حذف‎ بی‏‌سر و صدای طرح کاشیکاری پله‎های پارک ساعی

در روزهای گذشته شهروندان عکس‎هایی در اینستاگرام و توییتر منتشر کردند که نشان می‎دهد کاشیکاری‎ (اسلیمی) پله‎های روبروی پارک ساعی شبانه توسط شهرداری کنده شده است!

شاهدان عینی و اهالی محل گفته‌اند دلیل‌اش تعداد بالای عکس‌های مردم با این پله‎ها بوده است! تعدادی از خبرگزاری‎ها و سایت‎ها در پی این افتادند که تحقیق کنند ماجرا چیست.

مدیر روابط عمومی منطقه شش شهرداری با رد خبر حذف کاشی‎ها ادعا کرد که باد و باران موجب کنده شدن نوارهای لمینتی پله‎ها شده و شهروندان محله یوسف‌آباد در تردد به مشکل برخوردند و شکایت کردند و شهردای هم آمده و کاشی‎ها را برده است!

محمدحسین پناهی می‎گوید مکانی که شهروندان می‎گویند کاشی‎های آن را برده‎اند «پله‎های دوم خیابان ولیعصر  بالاتر از خیابان بهشتی (عباس آباد)» است و ارتباطی به پارک ساعی ندارد و اساساً در طراحی بین پله‎ها از کاشی استفاده نشده بود و جداره‎ها با نوارهای لمینتی طرح اسلیمی تزئین شده بودند!

طرح‎ها دوره‎ای است

رضا دبیری‎نژاد کارشناس ارشد ایرانشناسی و موزه‌دار در این باره به وبسایت چمدان می‌گوید: «اینها زیباسازی دوره‌‌ایست و نه دائمی، البته در مورد این کاشی‌ها باید بررسی کرد طرح کاشی است یا خود کاشی اما زیباسازی تا آنجا که اطلاع دارم طرح‌های موقت هنری را به اجرا در می‌آورد. به عنوان مثال یک نقاشی دیواری کشیده می‌شود، یا یک طراحی کاشیکاری هنری انجام می‌شود که یک یا دو سال دوام دارد اما پس از مستهلک شدن، آن اثر پاک یا برچیده می‌شود و اثر دیگری جایگزین آن می‌شود. در این مورد هم احتمالاً طرح کاشی است که معمولاً برای  زیباسازی چهره شهر به کار می‌رود و بعید نیست که اکنون زیباسازی بخواهد طرح دیگری را به اجرا درآورد. اما در اینکه این نقوش بخش کوچکی از دنیای هنر کاشیکاری ایرانی را در مقابل دید شهروندان قرار داده شکی نیست و امیدوارم طرح‌های این‌چنینی ادامه یابد و مردم را با هنر ایرانی مأنوس کند.»

عمرهای محدود

سید مجتبی موسوی معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران نیز گفته سازمان زیباسازی چند سالی است طرحی به نام «بهارستان» را به اجرا در می‌آورد که سالانه‌ی هنرهای شهری است. رویکرد این سالانه‌ی هنری انجام یک سری ایده‌های هنری خلاقانه توسط هنرمندان است که باعث تلطیف فضای شهری و تغییر ذائقه شهر و زیبایی آن می‌شود. یکی از سیاست‌های این رویداد موقتی بودن آثار است. اجراها ماندگار نیست و طول عمرها محدود است.

موسوی همچنین درباره حواشی کاشی‌های پله‌های روبروی پارک ساعی توضیح می دهد:« نخست آنکه جنس این اثر کاشی نیست. برچسب‌هایی با طرح کاشی است که با چسب چسبانده شده و به این دلیل هم چنین انتخابی شده که اثر قابل کندن باشد تا اگر همین هنرمند یا هنرمند دیگری ایده‌ای جدید یا خلاقانه داشت بتواند به اجرا در آورد و ایده‌های متنوعی  را روی پلکان‌ها شاهد باشیم. اما به دلیل بارندگی‌های اخیر چسب برخی از این طرح کاشی‌ها کنده شده و طبیعتاً هم پله‌ها بدمنظر شده بودند و هم جلوی پای مردم قرار می‌گرفتند. شهرداری منطقه هم طرح کاشی‌هایی را که خراب شده جمع‌آوری کرده است.»

یاسر جعفری معاون فنی زیباسازی شهرداری تهران نیز که عکسی از این پله‌ها برایش ارسال شده به چمدان می‌گوید: «پیگیری‌ها نشان از  آن دارد که طرح هنری موقتی بر روی این پلکان به اجرا در آمده است و کاشی اصل نبوده و اثری خلاقانه است از یک هنرمند که در سالانه بهارستان به اجرا درآمده است. ما در طرح استقبال از بهار  هم روی پست‌های برق پرینت‌هایی با طرح‌های کاشی کار کردیم. البته در کف‌سازی‌های شهر هم در جاهایی که سنگ و سیمان خراب شده به ویژه در محور بلوار کشاورز هنرمندانی ایده استفاده از کاشی شکسته را مطرح کردند که با استقبال هم روبرو شده است.با توجه به استقبال مردم از هنر کاشی و واکنش‌ها نسبت به همین خبر که در نوع خود جالب و قابل تأمل است این امکان وجود دارد که موضوع بهره‌گیری از  کاشی در این پلکان‌ها یا جاهای دیگر را بررسی کرد.»

سانسور پستان‌های یک اثر هنری در موزه مقدم!

اما از آنجا که مسئولان شهرداری و به طور کلی مقامات در ایران بدسابقه و دروغگو  هستند، مردم کمتر به حرف‌های آنها باور می‌کنند حتی  اگر راست بگویند! تجربه‎های گذشته به شهروندان تهران نشان داده که احتمال غیرواقعی بودن ادعای آنها بیشتر است.

محمد مهیمنی از عکاسان حرفه‌‏ای فعال در ایران هفته گذشته در اینستاگرام خود تصویری از سانسور پستان‎های یک سوژه‌ی زن در یکی از آثار هنری موزه مقدم تهران منتشر کرد.

موزه مقدم دانشگاه تهران که در حقیقت خانه مقدم و از جمله عمارات مجلل دوران قاجار  بوده متعلق به یکی از درباریان آن زمان به نام محمدتقی خان احتساب الملک بوده است.

واکنش شهروندان به «حذف زیبایی»

با انتشار خبر از بین رفتن طرح‌های کاشیکاری پله‌های روبروی پارک ساعی، خیلی زود هشتگ «#پارک_ساعی» داغ شد و شهروندان نظرات خود را که عموما انتقادی است به اشتراک گذاشتند.

پله‌های #پارک_ساعی رو کندن و خراب کردن چون زیبا بودن و مردم باهاش عکس میگرفتن!آخه چقدر متحجر.حکومتی که از کاشی‌های پله یک پارک هم تنفر دارد

— صدف بانو هستم (@Sadafbanooo) May 31, 2018

جالبی اینجاست که اینم #باران آمده #کاشی های پله های مقابل #پارک_ساعی رو کنده…
وگرنه یک وقت فکر نکنید که با #کاشی_ها #تحریک میشین…
آره گفته باشم، شما که از آینده خبر ندارید کاشی ها باعث تحریک میشه🙃😐#IranRegimechange#اعتصاب_سراسری #IranStrikes#iran#ایران

— Matrix Iran ماتریکس ایران (@thematrixiran) May 31, 2018

https://twitter.com/n_taghipour/status/1002249736945102848

در زمینه‌ی حذف و سانسور باید یادآوری کرد که همین ماه گذشته بود که صدا و سیمای جمهوری اسلامی در یک برنامه ورزشی پستان‎های گرگ لوگوی باشگاه رِم ایتالیا را حذف کرد و سبب واکنش این باشگاه شد.

همچنین از ابتدای تأسیس جمهوری اسلامی هر نمادی که به نحوی به پهلوی‌ها مربوط باشد و یا غیراسلامی تعبیر شود را از در و دیوار شهر حذف کرده و با خود برده‌اند از جمله شیر و خورشید روی نرده‎های موزه بانک سپه در خیابان سپه تهران حوالی میدان توپخانه‌ و مجسمه‎های شیر سردر مجلس که بعدا آنها را برگرداندند.