یادداشت‌های سفر به کردستان: حشد الشعبی، فرزند خلف حاج قاسم

- حشدالشعبی یا نیروهای «بسیج مردمی» عراق در صدد بازکردن کانال ارتباطی زمینی بین ایران و سوریه است.
- نگرانی نیروهای کرد و آمریکا از استقرار شبه‌نظامیان شیعه در مرز عراق با سوریه است.
- حشدالشعبی بدون حمایت مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی و یاری فرماندهی نظامی سپاه قدس، قادر به ادامه حیات نیست.
- نیروهای «بسیج مردمی» به خواست سپاه قدس و با فتوای آیت‌الله سیستانی در سال ۲۰۱۴ تاسیس شدند.

چهارشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ برابر با ۰۷ ژوئن ۲۰۱۷


احمد رأفت – قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس که برخی او را با ستارخان مقایسه می‌کنند و برخی دیگر او را «سردار عارف» می‌خوانند، در روزهای گذشته در اقلیم کردستان عراق بود.

سلیمانی، که زیردستانش او را حاج قاسم خطاب می‌کنند، به مرز سوریه رفته بود تا از شبه‌نظامیان حشدالشعبی که در این منطقه مستقر شده بودند بازدید کند.

سلیمانی در بعاج مرز عراق و سوریه

نیروهای حشدالشعبی که در عملیات آزادسازی موصل در کنار ارتش عراق حضور دارند، حضوری که موجب رعب و وحشت عراقی‌های سنی شده، در روزهای گذشته ۹ روستا را در منطقه بعاج  به تصرف خود درآوردند. بعاج در غرب موصل  و در نزدیکی مرز سوریه قرار دارد.

کردها، چه در اقلیم کردستان عراق و چه در سوریه، نگران این پیشروی غیرمنتظره حشدالشعبی هستند. «نیروهای دمکراتیک سوریه»، بازوی نظامی شاخه سوری حزب کارگران ترکیه (پ‌ک‌ک)، در بیانیه‌ای به حشدالشعبی هشدار داده قدم به خاک سوریه نگذارد در غیر این صورت با واکنش سختی روبرو خواهد شد. البته گمان نمی‌رود که در صورت عبور حشدالشعبی، شبه‌نظامیان شاخه سوری پ‌ک‌ک از خود واکنشی نشان دهند.

منابع اقلیم کردستان عراق بر این نظر هستند که «نیروهای دمکراتیک سوریه»، که در حال حاضر از سوی آمریکا حمایت تسلیحاتی و نظامی می‌شوند، تحت فشار حامیان آمریکایی که نگران فعالیت‌های حشدالشعبی و قاسم سلیمانی در مرز عراق و سوریه هستند، چنین هشداری داده‌اند.

حشدالشعبی جاده صاف‌کن سپاه قدس

همین منابع یادآوری می‌کنند که نیروهای موسوم به «واحدهای مقاومت شنگال»، شبه‌نظامیان وابسته به پ‌ک‌ک که در اقلیم کردستان عراق مستقر شده‌اند و تا کنون بارها با پیشمرگه‌های حکومت اقلیم در این منطقه ایزدی نشین درگیر شده اند، از حمایت حشدالشعبی برخوردارند،  بنابراین هرگز در آن سوی مرز مشکلی برای شبه‌نظامیان شیعی به وجود نخواهند آورد.

گروه های تشکیل دهنده حشدالشعبی

حرکت واحد‌های حشدالشعبی، که در سال ۲۰۱۴ به خواست سپاه قدس و فرمانده‌اش قاسم سلیمانی با شرکت ۴۲ گروه شبه‌نظامی شیعی عراقی و با الهام از تجربه بسیج در جمهوری اسلامی شکل گرفتند، به سمت مرز سوریه، در حالی که هنوز مناطقی از موصل در دست خلافت اسلامی است، بدون شک پرسش برانگیز است.

منابع وزارت پیشمرگه اقلیم کردستان عراق که حشدالشعبی را نیرویی در خدمت منافع سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی می‌دانند، شکی ندارند که ورود این شبه‌نظامیان به مناطق مرزی ربطی به مبارزه با داعش ندارد. جمهوری اسلامی ایران، به گفته این منابع، مدت‌هاست که در صدد ایجاد راهی زمینی برای ارسال تجهیزات نظامی و نیروهای انسانی به سوریه است. مستقر شدن نیروهای حشدالشعبی در نزدیکی نقطه مرزی الولید، این راه حیاتی را برای جمهوری اسلامی باز می‌کند.

این طرح از مدت‌ها پیش در دستور کار سپاه قدس قرار دارد، ولی تا کنون به دلیل حضور داعش در این منطقه اجرای آن امکان پذیر نبود. شکست و ریزش نیروهای خلافت اسلامی  امکان تحقق این طرح را میسر ساخت. ایجاد این کانال ارتباطی زمینی، که ایران را از طریق عراق به سوریه وصل می‌کند، نگرانی شدید آمریکا را برانگیخته است، ولی گویا تا زمانی که هنوز بخش‌هایی از موصل در اختیار ابوبکر البغدادی است و داعش به طور کامل از این شهر خارج نشده است، مقابله با نفوذ ایران و برنامه‌های سپاه قدس در این منطقه، نمی‌تواند در دستور کار قرار گیرد.

پیشمرگه‌های اقلیم کردستان عراق، که تا کنون در چند مورد با شبه‌نظامیان حشدالشعبی درگیری داشته‌اند. مهم‌ترین این درگیری‌ها چندی پیش در طوزخورماتو، در استان صلاح‌الدین روی داد و تلفاتی نیز از هر دو سو به دنبال داشت. یکی از فرماندهان نیروهای پیشمرگه به کیهان لندن می‌گوید: «این نیروی ۱۲۰ هزار نفری بدون فرماندهی سپاه قدس و حمایت‌های مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی نخواهد توانست به حیات خود ادامه دهد و به عنوان نیرویی مستقل خود را در عراق تثبیت کند».

 یک منبع دیگر در همین زمینه می‌افزاید: «این نیروها از هیچ گونه استقلالی برخوردار نیستند و در حقیقت مزدورانی عراقی در خدمت یک دولت خارجی، یعنی جمهوری اسلامی ایران هستند. حضور قاسم سلیمانی در بعاج هیچگونه توجیهی  غیر از این وابستگی کامل حشدالشعبی به سپاه قدس نمی‌تواند داشته باشد».

حشدالشعبی به نوبه خود، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، را متهم به همکاری با «نیروهای متجاوز» می‌کند. جواد الطایباوی، فرمانده «عصائب اهل حق»، یکی از ۴۲ گروه مسلحی که حشدالشعبی را تشکیل می‌دهند، مسعود بارزانی و پیشمرگه‌های کرد را متهم به «ترغیب نیروهای آمریکایی برای حمله به نیروهای مبارز شیعه» می‌کند.

حشدالشعبی فرزند سپاه قدس

حشدالشعبی یا «بسیج مردمی» از ۴۲ گروه مسلح شیعه تشکیل شده است. از نظر قانونی، فرماندهی این مجموعه با نخست وزیر عراق است و اعضای آن حقوق‌بگیر دولت بغداد هستند، اگرچه به گفته برخی از مقامات عراقی این نهاد، که با الهام از بسیج در جمهوری اسلامی شکل گرفته، بازوی نظامی- امنیتی سپاه قدس به حساب می‌آید، و هدف از تشکیل آن  مبارزه با خلافت اسلامی (داعش) نیست بلکه حشدالشعبی برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک ایران در عراق و منطقه به وجود آمده است.

قاسم سلیمانی در میان نیروهای حشدالشعبی

حشدالشعبی ۱۲۰ هزار نیرو دارد که می‌توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد. گووه اول نیروهایی را در بر می‌گیرد که سابقه فعالیت طولانی دارند و از بدو تشکیل در خدمت جمهوری اسلامی و منافع آن در عراق بودند. از حمله این گروه‌ها می‌توان به سازمان نظامی «بدر»، «حزب‌الله عراق» و یا «عصائب اهل حق» اشاره کرد. گروه دوم را گروه‌هایی تشکیل می‌دهند که در سال ۲۰۱۴ به فتوای آیت‌الله سیستانی، مهم‌ترین مرجع شیعیان عراق، برای «جهاد کفایی» پاسخ گفتند و به این مجموعه پیوستند.

پارلمان عراق در آذرماه سال گذشته، به پیشنهاد فراکسیون شیعه «دولت قانون»، که رهبری آن با نخست وزیر سابق نوری المالکی است، لایحه‌ای را به تصویب رساند که بر مبنای آن حشدالشعبی تبدیل به یک نهاد دولتی شد. در بغداد از نوری المالکی که قبل از حیدر العبادی ریاست دولت عراق را عهده‌دار بود، به عنوان کارگزار اصلی سیاست‌های جمهوری اسلامی در این کشور نام برده می‌شود.

قاسم سلیمانی در میان نیروهای حشدالشعبی

افراد گروه دوم پس از گذراندن دوره‌ای چند هفته‌ای که توسط افسران سپاه قدس برگزار شد، مسلح شدند و به مناطق سنی نشین در مرکز عراق اعزام شدند. اعضای حشدالشعبی، البته نه فرماندهان آنها، حقوقی ماهیانه برابر با ۵۰۰ دلار آمریکایی دریافت می‌کنند. جمهوری اسلامی رسما منابع مالی و تسلیحاتی ۸۰ هزار نفر از اعضای حشدالشعبی را تامین می‌کند. البته گروه‌هایی چون سازمان «بدر» که در زمان صدام حسین در ایران تشکیل شدند، از بدو تاسیس منابع مالی و نظامی خود را از جمهوری اسلامی دریافت می‌کنند.

قاسم سلیمانی و هادی العامری

سپاه بدر در سال ۱۹۹۰ توسط محمد‌باقر حکیم، رئیس «مجلس اعلای اسلامی عراق» که در ایران زندگی می‌کرد تاسیس شد. این گروه در بدو تاسیس از پناهندگان عراقی ساکن ایران تشکیل شده بود، که توسط سپاه پاسداران در اردوگاه‌ه در حومه شهر قم آموزش دیدند. پس از سقوط حکومت بعثی صدام حسین، سپاه بدر به عراق رفت و نام خود را به «سازمان بدر» تغییر داد، تا بتواند مانند حزب‌الله لبنان، همزمان با فعالیت‌های نظامی در صحنه سیاسی نیز حضور داشته باشد.

در دوران نخست وزیری نوری المالکی، عناصر وابسته به بدر در نهاد‌های نظامی و امنیتی رخنه کردند و در عمل این نهاد‌ها را تحت قیمومیت جمهوری اسلامی و به ویژه «سپاه قدر» قرار دادند. رهبری شاخه نظامی بدر در حال حاضر با هادی العامری است که خود در ایران آموزش نظامی دیده و از نزدیکان قاسم سلیمانی به حساب می‌آید. هادی العامری تا زمان تشکیل حشدالشعبی در سمت وزیر حمل و نقل در دولت عراق خدمت می‌کرد.

هادی العامری در جوانی در ایران

«کتائب حزب الله» و «عصائب اهل حق» نیز دو گروه نظامی مهم دیگری هستند که در صحنه سیاسی- نظامی عراق حضور دارند و به عنوان بازوهای نفوذی و شبه‌نظامی جمهوری اسلامی عمل می‌کنند.

کتائب حزب الله

کتائب حزب‌الله یا گردان‌های حزب‌الله عراق، در ابتدا با نام «کتائب ابوالفضل العباس» فعالیت می‌کرد. رهبری این گروه، که گفته می‌شود ده هزار شبه‌نظامی در آن عضویت دارند، با یک روحانی عراقی به نام هاشم الحیدری است.

قیس الخزعلی و آیت الله حایری در قم

عصائب اهل حق از گروه‌های مهمی است که در حشدالشعبی حضور دارند. این گروه بلافاصله پس از سقوط صدام حسین و به منظور مبارزه با نظامیان آمریکا و متحدین آنها، توسط شیخ قیس الخزعلی و با حمایت سپاه پاسداران شکل گرفت. این گروه قبل از تاسیس حشدالشعبی فعالیت‌های نظامی‌اش در بغداد و جنوب عراق متمرکز بود و متهم به مین‌گذاری در جاده‌ها برای انفجار خودروهای نظامی آمریکایی تا قبل از خروج آنها از این کشور است.

حشدالشعبی ۳۹ گروه دیگر شبه‌نظامی متشکل از شیعیان عراقی را شامل می‌شود که اگرچه برخی از این گروه‌ها در پاسخ به فتوای آیت‌الله سیستانی در سال ۲۰۱۴ شکل گرفتند، ولی دفتر این مرجع تقلید در نجف هیچگونه نقشی در مدیریت آنها ندارد، و همگی زیر پرچم سپاه قدس و پشت سر قاسم سلیمانی گام بر می‌دارند.

*بخش یک: یادداشت‌های سفر به کردستان: ابوبکر البغدادی می‌رود، ابوعزرائیل می‌آید

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=77867

2 دیدگاه‌

  1. sattar beheshti 2

    قطع حمایت از “گروه‌های تروریستی” ، از جمله شبه‌نظامیان شیعه عراق – حوثی‌های یمن – طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی.
    به‌رسمیت شناختن استقلال عراق.
    خروج از سوریه
    قطع حمایت نیروی قدس سپاه از گروه‌های تروریستی و هم‌پیمانان شبه‌نظامی‌اش.
    پایان به تهدید همسایگانش که بیشترشان هم‌پیمان آمریکا هستند از جمله تهدید ویران‌کردن اسراییل و پرتاب موشک به عربستان و امارات!

  2. sattar beheshti 1

    خامنه‌ای: درباره مسائل ناموسی انقلاب مذاکره نمی‌کنیم !
    ناموس انقلاب :
    اعلام همه جنبه‌های نظامی فعالیت‌های هسته‌یی قبلی‌.
    قطع کامل غنی‌سازی و بازپردازی پلوتونیم وبستن رآکتور آب سنگین
    دسترسی بی‌قید و شرط بازرسان آژانس اتمی به همه پایگاهها .
    توقف توسعه برنامه موشکی بالستیک و پرتاب موشکهایی که قابلیت حمل سلاح هسته‌یی دارند
    آزاد کردنهمه شهروندان آمریکا و دیگر کشورهای هم‌پیمان.

Comments are closed.