یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران میگوید بر اساس یکی از شاخصهای بینالمللی، ایران افت بسیار زیادی در سطح زندگی در دو سال گذشته داشته و از نظر سطح استاندارد جزو ۳۰ الی ۴۰ کشور آخر دنیاست؛ بنابراین خیلی وضع خوبی از نظر استانداردها نداریم.
وحید محمودی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در گفتگو با ایلنا درباره طرح جدید حسن روحانی برای زندگی مردم و اینکه قرار است سال آینده «سطح زندگی استاندارد» تعریف شود گفت: «استاندارد سطح زندگی مفهومی وسیع است که میشود موجز و محدود یا گسترده به آن نگاه کرد، اما در ادبیات امروز با توجه به پیشرفت زندگی و انتظاراتی که مردم از زندگی خوب دارند؛ استاندارد زندگی برخورداری از حداقل نیازهای اساسی است.»
به اعتقاد این استاد مدیریت توسعه دانشگاه تهران، داشتن حداقلها برای یک زندگی خوب در زمینه نیازهای خوراکی و غیرخوراکی، نیازهای اجتماعی، مشارکتهای سیاسی و اجتماعی و بالا بودن قدرت پاسخگو بودن دولتها تعریف میشود و مجموع این موارد در شکل رفاه اجتماعی خودش را نشان میدهد و استاندارد زندگی به معنای رفاه اجتماعی خودش را متبلور میکند.
محمودی با اشاره به اینکه رفاه اجتماعی صرفا به درآمد محدود نمیشود، گفت: «انسانهایی که محدودیتهایی در جلوههای مختلف زندگی و آزادی دارند و بخشی از آزادی آنها سلب شده انتظارات متعددی دارند. بنابراین باید به همه وجوه رفاه انسانی و اجتماعی نگاه کرد تا بر مبنای آن سطح استاندارد مورد انتظار تعریف شود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران همچنین افزوده است: «مجموع نظام تدبیر که امروز بر کشور حاکم است به سمتی نیست که بتواند رفاه مورد انتظار را تامین کند. همچنین جهتگیریهایی که در سیاستگذاریهای دولت میبینیم از جمله بودجه سال ۹۷ خیلی تصویر مشهودی نیست که بتواند سطح استاندارد مورد نظر را تامین کند. برای مثال در بخش اشتغال سالیانه حدود یک میلیون نفر به بازار کار اضافه میشوند و اگر دولت خیلی هم اهتمام داشته باشد و از همه ظرفیتهایش استفاده کند حداکثر میتواند حدود ۷۰۰هزار شغل ایجاد کند. بنابراین خانوادهها با تعداد بیکاران بیشتری مواجه میشوند و این امکان برایشان کمتر است که بتوانند میزان درآمد خانوار را بالا ببرند. همچنین هزینههای زندگی بالاست، پیشبینی تورم هم که برای سال آتی وجود دارد پس قدرت خرید خانوادهها کاهش پیدا میکند. از طرفی محدودیتهای مختلفی برای افراد ایجاد میشود که نمیتوان انتظار بهبود مشهودی در سطح استاندارد زندگی خانوارها در افق سالهای آتی داشت.»
موضوع دیگری که مورد توجه این استاد توسعه قرار گرفته است عدم توجه دولت به موضوع آموزش است: «روز به روز شاهد این هستیم که آموزش به عنوان بخشی از حوزه اجتماعی به محاق میرود. توجه به حوزه آموزش در بودجه و در انتخاب وزیر، مدیر، کیفیت تدریس و توجه به مقوله پرورش وجود ندارد و کشوری که نظام آموزش و پرورش مهجور داشته باشد نباید دنبال استاندارد زندگی بگردد. ما داریم راه را به بیراهه میرویم. اگر بخواهند به استاندارد زندگی بپردازند باید نظام آموزش بهخصوص آموزش ابتدایی را جدی بگیرند.»
همانطور که وحید محمودی تاکید کرده است در لایحه بودجه سال آینده دولت توجه چندانی به گسترش زیرساختهای آموزشی و افزایش سطح کیفی آموزش نشان نداده بهطوری که که بودجه تعیینشده برای آموزش و پرورش در سال ۹۷ به زور پاسخگوی حقوق جاری معلمان خواهد بود.
بیش از ۹۰ درصد از بودجه آموزش و پرورش همه ساله صرف حقوق معلمان میشود و نکته جالب دیگر ردیفهای بودجهای است که علاوه بر حقوق صرف مسائل معلمان میشود. بهطوری که در سال ۹۷ بیش از ۴۷۰ میلیارد تومان صرف دانشگاه فرهنگیان میشود. در این میان فعالیتهای علمی و پژوهشی و بهبود امکانات آموزشی در مدارس مانند سالهای گذشته مورد توجه دولت قرار نگرفته است.
همین وضعیت در مورد بودجه اختصاصی به دانشگاهها نیز وجود دارد. هوشنگ طالبی، رئیس دانشگاه اصفهان، در اینباره میگوید با وجود اینکه بودجه همه دانشگاهها در لایحه بودجه رشد داشته اما این میزان بودجه کافی نیست. رئیس دانشگاه اصفهان تاکید کرده است: «این بودجه اصلا تکافوی دانشگاهها به ویژه دانشگاههای سطح یک را برای فعالیتهایشان نمیدهد. به طور کلی بودجه، بودجه کمی است و این درصدی که رشد کرده است خیلی نمیتواند در دانشگاهها حرکت ایجاد کند؛ بهخصوص اینکه ما در سالهای گذشته خیلی از کمبودها را کماکمان داریم، مسائل تجهیزات آزمایشگاهی و سایر بخشها همه کسری دارند.»
رئیس دانشگاه اصفهان میافزاید: «عمده بودجه دانشگاهها یعنی ۸۰ درصد، بودجه پرسنلی است و لذا این نوع رشدها نمیتواند سایر فصول را حرکت دهد که ما بتوانیم خیلی فعال باشیم.»