ناامیدی مشاور رئیس جمهور از نوسازی همه بافت‌های فرسوده

نوسازی بافت‌های فرسوده یکی از برنامه‌هایی بود که از سال ۹۲ تا کنون در دستور کار دولت قرار گرفته است اما اکنون مشاور رئیس جمهور نسبت به اینکه دولت بتواند دست کم نیمی از بافت‌های فرسوده را نوسازی کند ابراز ناامیدی می‌کند. 

اکبر ترکان، مشاور حسن روحانی در امور نوسازی بافتهای فرسوده، شامگاه روز پنجشنبه، ۹ فروردین‌ماه، با حضور در یکی از برنامه‌های صدا و سیما گفت: «اگر بتوانیم تنها نصف ۱۳۵۰ محله فرسوده را نوسازی کنیم موفقیت خوبی کسب کرده‌ایم زیرا امیدی نداریم که به همه اهداف دست یابیم.»

با وجود اینکه نوسازی بافت‌های فرسوده بارها از سوی حسن روحانی به عنوان یکی از اهداف دولت و در قالب وعده به مردم مطرح شده است، ترکان با سلب مسئولیت ضمنی از دولت گفت: «دولت بر خلاف طرح مسکن مهر نقشی در ساخت و سازها در بافت‌های فرسوده ندارد و تنها تسهیل‌کننده است این توسعه‌گران هستند که مسئولیت ساخت و سازها در بافت‌های فرسوده را برعهده دارند.»

ترکان همچنین توضیح داد: «باور ما بر این است که دولت نباید وارد ساخت و ساز شود و این توسعه‌گران هستند که کار ساخت و ساز را این محله‌ها و خانه‌های آن را برعهده خواهند داشت، در حقیقت دولت در این زمینه نقش پشتیبانی را بازی می‌کند، ما می‌خواهیم این توسعه‌گران خانه‌ها را بسازند و در این میان سخت‌ترین قسمت کار اعتمادسازی برای مردم است.»

مشاور رئیس جمهور همچنین هزینه‌هایی که باید برای نوسازی بافت‌های فرسوده شود را به سه دسته تقسیم‌بندی کرد: «ما سه دسته هزینه داریم، نخست هزینه‌های خانه و محله که بر عهده توسعه‌گر است، دسته دوم زیرساخت‌های آب و برق و … هستند که تامین هزینه و امکانات آن برعهده دولت است و دسته سوم ساخت مدارس و … هستند. رای ساخت مدرسه در محله‌های فرسوده، وزارت آموزش و پرورش و برای احداث خانه بهداشت و ایجاد مراکز ورزشی به ترتیب وزارت بهداشت و وزارت ورزش و جوانان مسئولیت ساخت و نوسازی این مراکز را برعهده دارند.»

او همچنین درباره جزییات برنامه‌ریزی صورت گرفته در مورد ساز و کار نوسازی محلات فرسوده گفت: «توسعه‌گر قرار است ۵۰درصد سازه را برای خود و ۵۰درصد دیگر سازه را هم به ساکنان بافت‌های فرسوده بدهد. خریداران این بافت‌ها می‌توانند با استفاده از وام ۶درصد از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم صاحب خانه شوند. این برای خانه اولی‌هاست که با رسوب ۲۰میلیون تومانی پول خود به مدت ۲ سال می‌توانند تا ۸۰ میلیون تومان وام مسکن دریافت کنند. البته اینها در حد پیش‌بینی است زیرا ممکن است در عمل همه چیز به این خوبی پیش نرود.»

ترکان همچنین گفت: «ما اگر فقط بتوانیم نصف این ۱۳۵۰ محله را نوسازی کنیم موفقیت خوبی کسب کرده‌ایم زیرا امیدی نداریم که بتوانیم به همه اهداف مورد انتظار در این برنامه دست یابیم زیرا امکانات ما محدود است و این مردم، توسعه‌گران و بخش خصوصی است که باید پا به میدان بگذارند تا این طرح‌ها به نتیجه برسند.»

گفتنی است بر اساس برنامه ارائه شده از سوی دولت قرار است سالانه ۲۷۰ محله فرسوده نوسازی و به این ترتیب در پایان برنامه ششم توسعه همه ۱۳۵۰ محله فرسوده نوسازی شود. وزارت راه و شهرسازی می‌گوید در این مدت ۵ ساله، برای ۱۰ میلیون نفر نوسازی محله صورت خواهد گرفت.

نوسازی بافت‌های فرسوده از نخستین ماه‌های تشکیل دولت نخست حسن روحانی از موارد مورد اختلاف او و عباس آخوندی بود. روحانی معتقد به جهاد تخریب و ساخت و ساز جدید بود و آخوندی می‌گفت محور بازسازی بافت‌های نابسامان، باید ساکنان محلات آسیب دیده باشند؛ به این معنی که ساکنان بافت‌های فرسوده خود باید سرمایه‌گذاری کنند، خود با یکدیگر جمع شوند و دوباره به محله سابقشان که حالا دیگر نونوار شده برگردند.

در آن سو، روحانی اندیشه دیگری داشت؛ گفته می‌شود در یکی از سفرها به ترکیه، اردوغان عکسی از بافت فرسوده استانبول به رئیس جمهور کشورمان نشان داد؛ عکسی که نشان می‌داد زمانی که رجب طیب اردوغان شهردار استانبول بود، بافت فرسوده و مرکزی این شهر را در یک حرکت جهادی تخریب کرد و چند برج و مجتمع مسکونی بلندمرتبه در آن ساخت. روحانی از آن زمان شیفته آن اقدام اردوغان شد و تلاش کرد که بافت‌‌های فرسوده شهری به خصوص در پایتخت با این الگو بازسازی شود اما آخوندی با آن مخالف بود.

این اختلاف در دولت نخست حسن روحانی موجب شد رئیس جمهور اکبر ترکان را به عنوان مشاورش در امور نوسازی بافت‌های فرسوده منصوب کند. حال باید دید آیا مثلث روحانی، آخوندی و ترکان می‌توانند برای نوسازی بافت‌های فرسوده اقدام موثری انجام دهند یا خیر!