شکایت‌های صنفی کارگران در ایران معمولا با بن‌بست مواجه شده و راه به جایی نمی‌برد. ضمن اینکه اصولا در بسیاری موارد کارگران برای به دست آوردن حق خود حتی شکایت هم نمی‌کنند.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، آگاه نبود کارگران از حقوق قانونی خود و ترس از اخراج دو عامل مهمی است که معمولا باعث می‌شود یا کارگران دست به شکایت نزنند یا شکایت آنها به نتیجه مثبتی نرسد.
بر اساس مقررات روابط کار در ایران اگر اختلافی جدی میان کارگر و کارفرما به وجود بیاید، مسیر رسیدگی و حل آن ابتدا از گفت‌وگو و سازش در سطوح مختلف کارگاه آغاز و در نهایت به طرح دعوی در هیات‌های تشخیص و حل اختلاف ختم می‌شود.
همچنین ماده ۲۸ آیین دادرسی کار که در سال ۹۱ توسط معاونت روابط کار وقت ابلاغ شده مشخص کرده رسیدگی در مراجع حل اختلاف ادارات کار منوط به تسلیم دادخواست از سوی کارگر است و این در حالیست که شمار قابل توجهی از کارگران به دلیل بی‌اطلاعی از آیین دادرسی کار و یا اعمال فشار کارفرما از مراجعه به ادارات کار و ثبت دادخواست رسیدگی خودداری می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، کارگران معدن زرشوران در استان آذربایجان غربی، اشی‌مشی در استان گیلان و دستمال کاغذی نوظهور در استان تهران از جمله کارگرانی هستند که به گفته مسئولان وزارت کار با وجود داشتن مشکل صنفی از مراجعه برای طرح دعوی در مراجع تشخیص و حل اختلاف خودداری کرده‌اند و در نتیجه تا کنون رسیدگی به مطالبات صنفی آنها بر زمین مانده است.
در همین رابطه محمدجواد الهیان، کارشناس حقوق کار، در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته است: «بازرسان ادارت کار پس از ثبت دادخواست کارگر در مراجع حل اختلاف ادارت کار مکلف به پیگیری شکایت کارگر هستند اما در قانون راجع به اینکه اگر کارگر شکایتی از کارفرما نکند، صحبتی نشده است.»
حسن شریفی، کارشناس رسمی دادگستری، اما معتقد است نبود امنیت شغلی برای کارگران عامل بازدارنده‌ای در اقدام برای شکایت از کارفرما به شمار می‌رود: « اینکه صرفا از کارگر بخواهیم بدون واهمه دادخواست خود را ثبت کند کافی نیست چراکه اگر کارگری قصد شکایت از کارفرمای خود را داشته باشد ابتدا عواقب آن را برای خود سبک و سنگین می‌کند.»
اما این همه ماجرا نیست؛ نبود قراردادهای رسمی میان کارگر و کارفرما در ایران و عدم پرداخت حقوق از طریق سیستم بانکی و عمدتا به صورت رسمی باعث شده کارگر نتواند در صورتی که حق‌اش توسط کارفرما نادیده گرفته می‌شود، اقدام به شکایت علیه او کند.
معمولا کارگران نمی‌توانند با استناد به قراردادهای موقت، که اکنون ۹۰ درصد قرادادهای میان کارگر و کارفرما را شامل می‌شود، اقدام به شکایت از کارفرما کنند. قراردادهایی که مدت زمان توافق کاری میان کارگر و کارفرما در ان زیر ۳ ماه باشد اصولا از دید اداره کار ایران برای شکایت و دادخواهی و دادرسی رسمیت ندارند.
وضعیت بحرانی‌تر البته برای کارگرانی است که قرارداد سفید امضا کرده‌اند. نبود شغل و مشکلات شدید اقتصادی کارگرانِ جویای کار باعث شده است بسیاری از آنها یا بدون هیچ قراردادی یا با قرارداد سفید امضا حاضر به کار شوند.
با این شرایط در صورتی که کارفرما حقوق کارگر را پرداخت نکند یا به هر شکلی تعهدات و موارد مورد توافق با کارگر را زیر پا بگذارد، کارگر نمی‌تواند هیچ شکایتی علیه او انجام دهد چون کافرما می‌تواند قرارداد را به هر شکل که به نفع‌اش است تکمیل و به آن استناد کند.
