نسخه‎ی سر کاریِ اسحاق جهانگیری برای احیای دریاچه اورمیه: واردات آب از خارج!

(+ویدیو) اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی در بازدید از استان آذربایجان‌غربی در مورد احیای دریاچه اورمیه ادعا کرده «حتی اگر نیاز باشد که میلیاردها دلار اعتبار خارجی برای این کار اختصاص دهیم که طرح‌های انتقال آب خارج از کشور به دریاچه ارومیه را اجرا کنیم حتماً این کار را انجام خواهیم داد.»

معاون اول دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه تشکیل ستاد احیای دریاچه اورمیه از نخستین مصوبات دولت تدبیر و امید بود، گفته «در طول سال‌های گذشته این ستاد تصمیمات متعددی اتخاذ کرده است و یکی از مباحثی که از ابتدا مطرح بود، موضوع انتقال آب حتی از دریای خزر و از خارج کشور به دریاچه ارومیه بود که این موضوع همچنان در دستور کار قرار دارد و مشاور خارجی نیز انتخاب شده تا مطالعات لازم را انجام دهد.»

جهانگیری با اشاره به اینکه «پساب بازچرخانی آب» از شهرهای تبریز، اورمیه و برخی شهرهای کوچک که در مسیر هستند، می‌تواند پس از تصفیه به دریاچه اورمیه منتقل شود، توضیح داده این طرح جزو مصوبات است و هیچ کاربری و برداشت دیگری برای آن پساب در نظر گرفته نشده و در تبریز و اورمیه این برنامه در دستور کار قرار دارد.

وی همچنین تاکید کرده برخی از این طرح‌ها به‌ دلیل آنکه اعتبار لازم آنطور که باید به آنها تخصیص نیافته، در حال حاضر متوقف است و دلیل آن این است که «با محدودیت بودجه روبرو شدیم، روزی که تصمیم می‌گرفتیم قیمت نفت بشکه‌ای ۱۰۰ دلار بود، اما قیمت نفت و درآمد دولت کاهش پیدا کرد و به همان نسبت زمان اجرای برخی طرح‌ها طولانی‌تر شد.» با این حساب معلوم نیست چرا جهانگیری از اختصاص اعتبار «میلیاردها دلاری» برای احیای دریاچه اورمیه حرف می‌زند!

ادعای وارد کردن و انتقال آب از خارج کشور در حالی از سوی جهانگیری مطرح می‎شود که نزدیک‎ترین کشور در همسایگی ایران به دریاچه اورمیه کشور ترکیه است که اتفاقاَ بر سر سدسازی دولت رجب طیب اردوغان در مسیر دجله و فرات با عراق و ایران بر سر منابع آب اختلافات جدی دارد.

پروژه‎ی آناتولی یا (Guneydogu Anadolu Projesi» (GAP» طرحی عمرانی است که طی آن دولت ترکیه در نظر دارد مجموعه‌ای از سد و نیروگاه برق- آبی را بر بخش بالایی رودخانه‌های دجله و فرات احداث کند.

ساخت این مجموعه، بخشی از شرایط اقلیمی کشورهای عراق و سوریه و همچنین ایران را بر هم می‌زند و به علت خشک شدن زمین‎های مسیر دجله و فرات و تالاب‌های مجاور آنها نه تنها خاک عراق و سوریه بیش از پیش دچار خشکسالی می‌شود بلکه ریزگردها و غبار ناشی از آن غرب ایران را در می‌نوردد و وضعیت را از آنچه هست بحرانی‌تر می‌کند.

هیچ رودخانه‎ای هم از ارمنستان و نخجوان و جمهوری آذربایجان همسایگان شمالی ایران به سوی دریاچه اورمیه سرازیر نیست و عملا آنچه جهانگیری گفت «سر کاری» است.

باید از معاون اول دولت پرسید «با فرض اینکه تامین مالی خارجی هم صورت بگیرد» آن وقت قرار است آب کدام کشور  به اورمیه منتقل شود؟ البته احتمال اینکه جهانگیری در سفر به اورمیه جوّگیر شده باشد کم نیست چون بعید است که نداند طرح‎های انتقال آب از یک نقطه به نقطه دیگر ایران که سرآمد آن پروژه‎های سدسازی و انتقال آب سپاه است تقریبا اکثر آنها شکست خورده است.

جهانگیری همچنین می‎گوید به علت کاهش بهای نفت و بی‎پولی اجرای بعضی طرح‎ها عقب افتاده است، پس این را هم پرسید که اگر توان جذب منابع مالی خارجی وجود دارد چرا آن را برای تزریق به پروژه‎های قبلی جذب نمی‎کنند و به دنبال پروژه جدید آن هم انتقال آب به اورمیه از خارج  هستند؟ آیا وی واقعا درکی از شرایط خشکسالی و بحران آب در منطقه ندارد؟

شهریور سال ۱۳۹۰ در دولت محمود احمدی‎نژاد اعلام شد طرح انتقال آب ارس به دریاچه اورمیه ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و وخامت اوضاع این دریاچه و بالا گرفتن احتمال به راه افتادن توفان‎های نمکی «ستاد احیای دریاچه اورمیه» به راه افتاد. شش سال بعد از آغاز پروژه انتقال آب ارس، در مهر ماه سال ۱۳۹۶ بود که اعلام شد هیچ طرحی برای انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه وجود ندارد و خبرهای مربوط به آن با اهداف خاصی در رسانه‌ها انتشار می‌یابد.

فیلم مربوط به توفان نمک اورمیه در جاده‎های کنار دریاچه مربوط به فروردین ۱۳۹۷:

https://www.youtube.com/watch?v=ngVrODnDkZs