توقف فعالیت شرکت‌های خارجی به دلیل خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها به شرکت‌های روسی رسید و دومین شرکت بزرگ تولیدکننده نفت در روسیه اعلام کرد همکاری خود با ایران را متوقف خواهد کرد.
شرکت نفتی لوک‌اویل (lukoil) که قرار بود برای توسعه دو میدان نفتی در استان خوزستان و در نزدیکی شهر اهواز با وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران همکاری کند خبر از توقف این همکاری به دلیل خروج آمریکا از برجام داده است.
رویترز در گزارشی با اعلام این خبر نوشته یکی از مسئولان شرکت لوک‌اویل در مورد همکاری با ایران گفته است: «با توجه به تحولات اخیر هنوز زود است که بگوییم برنامه‌های ما چیست. ما در حال حاضر همه چیز را متوقف کرده‌ایم.»
این خبر در حالی منتشر شده که پس از خروج آمریکا از برجام، روسیه همواره از جمهوری اسلامی حمایت کرده و برای حفظ برجام با اروپا کوشیده بود. جمهوری اسلامی نیز با اینکه تا گلو در دامان روسیه فرو رفته ولی در مقابله با خروج آمریکا از برجام، «نگاه به شرق» را مطرح کرده و روی آن حساب می‌کرد.
جالب اینکه خبرگزاری اسپوتنیک قبلا بطور مشخص اعلام کرده بود شرکت نفتی لوک‌اویل برای توسعه میدان‌های نفتی «منصوری» و «آب تیمور» با ایران قرارداد می‌بندد.
پیش از خروج آمریکا از برجام شرکت لوک اویل یادداشت تفاهمی برای توسعه میدان نفتی «آب تیمور» و با همکاری شرکت مرسک دانمارک و شرکت دولتی نفت و گاز اندونزی با وزارت نفت جمهوری اسلامی امضا کرده بود.
این شرکت همچنین برای توسعه میدان نفتی منصوری نیز با مقامات وزارت نفت جمهوری اسلامی در حال گفتگو بود و قرار بود به زودی قراردادی برای توسعه این میدان بین طرفین امضا شود.
میدان نفتی «منصوری» در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی اهواز در استان خوزستان و میدان نفتی «آب تیمور» هم در ۲۵ کیلومتری غرب اهواز قرار دارد.
تا کنون بیش از ۱۵ شرکت و بانک اروپایی که پس از امضای برجام فعالیت و همکاری خود با ایران را آغاز کرده بودند با خروج آمریکا از برجام فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده یا خبر از قطع همکاری داده‌اند. شرکت دانمارکی مرسک که قرار بود در توسعه میدان نفتی «آب تیمور» با شرکت لوک اویل روسیه همکاری داشته باشد پیشتر اعلام کرده بود به دلیل بازگشت تحریم‌ها با ایران همکاری نخواهد کرد.
روز گذشته نیز بانک تجارت و سرمایه‌گذاری سوئیس (BCP) و شرکت واگن‌سازی اشتادلر اعلام کردند به دلیل خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها فعالیت خود با ایران را متوقف کرده‌اند.
شرکت‌هایی چون ایرباس و شرکت نفت توتال فرانسه، شرکت نفتی انی ایتالیا، بوئینگ آمریکا، اتومبیلسازی سیتروئن فرانسه، شرکت زیمنس آلمان، شرکت لهستانی پی‌جی‌نیگ، کارخانه فولاد دانیلی، شرکت سریکا انرژی، شرکت بریتیش پترولیوم، شرکت دانمارکی مرسک و بانک آلمانی دی‌زی(DZ) از جمله دیگر شرکت‌ها و بانک‌هایی هستند که به دلیل خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها از فعالیت با ایران صرف نظر کرده‌اند.
در این میان شرکت نفتی لوک‌اویل نخستین شرکت روسی است که پس از خروج آمریکا از برجام همکاری خود با ایران را به حالت تعلیق درآورده است. این قطع همکاری در حالی صورت گرفته که مقامات جمهوری رابطه نزدیکی با روسیه داشته و دولت این کشور به ظاهر برای پابرجا ماندن برجام در حال رایزنی با اروپایی‌ها بوده است.
دونالد ترامپ ریاست جمهوری آمریکا هشتم ماه مه ۲۰۱۸ بطور رسمی دستور خروج ایالات متحده آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های اقتصادی لغو شده این کشور علیه جمهوری اسلامی را صادر کرد. در حالی که فدریکا موگرینی نماینده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و برخی مقامات کشورهای اروپایی در اظهار نظرهایی گفتند اروپا تلاش خواهد کرد در برجام بماند اما مقامات دولتی چند کشور اروپایی اعلام کرده‌اند که معاف کردن شرکت‌های اروپایی از تحریم‌های آمریکا بسیار مشکل است و ریسک ناشی از معاملات آتی این شرکت‌ها با ایران نیز بر عهده خود آنها خواهد بود.
در همین رابطه امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، هفته گذشته گفت تصمیم‌گیری درباره ادامه فعالیت در ایران و ارزیابی ریسک‌های ناشی از تحریم‌های آمریکا بر عهده خود شرکت‌های فرانسوی است.
از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان ادامه برجام بدون ایالات متحده آمریکا و صرفاً با طرفین اروپایی را غیرممکن می‌دانند. این موضوع کم‌کم از زبان مقامات و تحلیلگران جمهوری اسلامی نیز به گوش می‌رسد. از جمله عباس عراقچی معاون وزارت خارجه دولت روحانی هفته جاری گفت که در توانایی اروپا در تحقق خواسته‌های ایران برای ماندن در برجام پس از خروج آمریکا تردید دارد.
در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود شمار شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی و آسیایی که با بررسی ریسک حضور در ایران تصمیم به قطع همکاری با جمهوری اسلامی ایران بگیرند رو به افزایش خواهد رفت.
لکن عمام فرمودند: آمریکا! هیییچچ غلطی نمی توانیم بکنیم.