باستان‌شناسان موفق به کشف یک محوطه باستانی ۱۰۰ هکتاری متعلق به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی در دشت اراک شده و تا کنون بیش از ۵۰۰ اشیای تاریخی از آن استخراج کرده‌اند.
محمد حسینی مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی اعلام کرد که «در بررسی شهرستان اراک و آشتیان بیش از ۵۰۰ اثر تاریخی شناسایی و ثبت شد که برخی از آنها جزو شاخص‌ترین آثار استان و فلات مرکزی محسوب می‌شود و در بررسی‌های پیشین کسی آنها را شناسایی و مطالعه نکرده بود.»
به گفته این مقام میراث فرهنگی، محوطه‌هایی شامل تپه‌ها، محوطه‌های گسترده، سنگ‌نگاره‌های فراوان و متنوع و کتیبه‌های متعدد اسلامی، آتشکده، چهارطاقی، میل‌ها، بازار، کاروانسرا، قلعه، تپه قلعه، مساجد، تکایا، آب‌انبار، حمام، قنات‌های چندصدساله، چاه‌ها و کانال‌های آب چندصدساله، زاغه‌ها و دست‌کندها، منازل تاریخی، غار مسکونی، برج‌های آتش، معادن تاریخی، مقابر، امامزادگان، قبرستان‌های تاریخی و اسلامی، نیز شناسایی شده است.
وی همچنین بیان کرد که محوطه‌های شناسایی‌شده در این بررسی بازه زمانی هفت هزارساله، از دوران مس‌سنگی تا دوره قاجار، را در بر می‌گیرد که البته احتمال شناسایی دوره‌های کهن‌تر (مربوط به نوسنگی) با حفاری در برخی از محوطه‌های بزرگ پیش‌از تاریخی این منطقه بسیار زیاد است.
حسینی با بیان اینکه محوطه‌های باستانی گسترده‌ای به وسعت بیش از ۱۰۰ هکتار متعلق به اواخر ساسانی و دوران اسلامی شناسایی شده، گفت: «محوطه‌های چند ده هکتاری از دوران اشکانی، چندین محوطه شاخص از دوران پیش‌از تاریخ و قبرستان‌هایی با قدمت بیش از دو هزار تا پنج هزار سال است.»
بر اساس آنچه مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی اعلام کرده، «چندین قطعه از لوحه‌های سفالی تدفینی با نقوش گوزن، بُز و درخت در محوطه‌های گورستانی دوران اشکانی به‌دست آمده که از منحصر به فردترین آثار یافت‌شده منطقه محسوب می‌شوند».
حسینی گفت که از زمان فعالیت گروه بررسی دشت اراک و حوضه آبریز دریاچه میقان که از سال ۱۳۹۱ آغاز شد، تا کنون بیش از ۷۵۰ اثر تاریخی قابل ثبت و مطالعه شناسایی شده است.
به گفته وی، بیش از ۲۰۰ مکان دیگر نیز که تخریب شده بودند، بر اساس شواهد تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
وی تصریح کرد: «دشت پهناور و تاریخی فراهان، ازجمله دشت‌های مهم فلات مرکزی، است که با توجه به محوطه‌های باستانی آن، هم‌جواری با منطقه زاگرس و وجود پدیده‌های طبیعی چون دریاچه میقان، اهمیت بسیار زیادی در مطالعات باستان‌شناختی فلات مرکزی ایران و ارتباطات آن با مناطق زاگرس دارد.»
