تردید در ادعای دولت درباره کاهش قاچاق کالا به ایران

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید بر خلاف ادعای دولت درباره کاهش میزان قاچاق کالا به ایران، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد شرایط تغییری نکرده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: مبارزه با قاچاق باید منجر به رونق تولید شده باشد اما نه ‌تنها شاهد رونق نیستیم بلکه در بخش تولیدی هم اصناف مختلف از گردونه فعالیت خارج شده‌اند.

این نماینده مجلس همچنین با انتقاد از اجرایی نشدن آیین‌نامه‌های مربوط به مبارزه با قاچاق ابراز کرد: «قانون مبارزه با قاچاق کالا از سال ۱۳۹۲ ابلاغ شده که با گذشت سه سال از ابلاغ این قانون هنوز دولت برخی از آیین‌نامه‌های این حوزه را اجرایی نکرده است.»

دولت حسن روحانی مدعی است در چهار سال گذشته واردات قاچاق از ۲۵ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد رسیده است.

فداحسین مالکی، رئیس سابق ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، درباره این ادعای دولت معتقد است در مورد کالاهای قاچاقی که وارد کشور می‌شود هیچ موقع آمار درستی نبوده است. همیشه آمار بر اساس حدس و گمان بوده است، زمانی صحبت ۲۵ میلیارد دلار بود که هیچ‌گاه رسما تایید نشد و حتی آمار کالاهای قاچاقی که از گمرک وارد می‌شد، هم در آن محاسبه نشده بود. اکنون هم شخص نیست چطور و بر اساس چه معیاری دولت مدعی کاهش پنجاه درصدی میزان قاچاق کالا است.

مالکی همچنین گفته است، «به دلیل متنوع بودن و پراکندگی نقاط مرزی کشورمان بسیاری از کالاهای قاچاقی که از مرزهای مختلف وارد کشور می‌شود جز آمار به حساب نمی‌آید. اگر این آمار را هم حساب کنیم حتی از آمار مبنای ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار هم فرا‌تر خواهد رفت.»

در همین حال نیروی انتظامی نیز آماری از کشف محموله‌های قاچاق ارائه داده است که می‌تواند نشان‌دهنده رشد روند کشف قاچاق کالا باشد.

سردار مومنی، جانشین فرمانده نیروی انتظامی، از افزایش ۵۲ درصدی کل کشفیات قاچاق در کشور و همچنین رشد ۲۶ درصدی کشف پرونده‌های بالای ۵۰۰ میلیون تومان در سه‌ماهه نخست سال جاری خبر داد و گفت: «در این مدت ۱۵۰ فقره پرونده کالای قاچاق بالای ۵۰۰ میلیون تومان کشف شده است.»

جانشین فرمانده ناجا با ذکر افزایش دستگیری قاچاقچیان و همچنین ارزش ریالی قاچاق کالا گفته است، «در سه ‌ماهه نخست سال ۹۶ نسبت به سال ۹۴ و ۹۵، حدود ۱۰۶ درصد افزایش داشته‌ایم.»

با آمار ارائه شده از سوی نیروی انتظامی نیز به نظر نمی‌رسد میزان قاچاق کالا به ایران کم شده باشد بلکه این آمار احتمال افزایش میزان قاچاق کالا را نشان می‌دهد که به همین ترتیب میزان کشف آن نیز افزایش یافته است.

جالب اینجاست که عمده قاچاق کالا در کشور از راه‌های رسمی ورودی و خروجی انجام می‌شود و قاچاقچیانی که غالبا سازمان‌ یافته عمل می‌کنند، با توسل به روش‌های بی‌شماری از جمله کم‌اظهاری، بیش‌اظهاری، اظهار خلاف واقع و روش‌های دیگر، دست به قاچاق می‌زنند.

از سوی دیگر وجود باندهای قاچاق زیر نظر سازمان‌ها و نهادهای حکومتی و آقازاده‌ها یکی از مسائلی است که در سال‌های گذشته مورد بحث بوده است.