اولین گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد روند اجرای برجام٬ در ۶ بخش مشتمل بر مبانی و منابع گزارش، اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ، اجرای تعهدات ۱+۵، وضعیت رفع تحریم‌ها، موارد نقض عهد و پیمان‌شکنی طرف آمریکایی٬ در جلسه علنی مجلس در حالی قرائت شد که پنج عضو کمیسیون برجام در بیانیه‌ای اعلام کردند که« گزارش قرائت‌شده این‌کمیسیون خارج از پارلمان تدوین‌شده است».
در این گزارش٬ چالش اصلی جمهوری اسلامی با آمریکا در اجرای برجام٬ جلوگیری از «بدعهدی و پیمان‌شکنی و مانع‌تراشی‌های خصمانه از اجرای برجام» ذکر شده و «لغو تدریجی بعضی از تحریم‌ها و بازگشت صادرات نفت به میزان تقریبی قبل از تحریم» را از نقاط برجسته اجرای برجام برشمرده است.
این اولین گزارشی که از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه جمهوری اسلامی در صحن علنی مجلس ارایه می‌شود. در این گزارش که از سوی سیدحسین نقوی حسینی٬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس قرائت شد٬ اعلام شده است: «تمامی تعهدات جمهوری اسلامی که می‌بایست پیش از اجرای برجام انجام می‌پذیرفت تا پس از راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان اجرای برجام فراهم شود، انجام و محقق شده است» و در عوض آمریکا در این گزارش متهم شده است که «در عمل به تعهداتش در توافق اتمی ایران با قدرت‌های جهانی٬ تاخیر و تعلل داشته است».
در گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مورد روند اجرای برجام٬ همچنین آمده است که «اگرچه بر اساس گزارش وزارت امور خارجه، رفع تحریم‌های بانکی و مالی از سند برجام رفع شده است، اما بر اساس بررسی‌های به عمل آمده هنوز محدودیت‌های بانکی و مالی در زمینه دلار و دریافت و پرداخت و نقل وانتقالات بانکی و مالی به‌طور مؤثر و مورد توقع مرتفع نشده است».
همچنین در این گزارش بارها به بدعهدی آمریکا دراجرای تعهدات خود در برجام اشاره شده و آمده است: «دولت آمریکا بر پایه سیاست‌های خصمانه خود علیه جمهوری اسلامی ایران و توهم تأثیر تحریم‌ها بر سیاست‌های اصولی نظام جمهوری اسلامی، تلاش دارد اجرای برجام موجب تضعیف تحریم‌های اولیه آمریکا نشود و به سبب اشراف سیستم مالی آمریکا بر سیستم مالی بین‌المللی، بانک‌های بزرگ جهانی هنوز به نگرانی از جرایم سنگین گذشته سیستم کنترلی آمریکا، در نزدیک شدن و همکاری با ایران احتیاط می‌کنند».
این گزارش در حالی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ایراد شده است که به گفته برخی از رسانه‌های داخلی حامی دولت روحانی٬ گزارش پس از عبور از روندی پر از جدال به صحن علنی رسیده است. پزشکیان٬ نماینده تبریز و آذرشهر از داخل صحن علنی به خبرنگاران اشاره کرده و گفته که او و برخی دیگر از اعضای کمیسیون ویژه این گزارش را قبول ندارند.
روزنامه اعتماد در این زمینه نوشت: «اکثریت مجلس دوباره رو دست خوردند تا برجام همچنان معطل بماند. دیروز گزارش کمیسیون ویژه به کام حامیان توافق نبود».
در همین حال در گزارش کمیسیون امنیت ملی مجلس صریحا اعلام شده است که دولت ملزم است «بر اساس قانون مصوب مجلس درباره توافق اتمی، به طور صریح، شفاف و به‌موقع اقدام کند و به همراه گزارش‌های مرحله‌ای ۳ ماهه روند اجرای برجام، گزارش «اقدامات متناسب و متقابل را» به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارسال کند.
گفتنی است؛ براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی٬ وزارت خارجه موظف شده که هر سه ماه یک بار روند اجرای این توافق را به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گزارش دهد.
بر اساس این مصوبه همچنین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز موظف است که هر شش ماه یک بار گزارش اجرای این توافق را به صحن علنی مجلس ارایه کند.
