تابوشکنی عباس کیارستمی در «۲۴ فریم»؛ بوسه، آواز زن و بدون حجاب

- عباس کیارستمی «۲۴ فریم» را با ترکیبی از نقاشی و عکس ساخت.
- این فیلم با این جمله کیارستمی شروع می شود: همواره در شگفتم که یک هنرمند تا چه حدی قصد دارد، واقعیت را در یک صحنه توصیف کند.

چهارشنبه ۳ خرداد ۱۳۹۶ برابر با ۲۴ مه ۲۰۱۷


آخر اثر عباس کیارستمی با عنوان «۲۴ فریم، پیش و پس از لومیر» پس از مرگ این هنرمند توانای ایران و جهان، در هفتادمین فستیوال بین‌المللی فیلم کن به نمایش در آمد. در این فیلم تابوهای بوسه، آواز زن و حجاب اجباری  سینمای ایران شکسته شده است.

عباس کیارستمی در فستیوال کن سال ۱۹۹۷

فیلم «۲۴ فریم، پیش و پس از لومیر» با حضور احمد کیارستمی فرزند این سینماگر در سالن لومیر کاخ فستیوال کن به روی پرده رفت. این فیلم مجموعه ای از فیلم‌های کوتاه و تصاویر و نقاشی‌های کیارستمی است که کارهای پس‌تولید آن توسط فرزندانش انجام شده است.

«هالیوود ریپورتر» در مقاله‌ای درباره این فیلم نوشته که یکی از سکانس‌های آن سه تابوی ممنوع ایرانی را شکسته است. فیلم در سکانسی تصویر دختری با موهای بلند را نشان می‌دهد که روبروی کامپیوتر به خواب فرو رفته است؛ کامپیوتری که در آن یک فیلم قدیمی در حال تمام شدن است. یک زن خندان و مردی که او را می‌بوسد و  کلاه زن را از سرش بر می‌دارد. زن ترانه پرشور «عشق همچنان خواهد بود» را می‌خواند.

«هالیوود ریپورتر» این سکانس را شکستن سه تابوی حجاب، بوسه و آواز زن دانسته است.

«هالیوود ریپورتر» این فیلم را تابوشکن خوانده

مجری برنامه پیش از نمایش این فیلم در کن ضمن یادکردن از خالق این اثر در وصف فیلم گفت: «این فیلم ترکیبی از نقاشی، عکاسی، هنر مدرن و تصاویر متحرک برای رسیدن به اثری یکتا است که روی پرده سینما می‌بینیم. این فیلم خارق‌العاده است چون با اینکه کیارستمی ما را ترک کرده ولی تنهای‌مان نگذاشته و با این اثرش دریچه‌های جدید برای تفکر درباره هنر و سینما را به روی ما باز می‌کند.»

این فیلم دو ساعته، ترکیبی از نقاشی و عکس‌هایی است که خود کیارستمی آنها را تهیه کرده و در تیتراژ آغازین فیلم به نقل از  عباس کیارستمی نوشته شده است: «همواره در شگفتم که یک هنرمند تا چه حدی قصد دارد، واقعیت را در یک صحنه توصیف کند. نقاش‌ها تنها یک فریم از واقعیت را ثبت می‌کنند، نه هیچ چیز دیگر قبل و پس از آن.»

عباس کیارستمی پیشتر درباره این فیلم گفته بود: «نقاشان تنها یک فریم از واقعیت را ثبت می‌کنند و نه هیچ چیز پیش و پس آن. در فیلم ۲۴ فریم تصمیم گرفتم از عکس‌هایی که در طول این سال‌ها گرفتم، استفاده کنم و چهار و نیم دقیقه را از آنچه تصور می‌کردم پیش و پس از هر عکس رخ‌داده نیز در آن قرار داده‌ام. اولین‌بار هنگامی که مشغول فکر درباره آثار نقاشان بزرگ پیش از اختراح سینما بودم، ایده فیلم ۲۴ فریم شکل گرفت.»

احمد کیارستمی به عنوان نماینده پدرش به سایت اختصاصی فستیوال کن گفته است: «پدرم بارها و بارها گفته بود از عکاسی بیش از هر چیز دیگری خوشش می‌آید چون مجبور نیست قصه‌ای برایش تعریف کند. این فیلم نقطه تلاقی هنر عکاسی او، فیلم‌ها و شعرهایش است. این فیلم در نظرم به کتاب شعری می‌ماند که می‌توانید هر زمان دل‌تان خواست بازش کنید، هر صفحه‌ای را که دوست داشتید ورق بزنید و فقط یک یا دو صفحه‌اش را بخوانید.»

پسر کیارستمی اضافه کرده است: «بیست و چهار فیلم کوتاه پیش روی‌تان است. وقتی «۲۴ فریم» را می‌بینید، نه فقط با یک فیلم، بلکه با ترکیبی همزمان از اینستالیشن (چیدمان)، فیلم، عکاسی و… روبرو هستید. نزدیک‌ترین اثری که تا امروز دیده‌ام که بتوان با فیلم آخرش مقایسه کرد، همان فیلم «پنج» خودش است. اما این فیلم یک قدم جلوتر است. خودش می‌گفت: «وقتی به تابلوی نقاشی نگاه می‌کنید، تنها صحنه‌ای را می‌بینید که نقاش نقاشی کرده است. اما اتفاقات قبل و بعدش را نمی‌بینید.» به همین خاطر، تصمیم گرفت فیلم‌هایی بسازد که هر کدام با مدت زمان چهار دقیقه، اتفاقات قبل و بعد را به نمایش بگذارد. راستش، خودش اسمش را گذاشته بود: «قبل از لومیر و بعد از لومیر».»

احمد کیارستمی فرزند عباس کیارستمی در فستیوال کن

جف اندرو منتقد سرشناس مجله سینمایی «سایت اند سوند» در مقاله‌ای با عنوان «من و عباس» با اشاره به روزهای ساخت «۲۴ فریم» نوشته است: «آخرین مرتبه‌ای که در روزهای پایانی ماه دسامبر سال گذشته عباس را در جشنواره فیلم مراکش ملاقات کردم، روی لپ تاپش نه تا از هجده فیلم کوتاهی که تا آن زمان ساخته بود را نشانم داد. بسیاری از فیلم‌ها با نمایش یک نقاشی کلاسیک– شکارچیان در برف اثر بروگل، خوشه چینان اثر فرانسوا میله شروع می‌شدند و پس از چند ثانیه عباس صدا  و (با کمک انیمیشن دیجیتال) کمی حرکت نشان می داد. ایده این بود که تصور کنید نقاش‌ها زمانی که آن تصاویر را می‌کشیدند چه چیزهایی می‌دیدند و می‌شنیدند؛ نتیجه مبتکرانه؛ درخشان، شوخ و کاملا جادویی بود. همه فیلم‌ها درباره نقاشی‌ها نبودند. بعضی‌ها انیمیشن- زنده بودند و شباهت‌هایی با بخش‌های از فیلم «پنج» داشتند.»

اندرو اضافه کرده است: «مهم‌تر از هر چیزی  این فیلم‌ها شواهد بیشتری از آرزوی همیشگی عباس را نشان می‌دادند که می‌خواست تشکیلات سینمایی را به شیوه‌های جدید و خلاقانه ببرد. او امیدوار بود هر زمان ساختن ۲۴ فیلم کوتاه با رضایتش تمام شود شاید جایی برای عموم  مجموعه را به نمایش در بیاورد. عباس تشخیص داده بود که این فیلم‌ها فقط برای تماشاگران اندکی شاید جذاب باشد. اما اصلا احساس نکرده بود که برای جذب مخاطب گسترده‌تر از ایده‌هایش کوتاه بیایید. او به سادگی از کار لذت می‌برد. به علاوه بیکاری برایش سخت بود. از بسیاری جهات کار عباس به زندگی وی تبدیل شده بود.»

در نمایش «۲۴ فریم» بهمن فرمان آرا به عنوان مهمان ویژه دعوت شده بود و فاطمه معتمدآریا، سیف الله صمدیان و احمد کیارستمی در این نمایش فیلم حضور داشتند. پیش از شروع برنامه دبیر فستیوال کن به روی سن رفت و از حاضران خواست تا به یاد عباس کیارستمی، احمد کیارستمی فرزندش را تشویق کنند.

کمپانی MK2 Films که حق پخش ۲۰ فیلم عباس کیارستمی را خریداری کرده، قرار است پس از بازسازی، آنها را با کیفیت بالا انتشار دهد. کیارستمی با فیلم «طعم گیلاس» تنها فیلمساز ایرانی بود که موفق به کسب نخل طلای فستیوال کن(در سال ۱۹۹۷) شد. این فیلمساز، عکاس و نقاش ایرانی در ژوئیه سال ۲۰۱۶ بر اثر اشتباه پزشکی جان خود را از دست داد.

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۱ / معدل امتیاز: ۳

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=76157