شرکت بویینگ در قراردادی ۱۱۰ فروند هواپیما به ایران فروخته است که حالا با تصمیمات دونالد ترامپ، این معامله به خطر افتاده؛ شرکت ایرباس نیز در قرارداد فروش خود به ایران با مشکلاتی روبرو خواهد شد.
به گزارش سی‌ان‌بی‌سی یک تحلیلگر امور حمل و نقل هوایی می‌گوید، این مسئله اثرات زیادی روی بازار خواهد داشت.
شرکت بویینگ توافق کرده بود ۸۰ هواپیما جدید به ایران‌ایر و ۳۰ فروند به هواپیمایی آسمان بفروشد که این قراردادها روی هم ۲۰ میلیارد دلار خواهد بود.
شرکت بویینگ در بورس سهام داوجونز بهترین عملکرد را داشته و از رقیب اصلی خود پیشی گرفته است.
کایفان رومر، یک تحلیلگر امور حمل و نقل هوایی می‌گوید اگر بویینگ نتواند هواپیماهای خود را به ایران بفروشد تاثیر زیادی روی بازار بورس خواهد داشت.
با وجود تمام مشکلات بالقوه که وجود دارد، بویینگ قیمت پیشنهادی خود در بازار بورس مبنی بر ۳۱۵ دلار برای هر سهم را بالا برده است، تقریباً ۲۵ درصد از آن قیمتی که این روزها دارد.
فون رومر، می‌گوید: «بویینگ تنها ۹۰ درصد از موجودی ۲۰۱۹ خود را فروخته، به این معنی که اگر به ایران هواپیماها را نفروشد هواپیمای اضافه روی دستش میماند». تغییر در برجام به این معنی نیست که دیگر توافق‌ها و قراردادهای تجاری از بین برود، اما اگر دونالد ترامپ تصمیم بگیرد توافق اتمی با ایران را لغو کند، مشخص نیست چه اتفاقی خواهد افتاد.
با این حال کشورهای اروپایی و آسیایی به دنبال بستن قراردادهای جدید با ایران هستند و کارشناسان در این کشورها می‌خواهند ترامپ به این قرارداد پایبند بماند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران ادعا کرده اگر آمریکا توافق هستهای را یک‌طرفه لغو کند، ایران هم از آن خارج خواهد شد.
یکی از سخنگویان شرکت بویینگ به سی‌ان‌بی‌سی گفته «اگرچه ما در پی انجام این معامله هستیم، اما تمام تصمیمات دولت آمریکا را در قراردادهای خود با ایران نیز لحاظ می‌کنیم».
اگر توافق اتمی با ایران لغو شود، سرنوشت تمام این قراردادها نامعلوم خواهد بود.
CNBC تلاش زیادی کرده تا از سناتورها و نماینده‌ها و دولت آمریکا بپرسد که اگر تفاهم هستهای لغو شود قراردادها چه سرنوشتی خواهند داشت، اما موفق نشده است.
نگرانی عمومی این است که ایران هواپیماهای مسافربری را خریداری کند و از آن در حوزه نظامی برای کمکرسانی به حزب‌الله استفاده نماید.
روبرت استالار، پژوهشگر می‌گوید، ایران به خرید هواپیما نیاز فراوان دارد، اما تحریم‌ها مانع آن شده است و دولت ایران این تحریم‌ها را محکوم کرده و می‌گوید کمبود تجهیزات هوایی باعث سوانح هواپیماها شده است. اگر بویینگ تحت این فشار قرارگیرد که از بازار ایران دور باشد ضرر خواهد کرد، اما این شرکت بزرگ قادر خواهد بود خود را سر پا نگه دارد. بویینگ بیشتر از ۳۰ سال است بدون اینکه بازاری در ایران داشته باشد فعالیت می‌کند.
مدیران ایران‌ایر می‌گویند که برهم زدن برجام از سوی ایالات متحده تاثیری روی قرارداد این شرکت هواپیمایی با بویینگ آمریکا ندارد، ولی شبکه تلویزیونی سی‌ان‌بی‌سی می‌گوید اگر آمریکا از برجام خارج شود، بویینگ شاید نخستین بازنده آن باشد.
فرزانه شرفبافی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران‌ایر، به روزنامه‌ی فایننشال تریبون چاپ تهران گفته: «اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز فروش هواپیماهای بویینگ به ایران را صادر کرده است. اگر ایالات متحده از برجام خارج شود، این مسئله تاثیری روی قرارداد بویینگ با ما نخواهد گذاشت».
