اردوگاه کار اجباری در مناطق آزاد اقتصادی

یک فعال کارگری کار در پروژه‌های مناطق آزاد اقتصادی را به کار در اردوگاه کار اجباری تشبیه کرده و می‌گوید گارگران در این مناطق در بدترین شکل ممکن و بیرون از چتر حمایتی قانون کار، مشغول به کار هستند.

ناصر آقاجری، فعال کارگری پروژه‌های جنوب، در گفتگو با خبرگزاری ایلنا در ارتباط با وضعیت اشتغال در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: «خارج شدن از شمول قانون کارو قانون اساسی، موهبتی برای سرمایه‌داری دلالی و مصیبتی بزرگ برای کارگرانی است که در مناطق آزاد و در شرکت‌های پروژه‌ای مشغول به کارند.»

این فعال کارگری در تشریح شرایط کار در این پروژه‌ها گفته است: «کار در مناطق آزاد تجاری – صنعتی دارای ویژگی یک اردوگاه کار برده‌داری است؛ ساعات کار بدون استثا با ساعات عبور ومرور از خوابگاه‌ها تا به محل کار، حداقل روزانه ۱۲ ساعت است که با زمان اضافه‌کاری‌های اجباری، ساعت کار روزانه تا ۱۶ ساعت و بیشتر هم ادامه می‌یابد.»

به گفته او، کارگران ۲۴ ساعته در اختیار کارگاه و کارفرما هستند. آنها در خوابگاه‌هایی زندگی می‌کنند که از حداقل‌های یک زندگی برخوردار نیستند، البته جز در شرکت‌های دست اول که ویژه افرادی خاص است.

ناصر آقاجری همچنین معتقد است شرایط سخت اقتصادی و نبود فرصت‌های مناسب شغلی کارگران را مجبور به تن دادن به این شرایط سخت کاری کرده است و می‌افزاید: «در حال حاضر گزینه استخدام با حداقل حقوق برای خیل بیکاران در ایران، که به یک جبر غیر قابل اجتناب بدل شده است. کار در پروژه‌های تولید صنایع سنگین در مناطق آزاد تجاری– صنعتی است که این مناطق از شمول قانون کار خارج شده‌اند. در این مناطق هم، استخدام در شرکت‌های دست اول و بزرگ سهم خودی‌ها و از ما بهتران است.»

همچنین به گفته آقاجری قراردادهای کار باید به صورت سفید، امضا شود و یا قراردادهایی با این مضمون که  کارگر تعهد می‌دهد که حق مطالبه‌ی عیدی، پاداش، سنوات و بازنشستگی را ندارد؛ در ضمن هیچ نسخه‌ای از قرارداد را هم در اختیار کارگر قرار نمی‌دهند.

تاسف‌بارتر اینکه کار در یک ماه به مدت ۲۴ روز ادامه دارد که در این زمان کارگر نمی‌تواند از تعطیلات قانونی استفاده کند و روزهای جمعه‌ اگر اضافه‌کاری اعلام نشده باشد کارگران با ۶ ساعت کار و نیم‌روز کار انجام می‌دهند. کارگر پس از ۲۴ روز کار، اگر کارفرما اجازه دهد می‌تواند به مدت ۶ روز به مرخصی برود. اگر کار پروژه از زمان‌بندی پذیرفته شده عقب مانده باشد، این اجازه صادر نمی‌شود. به این ترتیب برخی از کارگران مجبور می‌شوند سه ماه متوالی کار کنند و پس از آن از ۶ روز مرخصی استفاده کنند. هزینه ایاب و ذهاب نیز به عهده‌ی کارگران است و چون طبق معمول کارگران پروژه‌ای چند ماه حقوق معوق دارند، کارگر حتی اگر اجازه مرخصی‌‌ داشته باشد قادر به استفاده کردن از آن نیست چون پولی برای سفر و دیدار خانواده‌اش ندارد.

ناصر آقاجری همچنین گفته است این شرایط غیرانسانی باعث شده بیشترین آمار طلاق در میان خانواده‌های کارگران قرارداد موقت یا پروژه‌ای وجود داشته باشد؛ همین طور بیشترین آمار اعتیاد در میان این کارگران است.

گفته می‌شود در عسلویه نرخ یک کیلو میوه چند برابر یک واحد مواد مخدر است و این دردی است که دودمان کارگران را بر باد می‌دهد.