نیز به دلایلی چند که مهم‌ترین آن منشور اوست برای ایرانیان چهره‌ای عزیز و ماندگار است. خوشبختانه او از معدود رهبران سیاسی تاریخ است که به خاطر فرامینی چون «آزادی مذهب، لغو بیگاری، انتخاب محل سکونت» مورد تحسین باورمندان به حقوق بشر جهان نیز می‌باشد.
درباره‌ی کوروش بزرگ تاریخ‌نگاران از دوران کهن تا امروز مطالبی نگاشته‌اند. آنها که بیشترشان هم غیر ایرانی بوده‌اند، با هر ایراد و انتقادی که به او داشته‌اند، دو نقش مهم او را ستوده‌اند، یکی نقش سیاسی و رهبری او، و دیگری نقش «انسانمدارانه»اش که در منشور گرانقدرش بیانی جهانی یافته است.
و هفتم آبان، ۲۹ اکتبر، روزی است که کوروش بزرگ، در آستانه‌ی ورود به بابل، به انتشار مفاد همین منشور فرمان داده است و ما اکنون به خاطر آن فرمان است که چنین روزی را گرامی می‌داریم.
متأسفانه اما، حکومت اسلامی مسلط بر کشورمان، بیگانه‌وار هیچ اهمیتی برای بزرگان تاریخی ما قایل نیست و حتی تحمل بزرگداشت این روز بزرگ و تاریخی را از سوی مردمان ندارد؛ چنانکه امسال نیز در آستان فرا رسیدن سالگشت روز کوروش، با صدور اعلامیه‌ای رسمی عملاً فعالیت تورهای مسافرتی به پاسارگاد را ممنوع کرده است.
اما این حکومت غافل از این واقعیت است که اکنون، به خاطر شناختی که مردمان ما نسبت به کوروش بزرگ پیدا کرده‌اند، او دیگر تنها ساکن خاک کهن پاسارگاد نیست. جای او اکنون در همه جای ایران است. هر دری را ببندند، درِ دیگری برای دیدار او و برای بزرگداشت و تحسین او باز می‌شود. زیرا اکنون ایرانیان دانسته‌اند که بزرگداشت روز کوروش، بزرگداشت انسان خردمندی است که ۲۵۰۰ سال پیش، یعنی در زمانه‌ی حاکمانی تکیه زده بر بیداد و تبعیض، فرمان استقرار آزادی‌هایی را داد که می‌توانست، و هنوز می‌تواند، دیوارهای تبعیض و بیداد را فرو ریزد.
برگزاری روز کوروش بزرگ، تنها یک حرکت ملی نیست، یک حرکت انسانی است.
روز کوروش بزرگ، روز صدور منشور او بر همگان خجسته باد
با مهر و خرمی
شکوه میرزادگی
از سوی بنیاد میراث پاسارگاد
اکتبر ۲۰۱۶
کمیته بین المللی نجات پاسارگاد
www.savepasargad.com
