آخرین تصمیم جمهوری اسلامی: عقب‌نشینی یا سرکوب

یکی از عواملی که گذار مسالمت‌آمیز از استبداد به آزادی را ممکن می‌کند، عقب‌نشینی حکومت‌ها و تن دادن به خواست مردم برای عبور از آنهاست.

عقب‌نشینی از سوی حکومت‌ها، تعقلی را می‌طلبد که «نخواستنِ» مردم را دریافته و درک کند که دیگر نمی‌توان به زور سرکوب و سرنیزه در قدرت باقی ماند. جمهوری اسلامی تا کنون چنین تعقلی را در برابر هیچ ‌کدام از خواست‌های مردم اعم از «رأی من کو» تا «جمهوری اسلامی نمیخوایم نمیخوایم» نشان نداده است. باید منتظر ماند و دید سرنوشت این نظام چگونه به دست خودش رقم می‌خورد زیرا همواره تصمیم با حکومت‌هاست که چه راهی در پیش بگیرند: مردم با دست خالی پیشنهادی جز مسالمت نمی‌توانند داشته باشند حال آنکه همه‌ی ابزار سرکوب و خشونت در دست حکومت است.

عامل دیگر، وجود یک نیروی متشکل است که بیشترین طیف‌های مخالف و معترض به وضعیت موجود را در بر گرفته و بتواند مطالبات و اعتراضات مردمی را به کانالی فراگیر هدایت کند و این امید را به جامعه بدهد که پس از گذار می‌توانند در تعیین سرنوشت خود به طور آزادانه مشارکت داشته باشند.

در ایران امروز هنوز یک نیروی فراگیر ملی و متشکل که بتواند بیشترین مردم را زیر چتر خود گرد آورد و نویددهنده‌ی آینده‌ای بهتر و مبتنی بر آشتی ملّی‌ برای همه آنهایی باشد که می‌خواهند در سرنوشت کشور خود سهیم باشند، وجود ندارد. شکل گرفتن این نیروی متحد که سخنگو و نماینده‌ی عموم مردم باشد و به این اعتبار بتواند مخاطب جامعه جهانی نیز قرار بگیرد، به نوبه‌ی خود می‌تواند در عقب‌نشینی حکومت نیز موثر باشد. اما این را هم باید منتظر ماند و دید که آیا اعتراضات اجتماعی و تعقل نیروهای اپوزیسیون قادر به تشکیل چنین اتحاد و ائتلاف و همگرایی ملی خواهد شد یا اینکه در بزنگاه تاریخی، دیگران برای ایران تصمیم خواهند گرفت.

در این میان، به دو نکته‌ی مهم و امیدوارکننده در شعارهای تظاهرات سراسری دی‌ماه ۹۶  می‌توان اشاره کرد. یکی اینکه این اعتراضات نه ناگهانی است و نه گذرا؛ بلکه جنبشی جاریست که فراز و فرود دارد و هر اندازه رژیم به مطالبات مردم پاسخ ندهد، هر بار اوج بیشتری می‌گیرد تا سرانجام هر مانعی را از سر راه بردارد. دیگر اینکه، بر خلاف آنچه به صورت هدفمند از سوی جریانات دلبسته به جمهوری اسلامی تبلیغ می‌شود، هیچ کدام از تلاش‌هایی که در داخل و خارج کشور در چهار دهه‌ی گذشته برای برگزاری رفراندوم و انتخابات آزاد و تحقق آشتی ملّی صورت ‌گرفته، بی‌فایده نبوده و اعتراضات بر اساس همین تلاش‌های پراکنده، راهی جز پیوستن به یکدیگر و عبور از انسداد جمهوری اسلامی ندارد.  این عبور در گسترده‌ترین شکل خود، دیر یا زود صورت خواهد گرفت؛ حال با حاکمان است که تصمیم به عقب‌نشینی یا سرکوب بگیرند. مردم در هر صورت از آنها عبور خواهند کرد. چه بهتر که جمهوری اسلامی در آخرین تصمیم خود تعقل به کار برده و دست خود را بیش از این به خون مردم آلوده نکند.

[کیهان لندن شماره ۱۴۴]