وزیر بهداشت میگوید این آمادگی وجود دارد که سالانه ۵۰۰ نفر از دانشجویان افغان در ایران بورسیه شوند. این در حالیست که کارشناسان براین باورند که مسئولان به دلیل خالیبودن صندلیهای دانشگاه و ظرفیت بالای دانشگاههایی از جمله دانشگاه آزاد دست به جذب دانشجوی خارجی میزنند.
ایلنا گزارش کرده که طی امضای اسناد همکاری ایران و افغانستان توسط وزاری بهداشت دو کشور، قرار است سالانه ۵۰۰ دانشجوی افغان در ایران بورسیه شوند.
حسن هاشمی وزیر بهداشت گفته که تعداد زیادی از فارغالتحصیلان دانشگاههای علوم پزشکی در ایران، افغان هستند و حدود ۷۰۰ نفر از دانشجویان افغان در رشتههای مختلف علوم پزشکی ایران در حال تحصیل هستند.
وی گفته که از سال گذشته برنامه ویژهای برای تربیت نیروی تخصصی افغان در ایران اجرا شده که تعدادی در رشتههای جراحی، بیهوشی و پرستاری برای انجام اعمال پیوند در ایران تربیت شدند و توانستهاند تا کنون ۷۰ عمل پیوند کلیه را در افغانستان انجام دهند.
هاشمی با بیان اینکه دانشجویان افغانستانی در رشتههای مختلفی مانند قلب، جراحی مغز و اعصاب، بیماریهای داخلی و سایر رشتههای مورد نیاز در ایران در حال آموزش هستند، تاکید کرد که بنای بر تربیت نیروی تخصصی در رشتههای مختلف است تا مردم افغانستان مجبور به مراجعه به سایر کشورهای برای درمان نشوند.
وزیر بهداشت اعلام کرد در صورتی که طرف افغانستانی علاقمند باشد، «آمادگی داریم که سالانه ۵۰۰ نفر از دانشجویان افغانستانی را در ایران بورسیه کنیم که البته بخشی از هزینههای آن را دولت افغانستان تقبل کند تا بتوانیم در همه رشتههای مورد نیاز، نیروی تخصصی مورد نیاز افغانستان را تربیت کنیم.»
بر اساس اعلام وزارت علوم، ۲۵ هزار دانشجوی خارجی در دانشگاههای دولتی ایران تحصیل میکنند که ۸ هزار و ۵۰۰ نفر آنها بورسیه هستند و بقیه هزینه تحصیل خود را میپردازند.
ابوالحسین ریاضی معاون سازمان امور دانشجویان گفته بود که چهار هزار و ۱۵۰ نفر از این افراد در دوره کارشناسی ارشد و یک هزار و ۲۲۵ نفر نیز در دوره دکترا تحصیل میکنند.
طبق اظهارات این مقام مسئول، این دانشجویان از ۵۰ کشور دنیا از جمله افغانستان، عراق، سوریه و لبنان هستند که دانشجویان افغانستان و عراق سهم بیشتری دارند.
دانشگاههای پیامنور، فردوسی مشهد، امام خمینی قزوین، کاشان، تربیت مدرس و تهران بیشترین دانشجویان خارجی را دارند ولی به گفته عبدالحمید علیزاده سرپرست اداره کل امور دانشجویان غیرایرانی وزارت علوم، از میان ۱۲۰ دانشگاه فقط ۲۵ دانشگاه قابلیت پذیرش دانشجوی خارجی دارند.
این آمار همچنین حاکی است که ۲ هزار دانشجوی خارجی در رشتههای گروه پزشکی تحصیل میکنند که از این تعدادبیش از یک چهارم آنها در دانشگاه علوم پزشکی تهران تحصیل میکنند.
آنطور که علیزاده پیش از این گفته بود، دولت حسن روحانی بودجه پذیرش دانشجویان غیرایرانی را از ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به ۱۹ میلیارد تومان افزایش داده است.
با این وجود، گفته میشود افزایش پذیرش دانشجوی غیرایرانی به دلیل صندلیهای خالی دانشگاههاست، چنانکه تلاش اغلب دانشجویان ایرانی پذیرش از دانشگاههای رایگان است و نه دانشگاههایی که شهریه دارند.
آمار نشان میدهد که نزدیک به چهار و نیم میلیون دانشجو در ایران تحصیل میکنند و بنا بر آخرین گزارشها تقرییا ۷۰۰ هزار نفر از آنها در دانشگاههای دولتی و بدون پرداخت پول، تحصیل میکنند. بقیه دانشجویان در دانشگاههای شبانه، پیام نور، علمی کاربردی و دانشگاه آزاد برای تحصیل شهریه میپردازند.
ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش کشور که مسئولیت برگزاری آزمون کنکور را بر عهده دارد گفته که بر اساس آمار اولیه ۷۴۰ هزار نفر در آزمون سراسری ۹۶ پذیرفته خواهند شد.
این در حالیست که ظرفیت دانشگاه آزاد نیز در سالهای اخیر افزایش داشته و به گفته خدایی این دانشگاه نیز «بیش از ۵۰۰ هزار ظرفیت برای داوطلبان در نظر خواهد گرفت.»
این یعنی کل متقاضیان ورود به دانشگاه ۹۳۰ هزار نفرند و دانشگاههای دولتی و آزاد بر سر به دست آوردن سهم بیشتر با هم رقابت میکنند و از همین رو دست به جذب دانشجویان افغان و عراقی برای پر کردن صندلیها میزنند.
حتی اگر همه متقاضیان هم پذیرش شوند باز هم تعداد زیادی صندلی خالی در دانشگاهها وجود دارد. تعداد صندلی خالی دانشگاههای دولتی، آزاد و غیر دولتی حدود ۵۰۰ هزار برآورد شده است.
در سالهای اخیر رقابت دانشگاهها برای جذب دانشجوی بیشتر به تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکترا نیز کشیده شده است. افزایش ظرفیت این مقاطع تحصیلی به دلیل فراهم نبودن زیرساختها و کمبود اعضای هیات علمی با انتقادهای فروانی همراه است به ویژه آنکه بازار کار در ایران برای آنها وجود ندارد و بسیاری از افراد با تحصیلات دانشگاهی جزو لشکر بیکاران هستند.