سهم ارزشی چکهای برگشتی در ایران دوباره روندی صعودی را از مهر و آبان امسال آغاز کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا تازهترین آمارها از وضعیت تحولات گردش چک نشان میدهد که مهرماه امسال بالغ بر ۹.۹ میلیون فقره چک مبادله شده که در مقایسه با ماه قبل تا ۸.۳ درصد افزایش دارد. همچنین مجموع مبلغ چکهای مبادله شده به ۶۱ هزار میلیارد تومان میرسد که رشد ۴.۳ درصدی دارد.
در این دوره در استان تهران بالغ بر ۳.۵ میلیون فقره چک به مبلغی حدود ۳۶ هزار میلیارد تومان مبادله شده که با سهم ۳۵.۴ درصدی در بین تمامی استانها بالاترین حد را به خود اختصاص داده است.
آمارها همچنین نشان میدهد در مهرماه از کل چکهای مبادله شده حدود ۸.۴ میلیون فقره به مبلغی بیش از ۴۸ هزار میلیارد تومان وصول شده است. چکهای وصولی از نظر تعداد ۸.۲ درصد و از لحاظ مبلغ تا پنج درصد نسبت به شهریورماه افزایش دارد.
در همین دوره حدود ۱.۶ میلیون فقره چک با مبلغی بیش از ۱۳ هزار میلیارد تومان برگشت خورده است. چکهای برگشتی از نظر تعداد ۹ درصد و از لحاظ مبلغ ۱.۸ درصد رشد دارد.
این در حالیست که در شهریورماه امسال روند رو به رشد چکهای برگشتی متوقف شده و با کاهش از لحاظ تعداد و مبلغ نسبت به ماه پیش از آن همراه بوده است.
از مجموع ۱.۶ میلیون فقره چک که در مهرماه برگشت خورده بالغ بر ۱.۵ میلیون فقره و مبلغی نزدیک به ۱۲ هزار و ۶۰۰ میلیون تومان آن به دلیل کسری یا فقدان موجودی است. در مجموع از نظر تعداد ۹۷.۲ درصد و از لحاظ مبلغ تا ۹۶.۴ درصد از کل چکهای برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی ثبت شدهاند.
کسری موجودی در حالی عامل عمده چکهای برگشتی است که قرار بود با راهاندازی سامانه صدور یکپارچه الکترونیک دستهچک (صیاد) امکان استعلام سوابق صادرکننده چک برای طرف دریافتکننده فراهم شود که این امتیاز میتوانست موجب آگاهی در دریافت چک و به دنبال آن کاهش چکهای برگشتی شود اما همچنان اتصال تمامی بانکها به سامانه «صیاد» کامل نشده و البته گزارشی از سوی بانک مرکزی در رابطه با آخرین وضعیت راهاندازی این سامانه و عمومی شدن آن در شبکه بانکی نیز اعلام نشده است.
گفتنی است چک در اقتصاد ایران یکی از ابزارهای مالی شناخته شده است که در قالب نوعی اعتباردهی بانکی نقش بازی میکند اما در سالهای اخیر بانکها عملا از زیر بار پاسخگویی به برگههایی که با مهر و نام آنها منتشر شده شانه خالی کردهاند.
جالب اینجاست که تا چند سال پیش سهم عمده چکهای برگشتی شامل چکهای افرادی بود که با برنامهریزی و با کلاهبرداری اقدام به صدور چکهای بیمحل میکردند اما در دهه گذشته با شدت گرفتن بحران اقتصادی و سایه افکندن رکود در کشور بسیاری از چکها به دلیل عدم موجودی کافی از سوی دارندگان حساب که بسیاری از آنها فعالان اقتصادی هستند برگشت میخورد.