(+ویدئو) عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پیام ویدئویی به مناسبت روز جهانی آب با شعار «طبیعت برای آب» می‌گوید دوران پرآبی کشور به انتها رسیده و مقدار آب برای بخش کشاورزی، محیط زیست و حق‌آبه تالاب کم است.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در یک پیام ویدئویی به مناسبت ۲۲ مارس، روز جهانی آب، نسبت به وضعیت کم‌آبی در ایران ابراز نگرانی کرده و گفته که «دوران پرآبی کشور به انتها رسیده است.»
وی موقعیت جغرافیایی ایران را عامل خشکسالی‌های تغییرات اقلیمی دانسته و اعلام کرد که «سال آبی گذشته یکی از بدترین سال‌ها در ۵۰ سال گذشته کشور است.»
کلانتری ضمن متأثر شدن تمدن، اقتصاد و محیط زیست از وضعیت آب، گفته است که بی‌آبی برخی مسائل اجتماعی را در کشور نیز به وجود آورده است.
معاون ریاست جمهوری اظهار امیدواری کرده که با مدیریت آب و با توجه به کارگروهی که دولت برای سازگار شدن با کم‌آبی تشکیل داده، مشکلات آب تا «حد ممکن تسهیل» شده و «به کمبود آب عادت و زندگی کنیم.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، ایران را کشوری ذاتا کم‌آب دانسته و با ارائه تفاوت بین بارندگی در ایران به مقدار ۲۰۰ میلی‌متر در مقایسه با متوسط بارش جهانی که ۷۵۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر است گفته: «اما هنوز عادت نکردیم که چگونه در همه بخش‌ها در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم؛ از بخش شرب، بهداشت، صنعت تا کشاورزی.»
کلانتری هجوم ریزگردها را تحت تاثیر کم‌آبی دانست و گفت: «ریزگردهای خارجی ناشی از کمبود آب نیز در طول ۶ ماه اول سال، مردم به خصوص در غرب کشور را اذیت می‌کند. ما باید خودمان را آماده و سازگار با کمبود آب کنیم.»
وی با بیان اینکه «زندگی گذشته ما، باید تغییر کند، رفتار ما نیز باید تغییر کند» اضافه کرد: «دوران پرآبی کشور به انتها رسیده است. جمعیت کشور به ۸۱ میلیون نفر رسیده و بارش‌های ما بیش از ۲۰ درصد کم شده است و به علت گرمایش کره زمین، تبخیر بالقوه افزایش پیدا کرده است و لذا مردم شریف ایران به‌خصوص کشاورزان باید بدانند که چگونه با کم‌آبی زندگی کنند.»
کلانتری فرسایش مواد ژنتیک، فرسایش خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی را از تاثیرات منفی کم‌آبی خواند و گفت: «امیدوارم که با همت مردم، آموزش عمومی مردم و با تلاش کارشناسان در بخش‌های مختلف از کشاورزی، صنعت، محیط زیست و آب، بتوانیم دانش مردم را برای کم‌آبی افزایش دهیم و چگونه زیستن با کم‌آبی را جزو برنامه‌های اولویت‌دار خودمان کنیم.»
وی با این حال، مقدار آب نوشیدنی و بهداشتی را در کشور کافی دانست و گفت که «مردم از این نظر نباید نگران باشند. آب برای بخش کشاورزی، محیط زیست و حق‌آبه تالاب کم است.»
کلانتری اضافه کرد: «در حق‌آبه تالاب محیط زیست به شدت دچار بحران هستیم و لذا خواهش من این است که هر کس در هر گوشه کشور اگر توانست حتی یک لیتر آب را صرفه‌جویی کند، به حفظ تمدن کشور کمک کرده است.»
بحران آب در ایران در سال‌های اخیر تشدید شده و با توجه به سیاست‌های غلط نهادهای مسئول سبب نارضایتی عمومی نیز شده است. چنانکه تخصیص حق‌آبه اصفهان به یزد، اعتراضات گسترده کشاورزان اصفهان را به دنبال داشت. این کشاورزان که خواستار ۲۰۰ میلیون مترمکعب حق‌آبه وعده داده شده مسئولان اصفهان بودند، علیه انتقال آب به یزد، دست به اعتراض زدند و در نهایت در مراسم نماز جمعه به نشانه اعتراض پشت به امام جمعه و قبله نشسته و شعار سردادند که دولت و مسئولان باید مشکلات آنها را حل کنند.
بر مبنای اطلاعات انتشار یافته در منابع داخلی، ۸۴ درصد ایران خشک، نیمه‌خشک و فراخشک است و میزان بارندگی از ۲۵۰ میلی‌متر به ۲۱۷ میلی‌متر رسیده و افزایش دما نیز مزید بر علت شده و دمای هوای ایران در چند دهه اخیر ۲ درجه گرم‌تر شده است.
علاوه بر جمعیت ۸۰ میلیون نفری، سرانه آب تجدیدپذیر از ۱۳ هزار متر مکعب در سال ۱۳۰۰ به حدود هزار و ۴۵۰ متر مکعب در سال ۱۳۹۵ کاهش یافته که عامل تهدیدی جدی برای مردم، اقتصاد و کشاورزی به شمار می‌رود.
بر اساس آمار مرکزی بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، «کم‌آبی» یکی از سه چالش بزرگ پیش روی ایران در سال ۹۶ بوده و حدود ۷۲ درصد از منابع آب تجدیدشونده‌ی کشور به مصرف رسیده است!
مدیریت نادرست آب، الگوهای مصرف غیراصولی در همه عرصه‌های از جمله کشاورزی، سدسازی‌های بی‌رویه و استفاده از سفره‌های زیرزمینی موجبات خشک شدن رودها و سفره‌های زیرزمینی را فراهم آورده تا جایی که تالاب‌ها و دریاچه‌های مهم خشکیده و حیات وحش نیز در معرض نابودی قرار گرفته است. در چنین شرایطی کشاورزان که عمده‌ترین مصرف‌کنندگان آب در ایران به شمار می‌روند، با خطر بیکاری و مهاجرت و حاشیه‌نشینی مواجه‌اند.
آمار وزارت نیرو بیانگر آن است که شاخص پایش منابع آب کشور در نیمه نخست سال آبی در ۱۲ استان کشور با «تنش آبی شدید» روبروست؛ این استان‌ها عبارتند از اصفهان، ایلام، تهران، البرز، خوزستان، زنجان، قم، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان. همچنین هفت استان کشور نیز با کمبود آب مواجه‌اند.
بر طبق این گزارش، هیچ استانی از نظر شاخص پایش منابع آب در سال آبی ۹۴-۹۳ در دسته‌های مرطوب، نرمال و یا حتی قابل تحمل قرار ندارد. طبق نقشه طبقه‌بندی استان‌های کشور بر اساس شاخص پایش منابع آب، نیمه جنوبی و جنوب شرقی کشور در دسته مناطق درگیر با کمبود آب قرار دارند.
این در حالیست که بر اساس لیست منتشر شده بخش‌هایی از استان‌های اردبیل، اصفهان، البرز، ایلام، بوشهر، تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، قزوین، قم، کرمانشاه، لرستان، مرکزی، همدان و یزد، دچار خشکسالی شدید تا بسیار شدید هستند.
خاک رو که صادر می کنید، پس دیگر نیازی هم به آب نیست