دست‌های خود را پاک نگهدارید. نظافت و پاکیزگی دست‌ها موجب احتراز از انتقال باکتری و ویروس می‌شود.
شستشوی دست با صابون مؤثرتر از پاک کردن آن با محلول‌های ضد باکتری است. بیماری‌های حاصل از تماس مستقیم مردم با یکدیگر فقط مضمونی برای میکرب شناس‌ها نیست بلکه با زندگی روزانه مردم ارتباط دارد. ولی آیا واقعا می‌توانیم دست‌های خود را در برابر میکرب حمایت کنیم؟
در این زمینه دو استراتژی اصولی وجود دارد:
نخست آن که از میزان کامل میکرب‌ها، ویروس‌ها و دیگرعوامل کاست؛ برای این کار باید دست‌ها را با صابون شست و سپس خشک کرد. ترکیب شیمیایی صابون، میکرب‌ها وعوامل غیرقابل دیدن را که روی پوست بدن انسان وجود دارد از بین می‌برد.
پژوهش‌ها نشان داده و ثابت کرده که شستشوی کامل دست با صابون از بروز بیماری اسهال جلوگیری می‌کند. استراتژی دیگر برای مبارزه و از بین بردن میکرب‌ها و عوامل مضر، کشتن آنهاست با محلول الکلی و یا ترکیباتی که حامل کلر است.
پژوهش‌های دانشگاهی نشان داده است که صابون‌های ضد باکتری به نحو مؤثرتری بهتر از صابون‌های معمولی میکرب‌های دست را از بین می‌برند.
معایب و اشکالات محلول‌های ضد باکتری
استفاده از این مواد برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن دست ممکن است این اشکال را داشته باشد که باکتری‌ها و میکرب‌ها را از بین می‌برد و دست‌ها را پاک می‌کند ولی به هر حال باز هم آثاری از باکتری در بدن می‌ماند و موجب انتشار آلودگی می‌شود. در عین حال این نوع مواد باکتری‌ها را مقاوم می‌کنند ضمن اینکه استفاده‌ی درازمدت محلول‌های ضد عفونی می‌تواند برای بهداشت استفاده‌کننده خطرناک باشد. برای مثال ماده ضدباکتری «تری کولوزان» (Tricolosan) که در تهیه صابون، خمیر دندان و مواد ضد عرق به کار می‌رود، روی پوست حیوانات آزمایش شده و معلوم گردید که استفاده از آن به عمل هورمون‌های بدن انسان لطمه وارد می‌آورد.
در آمریکا فروش بدون مجوز کالاهای ضد باکتری که با تریکولوزان تهیه شده و برخی دیگر از کالاهای ضد باکتری ممنوع است.
به این ترتیب بهتر است برای نظافت و محافظت دست‌ها در برابر باکتری همان روش پیشینیان را به کار برد یعنی صابون و آب.
مراکز پیشگیری از بیماری‌ها همواره این چهار مورد را برای جلوگیری از انتقال باکتری و میکرب اعلام می‌کنند:
ــ دست‌ها را با آب تمیز بشویید.
ــ تمام گوشه‌ها و زوایای دست را به صابون آغشته و دست‌ها را مدت بیست تا سی ثانیه به یکدیگر بمالید.
ــ دست‌ها را با آب تمیز کاملا و با دقت بشویید.
ــ سپس آن را با حوله کاغذی و یا دستگاه خشک‌کننده برقی خشک کنید.
اگر آب و صابون در دسترس ندارید توصیه می‌شود یک محلول ضد عفونی شامل الکل که شصت درصد اِتانول داشته باشد استفاده کنید.
الکل خاصیت ضد باکتری را دارد و از تمام مواد ضد باکتری بهتر و مؤثرتر است. در عین حال باید دانست که حتی محلول‌های مخصوص باکتری‌زدایی با الکل موفق به از بین بردن تمام باکتری‌ها نمی‌شوند. وجود باکتری الزاما بد نیست مثلا باکتری‌هایی که روی پوست و یا در داخل بدن ما وجود دارد یک جنبه‌ی اساسی هم دارند و ما را در مقابل عوامل زیان‌آور برای بدن محافظت نیز می‌کند.
ما در محیطی آمیخته با میکرب زندگی می‌کنیم. صدها میلیارد باکتری روی پوست، روده‌ها و خلل و فرج ما وجود دارد که همراه با مخمرها و ویروس‌ها کیفیتی را به‌وجود می‌آورند که به آن میکروبیوت (Microbiote) می‌گویند. پروهش‌های بی‌شماری نشان داده‌اند که این میکروبیوت برای محیط زیست ما حیاتی است. این پدیده سیستم مصونیت و مقاومت ما را در برابر انواع میکرب‌ها و باکتری‌ها تقویت کرده و مانع گسترش عوامل بیماری‌زا می‌شود.
تغذیه نادرست، بی‌خوابی، نگرانی و مصرف آنتی بیوتیک‌ها عواملی هستند که به میکروبیوت آسیب می‌رسانند و در نتیجه موجب بیماری می‌شوند.
*منبع: The Conversation
*ترجمه از کیهان لندن
