ترامپ و رویارویی با رژیم ایران

پس از آنکه دونالد ترامپ روز جمعه ۱۳ اکتبر از تصمیم خود برای تجدید نظر در توافق هسته‌ای و مقابله با رژیم ایران سخن به میان آورد، اکنون ما منتظر نتایج تصمیم‌های جدید رئیس جمهوری آمریکا هستیم و جهان نیز در انتظار این نتایج نشسته است.

ترامپ گفت که ایران روح توافق هسته‌ای را نقض کرده است بنابراین این توافق به نفع امنیت ملی ایالات متحده نیست و باید اصلاح شود؛ سعودی و امارات متحده عربی بلافاصله از تصمیم ایالات متحده حمایت کرده‌اند زیرا آن را در جهت تامین امنیت ومنافع منطقه دانسته و در عین حال این تصمیم را یک پیام سیاسی روشن و قاطع به ایران ارزیابی می‌کنند. پیامی که در نهایت به مقامات تهران گفته، دیگر بس است؛ جنگ‌ها و تهدیدها را متوقف کنید. پیام ترامپ نه تنها به نفع جهان و منطقه است بلکه به نفع نیروهای اعتدال در ایران نیز هست چرا که شاید این پیام واضح بتواند جلوی سیاست لجام‌گسیخته گروه‌های افراطی در قدرت را بگیرد.

در حقیقت از دو دهه گذشته تا کنون ما شاهد چنین تصمیم‌های شجاعانه‌ای از سوی آمریکا نبوده‌ایم. این تصمیم‌ها می‌تواند آغاز یک سری اصلاحات منطقه‌ای یا حداقل مانعی برای توسعه‌طلبی‌های رژیم تهران در منطقه باشد. دونالد ترامپ با اتخاذ چنین تصمیم‌هایی در واقع خطاهای قبلی واشنگتن را اصلاح کرد؛ خطاهایی که رژیم تهران آن را نوعی رضایت ضمنی از سوی آمریکا پنداشته تا بتواند سیاست توسعه‌طلبی، تهدید امنیت منطقه و بالاخره تهدید منافع خود آمریکا در عراق، بحرین، یمن، سوریه و لبنان، ادامه دهد.

رژیم ایران بر این باور بود که تساهل و بی توجهی جامعه بین‌المللی در رابطه با مسئله سوریه و ترک آنجا برای تهران و حزب‌الله واسد نشانه پیروزی آنهاست چنانکه بر این خیال و باور بود که جنگ ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا علیه داعش تروریست این فرصت را به آنها خواهد داد تا همه بین‌النهرین را تصاحب کنند در صورتی که این‌گونه نبود و نخواهد بود.

دونالد ترامپ بر خلاف تصور برخی‌ها برای مقابله با رژیم ایران هیچ عجله‌ای ندارد. فراموش نکنیم که پیشتر نیز او در برابر ایران صبر و خویشتن‌داری نشان داد و تا کنون دو بار توافق‌نامه‌ را امضا کرده است با اینکه قرار بود هر سه ماه یک بار آنها را مورد بازبینی قرار دهد.

با این حال، ایران با واشنگتن هیچ‌گونه همکاری در زمینه متوقف کردن فعالیت‌های نظامی خود در منطقه یا عدم انجام آزمایش‌های موشکی از خود نشان نداده بلکه سیستم موشک‌های بالستیک خود را توسعه داده است.

این بار اما ترامپ با قاطعیت کامل تصمیم خود را گرفت و با این کار بزرگترین ضربه را به جناح افراطی‌ها در ایران وارد کرد. ترامپ از اعضای کنگره خواست تا این توافق را مجددا به رای‌گیری گذاشته و سپس تحریم‌های اقتصادی سنگینی را بر جمهوری اسلامی اعمال کنند.

اما بقیه کشورهای غربی مخالف تصمیم ترامپ می‌خواهند که توافق هسته‌ای ادامه یابد به این بهانه که اگر توافق اتمی از بین برود ایران به غنی‌سازی اورانیوم باز می‌گردد و نیروی نظامی خود را گسترش خواهد داد.

در واقع اما آنچه ترامپ مطرح می‌کند کاملا صحیح است. نگرانی ترامپ از این جهت است که این توافق پروژه اتمی نظامی ایران را برای همیشه متوقف نمی‌کند بلکه برای مدتی آن را به تعویق می‌اندازد. ایران در این مدت موقت ممنوعیت غنی‌سازی، فرصت و اجازه ساخت تجهیزات نظامی مانند موشک‌های دوربُرد حامل کلاهک اتمی را دارد.

حرف ترامپ این است که هدف اصلی توافق هسته‌ای با ایران این بود که جلوی مسلح شدن رژیم تهران با سلاح اتمی که تهدیدی است برای منطقه گرفته شود حال اگر جامعه جهانی در ازای متوقف کردن موقت ذخیره‌سازی یورانیوم دست این رژیم را برای ساخت انواع و اقسام موشک‌ها یا هر سلاح تخریبی در سطح گسترده‌ای باز بگذارد، در واقع کاری برای رفع اصل مشکل یعنی «تهدید منطقه» انجام نشده است و توافق هسته‌ای نه معنایی و نه محلی از اعراب دارد. رژیم ایران پس از توافق هسته‌ای در همه زمینه‌ها چه در سرکوب داخلی و چه در سیاست خارجی گستاخ‌تر شده و به دخالت‌های خرابکارانه‌ی خود ادامه داده است.

ما نمی‌خواهیم خطرات و پیامدهای ناشی از تصمیم‌های ترامپ برای مقابله با رژیم ایران را کم جلوه دهیم یا آنها را نادیده بگیریم  چون اگر  رئیس جمهوری آمریکا توافق هسته‌ای را به طور کامل پاره کند رویارویی با رژیم ایران در منطقه وارد فاز گسترده‌‌تری خواهد شد اما در عین حال نمی‌توانیم دونالد ترامپ را شخصی بی‌پروا و جنگ‌طلب تلقی کنیم که بدون در نظر گرفتن پیامدهای جدی در برابر چالش‌های پرخطر جهانی مانند بحران اتمی کره شمالی یا ایران تصمیم‌ می‌گیرد.

در حقیقت، ترامپ از زمان تصدی مقام ریاست جمهوری آمریکا برای تفاهم و معاملات مثبت با ایران دو بار به تهران فرصت داد اما رژیم تهران در مقابل با تکرار آزمایش‌های موشکی واکنش منفی از خود نشان داد.

همچنین فراموش نکنیم که اعضای حزب او یعنی حزب جمهوری‌خواه در کنگره، حتی قبل از اینکه ترامپ به ریاست جمهوری برسد، در مخالفت با توافق هسته‌ای یک‌صدا و منسجم بودند. در این میان اما مقامات ایران که طی ۸ سال دوران حکومت اوباما افسار آنها رها شده بود و با خیال راحت هر چه دل‌شان می‌خواست در منطقه انجام دادند، گویی هنوز اثر سرمستی وشیرینی آن دوران نگذاشته که آنها تغییرات بنیادین و تلخی دوران  ترامپ را درک کنند یا شاید این تغییرات را هنوز جدی نگرفته‌اند.

هیچ نفعی برای جهانیان و جامعه بین‌المللی نیست که سپاه پاسداران برای عربده‌کشی و گسترش اقدامات تروریستی و تربیت شبه‌نظامیان افسارگسیخته در منطقه رها شود. همان گونه که هیچ نفعی برای جامعه جهانی ندارد که دست سپاه در سوریه، عراق، لبنان و یمن باز گذاشته شود تا کل منطقه ویران شود.

اگر رژیم ایران و سپاه را رها کنند شاهد آن خواهیم بود که تا پایان دوره تحریم‌های موقت، نفوذ حکومت ایران در منطقه گسترش یافته واین حکومت با نشر افکار فرقه‌گرایانه دولت‌های مزدور و دست‌نشانده‌ی خود را تأسیس کرده و در آن صورت غرب قادر نخواهد بود هیچ‌گونه تحریمی علیه این رژیم اعمال کند یا  مانع غنی‌سازی آن شود. تا آن زمان رژیم  آزمایشگاه‌ها، انبارهای ذخیره موشک و اسلحه‌های ویرانگر و هزاران پروژه‌ی خود را تکمیل خواهد کرد چون حکومت ایران پروژه‌ای توسعه‌طلبانه با هدف تسلط بر همه‌ی منطقه در سر می‌پروراند. هدف رژیم ایران رسیدن به توانایی‌های هسته‌ای برای مقاصد دفاعی نیست بلکه برای توسعه‌طلبی وتسلط بر منطقه است.

برای مثال، هند و پاکستان دارای سلاح هسته‌ای هستند که در تعادل این دو نیرو در جنوب آسیا نقش بازدارنده را ایفا کرده اما از روزی که این دو کشور به سلاح اتمی دست یافتند تا کنون ما هرگز شاهد جنگ‌طلبی یا توسعه‌طلبی یا تهدید کشورهای دیگر از سوی این دو کشور نبودیم. بنابراین اشتباه محض است که پروژه هسته‌ای ایران را به عنوان تمایلی خیرخواهانه از سوی این رژیم برای دستیابی به فنون هسته‌ای برای پیوستن به باشگاه کشورهای دارنده‌ی انرژی اتمی بدانیم. رژیم ایران هر روز وارد جنگ ویرانگری در منطقه شده و هیچ کدام از این جنگ‌ها جنبه دفاعی برای ایران ندارد بلکه همه آنها توسعه‌طلبانه و سلطه‌جویانه است و نتیجه‌ای جز ویرانی منطقه در بر نداشته است.

واضح است که رژیم ایران بر مقابله با اراده‌ی جهانی اصرار می‌ورزد و نمی‌خواهد مشکل خود را با واشنگتن حل کند. دولت ایالات متحده تا کنون این امتیاز را به ایران داده تا هم‌پیمان دیکتاتور آنها بشار اسد بر مسند قدرت بماند. با این حال، تهران در هیچ جای دیگری نمی‌خواهد عقب‌نشینی کند یا در توافق هسته‌ای امتیازی به دونالد ترامپ بدهد.

*منبع: شرق الاوسط
*نویسنده: عبدالرحمن الراشد
*ترجمه از کیهان لندن