با گذشت یک ماه از تحریم قطر توسط چهار کشور عربی، قطع روابط همه جانبه این کشورها با قطر وارد فاز جدیدی شده است تا جایی که تعلیق قطر در شورای همکاری خلیج فارس نیز از سوی کشورهای تحریم کننده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
عربستان سعودی، بحرین، مصر و امارات متحده عربی، که از پانزدهم خرداد و به دلیل آنچه «حمایت قطر از تروریسم» عنوان کردند روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرده بودند، شروطی را برای لغو تحریمها و برقراری دوباره ارتباط با قطر از طریق کویت در اختیار قطر مقامات قطری قرار دادند.
شروطی که در سر لیست آنها قطع روابط با ایران مطرح بود، و برچیدن پایگاه نظامی ترکیه و بستن شبکه الجزیره از دیگر موارد آن به شمار میرفت.
هر چند قطر بلافاصله پس از دریافت این شروط آنها را «غیر واقع بینانه» ارزیابی کرده بود اما در نهایت روز دوشنبه، ۱۲ تیرماه، و در آخرین مهلت اعلام شده از سوی کشورهای عربی پاسخ این شروط را داد.
به گزارش شبکه المیادین، مقامات قطری برای کاهش سطح روابط دیپلماتیک خود با ایران در صورت پایبندی دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس به این اقدام، اعلام آمادگی کردند. همچنین قطر برای بستن پایگاه نظامی ترکیه در خاک خود به شرط تعطیلی پایگاههای نظامی خارجی در دیگر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس اعلام آمادگی کرده است.
از سوی دیگر همه اتهاماتی که از سوی این چهار کشور در رابطه با حمایت از تروریسم به قطر وارد شده بود از سوی مقامات دوحه رد شد.
مقامات قطری تاکید کردهاند کشورشان در امور داخلی کشورهای حاشیه خلیج فارس دخالت نمیکند و امارات را به دخالت در امور داخلی کویت، قطر و عمان متهم کرده است.
وزاری خارجه چهار کشور عربستان، مصر، امارات و بحرین روز چهارشنبه، ۱۴ تیرماه، با هدف رسیدگی به اختلافات خود با قطر در قاهره نشستی فوقالعاده برگزار کردند.
عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان، پس از نشست روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «گامهای بیشتر علیه قطر در زمان مناسب و مطابق با قوانین بینالمللی برداشته خواهد شد.»
عادل جبیر در پاسخ به سوالی درباره رابطه قطر با ایران و ترکیه، گفت: «ایران مقام اول را در حمایت از تروریسم در جهان دارد و کشوری تحت تحریم و خارج از حقوق بینالملل و منزوی است که اگر قطر با آن همکاری کند چیزی جز نتیجه منفی برایش به همراه نخواهد داشت. اما ترکیه موضعی بیطرف دارد و امیدواریم که بیطرف باقی بماند.»
عادل جبیر همچنین مدعی شده است: «ما این اقدامات را نه برای ضربه زدن به قطر که برای کمک به آن اتخاذ کردهایم.»
به گزارش کیهان لندن همزمان با نشست فوقالعاده وزرای خارجه پادشاهی سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر در قاهره، شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آلثانی، وزیر خارجه قطر، در نشستی در اندیشکده «چتم هاوس» شهر لندن گفت: «آنها با این درخواستها میخواهند استقلال را از ما سلب کنند و انتظار دارند ما سیاست خارجیمان را به ریاض و ابوظبی بسپاریم.» این در حالیست که سیاستهای قطر آشکارا تحت تأثیر دولتهای روسیه و ایران قرار دارد.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آلثانی در مورد روابط کشورش با ایران گفت: «قطر همیشه بر این نظر بوده است که شورای همکاری خلیج فارس باید روابط سالم و سازنده با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد و در این راستا از دخالت در امور داخلی این کشور پرهیز کند.»
وزیر خارجه قطر در صحبتهایش به همکاری نظامی با ترکیه نیز اشاره کوتاهی کرد و گفت: «ترکیه عضو ناتو است و ما با دیگر کشورهای عضو این پیمان چون آمریکا، بریتانیا، فرانسه و کانادا نیز معاهدههای نظامی داریم. قابل درک نیست چرا همکاری نظامی با ترکیه میتواند خطری برای امنیت دیگر کشورهای منطقه باشد.»
او همچنین در مورد شبکه الجزیره گفت: «این شبکه اولین اقدام برای گردش آزاد اطلاعات در جهان عرب است و بنابراین بدیهی است کسانی که تا زمان راهاندازی الجزیره گردش اطلاعات در جهان عرب را کنترل میکردند از خود واکنش نشان دهند.»
با توجه به پافشاری قطر برای ادامه راه خود در رابطه با ایران و ترکیه و نپذیرفتن دیگر شروطی که عربستان، امارات، بحرین و مصر برای آن تعیین کردهاند و همچنین مصمم بودن این چهار کشور به سرگروهی عربستان بر خواست خود، به نظر میرسد قطر بیش از پیش زیر فشار قرار خواهد گرفت که به نوبهی خود به تشدید اختلافات دیپلماتیک در خاورمیانه منجر خواهد شد.