مرتضی اسماعیل‌پور – سال ۲۰۱۷ اگر چه با شعارهای حسن روحانی می‌توانست در عرصه سیاست داخلی آغاز یک تحول مثبت باشد اما روند برخورد با نوکیشان مسیحی و محدودیت علیه مسیحیان در ایران همچون سال‌های گذشته موجب نگرانی مجامع بین‌المللی و جامعه‌ی مسیحی ایران شده است.
رویکرد امنیتی و عدم توجه به خواست جامعه نوکیش مسیحی در کنار بازداشت و سرکوب آنان و همچنین تعطیلی کلیساهای خانگی همه در کنار یکدیگر نشان از سالی پر تنش در این زمینه بود.
گرچه تعداد مسیحیان تبشیری و نوکیشان مسیحی بازداشت شده در ایران معلوم نیست اما هر هفته خبرهایی درباره بازداشت نوکیشان مسیحی منتشر می‌شود و همچنین طی روزهای گذشته محل کسب برخی از نوکیشان مسیحی پلمب شده است. بعضی از منابع مسیحی در ایران نیز می‌گویند آمار آزار و اذیت شهروندان مسیحی در ایران بسیار بالاست و اخبار منتشر شده تنها بخشی از واقعیت موجود درباره مسیحیان ایران است.
با وجود آنکه طبق اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مسیحیان به همراه زرتشتیان و کلیمیان به عنوان اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند اما مقامات حکومتی صراحتا بر برخورد جدی با مسیحیان تبشیری و نوکیشان مسیحی تاکید کرده‌اند. از دیدگاه مسئولان جمهوری اسلامی مسیحیان تبشیری، جریانی «فاسد و منحرف» محسوب می‌شوند.
کارن، یکی از نوکیشان مسیحی که هم اکنون در کشور ترکیه به عنوان پناهنده زندگی می‌کند، به کیهان لندن می‌گوید: «ما در ایران کلیسای خانگی داشتیم و کاری به کار کسی نداشتیم اما یک بار که دور هم جمع شده بودیم ماموران امنیتی وارد خانه شدند و همه را رو به دیوار کردند و با دوربینی که داشتند از تک تک ما فیلم گرفتند، کتاب‌ها و وسایل شخصی ما را ضبط کردند و همه ما را به جایی که نمی‌دانیم کجا بود بردند. بعد از همه ما تعهد گرفتند تا دیگر دور هم جمع نشویم و بگوییم مسلمان هستیم و صاحب‌خانه را هم سه روز نگه داشتند؛ از آن روز تا کنون وقتی یاد برخورد خشونت‌آمیز ماموران می‌افتم دچار اضطراب می‌شوم.»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، مهرماه سال ۱۳۸۹ کلیساهای خانگی را «ابزارهای دشمنان جمهوری اسلامی جهت ضعیف کردن دین در جامعه» توصیف کرد؛ رسانه‌های مرتبط با سپاه و نهادهای امنیتی نیز کلیساهای خانگی را غیرقانونی و مرتبط با «موسسه های تبلیغی صهیونیستی مستقر در خارج از کشور» می‌دانند.
ناصری، نماینده جمهوری اسلامی ایران در واتیکان، نیز پیش‌تر و در ۲۴ شهریور ۱۳۹۰ مسیحیت تبشیری را دارای «جنبه سیاسی» دانست و فعالیت مسیحیان تبشیری را خلاف سیاست رسمی و اعلام شده واتیکان نامید. با این حال واتیکان معتقد بر ضرورت تبشیر یا در میان گذاشتن بشارت انجیل با عموم مردم دنیا است. در هر حال این نوع رویکرد فکری مسئولین جمهوری اسلامی نشان از نگرانی آنان از گسترش مسیحیت در جامعه ایران دارد.
وزارت اطلاعات ایران نیز بارها کلیساهای خانگی را «تهدیدی برای جوانان» معرفی کرده و همواره در تلاش است متولیان کلیساهای خانگی در ایران را بازداشت کند.
از منظر روحانیت تندرو در ایران پیروان اسلام حق تغییر دین نداشته و در صورت این عمل آنان «مرتد» شناخته شده و تاوان آن گناه با مجازات مرگ همراه است. مسئولان امنیتی در ایران متولیان کلیساهای خانگی را به اتهامات متعددی بازداشت میکنند.
محمدحسن‌یوسف پورسیفی، زندانی سابق مسیحی و فعال حقوق بشر، به کیهان لندن می‌گوید: «مشکلی که عمده نوکیشان مسیحی در ایران با آن مواجه هستند دو مورد است. نظام جمهوری اسلامی، اقلیتی به عنوان مسیحیان نوکیشِ ایرانی را قبول ندارد. با وجود آنکه در اصل ۱۳ قانون اساسی ذکر شده است که مسیحیان در کنار مسلمانان از حقوق اجتماعی و همچون حقوق مذهبی برخورد هستند. به عقیده بنده عمده کسانی که به آئین مسیحی روی می‌آورند با توجه به اینکه هر فردی به نوعی در انتخاب دین و مذهب باید آزاد باشد نظام جمهوری اسلامی و بخصوص افراد رادیکال مذهبی آشفته شده و آن را نمی‌پذیریند و طبیعتا این موضوع آنان را به واکنش متقابل می‌کشاند. با وجود اینکه حکم ارتداد به دلیل فشار فعالین حقوق بشر و مجامع بین‌المللی به شکلی از اتهامات برداشته شده است اما محکومان مسیحی را به زندان‌های طولانی‌مدت محکوم میکنند. مشکل دوم نیز مرتبط با آموزش مذهبی است. نوکیشان مسیحی از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای و گاه نیز از طریق کلیساهای خانگی آموزش می‌بینند که این موضوع باعث شده در یادگیری مذهبی و حتی اعیاد مسیحیان محدود شوند.»
پورسیفی که پیش‌تر به اتهام فعالیت‌های حقوق‌بشری چهار سال در زندان رجایی شهر زندانی بوده است در ادامه به کیهان لندن می‌گوید: «فشار بر نوکیشان مسیحی حتی در دوران گذراندن حبس نیز وجود دارد. زندانیان مسیحی از بسیاری حقوق برابر با دیگر زندانیان برخوردار نیستند و با تبعیض علیه آنها رفتار می‌شود. نوکیشان زندانی با اتهامات امنیتی همچون توهین به مقدسات، تبلیغ علیه نظام و تبانی علیه نظام بازداشت شده و در نتیجه به چند سال زندان محکوم می‌شوند.»
این فعال حقوق‌بشر همچنین افزود: «در بسیاری از موارد نوکیشان مسیحی در اولین بازداشت با برخوردهای سیستم قضایی روبرو و به اتهامات امنیتی محکوم به حبس یا پرداخت جریمه می‌شوند و در این میان نیز کسانی که برای بار دوم بازداشت می‌شوند برخوردهای شدید و خشونت‌آمیزی را تجربه میکنند.»
برخورد و موضع‌گیری‌های مقامات قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی نشان‌دهنده نگرانی حکومت از فعالیت کلیساهایی است که بدست نوکیشان ایرانی اداره می‌شود. آنها از عبادت‌های شخصی و خصوصی مسیحیان در ایران نگران نیستند بلکه کسانی را خطرناک می‌دانند که مسیحیت را تبلیغ میکنند و تبشیری هستند.
طی سال‌های گذشته تعداد زیادی از نوکیشان مسیحی با خروج از ایران از سازمان ملل متحد درخواست پناهندگی کرده و با درخواست آنها موافقت شده است؛ محمدحسن‌یوسف پورسیفی در این باره می‌گوید: «هم اکنون بیش از دو میلیون نوکیش مسیحی و یا کسانی که علاقمند به مسیحی شدن هستند در ایران زندگی میکنند و تعدادی از این افراد نیز به دلیل فشار حکومت مجبور به خروج از کشور شده‌اند. با این حال نگرانی حکومت نسبت به استقبال جامعه از آئین مسیحی خود نشان از گسترش مسیحیت در ایران دارد.»
فشار بر جامعه مسیحی در ایران در اشکال مختلف اعم از تعطیلی جلسات فارسی کلیسای اسقفی ارامنه تهران، فشار دستگاه امنیتی به کلیسای اسقفی ارامنه جهت تهیه لیست شرکت‌کنندگان به همراه شماره ملی آنان، تعطیلی کلاس‌های آموزش کتاب مقدس و الهیات مسیحی در کلیسای جماعت ربانی مرکز، تعطیلی کلاس‌های آموزش کودکان و بانوان، جلوگیری از ورود اعضای فارسی‌زبان غیرمسیحی‌زاده در کلیسای پولس مقدس در اصفهان، تعطیلی کلیسای جماعت ربانی در جنت آباد تهران به دلیل ارائه خدمات به زبان فارسی به دستور اطلاعات سپاه و موارد مشابه دیگر صورت گرفته است که نشان از تبعیض و تنگ نظری حکومت ایران درخصوص نوکیشان و مسیحیان تبشیری دارد.
گزارش‌های منتشر شده درباره زندانیان مسیحی نشان می‌دهد که ماموران امنیتی و دستگاه قضایی در برخورد با شهروندان مسیحی ضوابط قانونی را رعایت نکرده و به طور مثال می‌توان اشاره داشت که در زمان بازداشت مامورین بدون صدور احضاریه و ارائه حکم آنان را بازداشت میکنند و یا اتهامات آنان را سیاسی و یا امنیتی قلمداد کرده و اجازه دسترسی به وکیل و خانواده را به آنها نمی‌دهند. مسیحیان بازداشت شده با وثیقه‌های سنگینی جهت آزادی روبرو بوده‌اند و در زمان بازجویی ضمن تحقیر و توهین با شکنجه‌های روحی و فیزیکی نیز روبرو هستند. زندانیان مسیحی در طول مدت بازداشت و یا زندان از امکانات پزشکی مناسب برخوردار نبوده و در این مدت از مرخصی و به ویژه مرخصی درمانی برخوردار نیستند.
سال ۲۰۱۷ نیز همچون سال‌های گذشته سالی پر حاشیه و دارای مشکلات متعدد حقوق بشری بر جامعه مسیحی ایران بود. ایرانیان مسیحی در حالی سال نو میلادی را آغاز میکنند که می‌دانند حکومت ایران تحمل حضور و فعالیت مذهبی آنان را ندارد.
