هشدار اروپا به آمریکا در مورد تاثیر تحریم‌ها بر ادامه‎ی تغییر کاربری راکتور اراک و سایت فردو

دیپلمات‌های غربی می‎گویند بازگرداندن تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی طراحی دوباره و تغییر کاربری راکتور آب سنگین اراک و سایت فُردو در قم را با مشکل مواجه می‌کند.

به گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نزدیک به کشورهای اروپایی که همچنان در توافق اتمی با ایران باقی مانده‌اند، آنها به آمریکا هشدار داده‌اند که تصمیم این کشور برای خروج از این توافق، تلاش‌های چین و روسیه برای محدود کردن ظرفیت اتمی ایران یعنی بازطراحی و تغییر کاربری راکتور آب سنگین اراک و سایت فردو را با مشکل مواجه خواهد کرد.

طبق توافق راکتور اراک باید به گونه‌ای بازطراحی شود که نتواند پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی تولید کند. همچنین سایت فردو نیز قرار است به یک مرکز فناوری، فیزیکی و اتمی تبدیل شود.

بازگشت تحریم‌ها باعث خواهد شد تا شرکت‌های غیرآمریکایی در معرض خطر جریمه‌های واشنگتن به دلیل همکاری با این سازمان قرار بگیرند که شامل شرکت ملی هسته‌ای چین و روس‌اتم روسیه می‌شود.

به گفته دیپلمات‌های اروپایی، دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای یعنی روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان جمعه گذشته در نشستی در وین که برای اولین بار پس از خروج آمریکا از توافق برگزار شده بود، درباره این موضوع رایزنی کرده و پکن و مسکو نگرانی‌های‌ خود را نسبت به تاثیر تحریم‌های آمریکا بر فعالیت‌های آنها در ایران ابراز کردند.

کریستوفر فورد دستیار وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این پرسش که واشنگتن برای رسیدگی به نگرانی‌ها نسبت به تحریم سازمان انرژی اتمی ایران قصد دارد چه کاری انجام دهد و چگونه می‌خواهد منافع آمریکا را حفظ کند، تنها گفت که آمریکا از موضع دیگر طرف‌ها در قبال سازمان انرژی اتمی ایران مطلع است. او گفته دولت آمریکا در حال بررسی دقیق این مسائل است.

طبق توافق اتمی (برجام) تولید اورانیوم غنی شده در سایت فردو متوقف شده و روسیه با همکاری ایران در این تاسیسات به تولید ایزوتوپ‌های پایدار می‎پردازد. در خصوص اراک نیز این توافق مشخص می‌کند که طراحی جدید باید با هدف کاهش تولید پلوتونیوم و جلوگیری از تولید پلوتونیوم در سطح تسلیحاتی در فعالیت عادی آن باشد. این توافق همچنین سوختی که در اراک باید استفاده شود را مشخص می‌کند و می‌گوید که سوخت مصرفی برای تمام عمر این راکتور باید از ایران خارج شود.

ریچارد نفیو یک مقام پیشین دولت آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما گفت که بعید است واشنگتن شرکت‌های دولتی چینی یا روسی را به دلیل همکاری با ایران در این زمینه تحریم کند هر چند که این احتمال هم وجود دارد.

وی عنوان کرده مشکل واقعی این است که آیا چنین تحریم‌هایی واقعا مانع از تلاش این شرکت‌ها و کشورها برای امن‌تر کردن تاسیسات فردو و اراک می‌شود یا نه؟ اگر این کار باعث شود که آنها دست از کار خود بردارند و ایران اجازه یابد که فعالیت‌های خود را در فردو  از سر بگیرد و اراک را به عنوان راکتوری که پلوتونیوم تولید می‌کند، بازسازی کند، در این صورت به سود ما نیست.

جمعه یازدهم خرداد، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا ضمن اشاره به اینکه چین از تحریم‎های آمریکا تبعیت نمی‎کند ادعا کرده «با فرض ایجاد بدترین شرایط برای راکتور اراک، متخصصان ایرانی قادر به تکمیل راکتور بازطراحی شده فعلی و نیز بازسازی راکتور قدیمی با ساخت کالندریای جدید هستند.»