کاخ دوکالی منتتووا ایتالیا- شهری با مجموعه عمارت‌های شگفت‌انگیز متعلق به قرون ۱۴ تا ۱۷- چندی پیش میزبان پنج هنرمند زن ایرانی بود: پروین اعتمادی، نرگس هاشمی، فرح ، رزیتا شرف جهان و گلناز طاهری.
این نمایشگاه که نامش «صبح بخیر، شب بخیر» است به وسیله ترلان رفیعی که خود هنرمند و سرپرست مؤسسه «نان و نمک» است برگزار شده بود. نام این موسسه با الهام گرفتن از یک اصطلاح ایرانی، مبنی بر اینکه نان خوردن با میزبان باعث شکل گرفتن رابطه‌ای انسانی و همبستگی می‌شود، بر آن گذاشته شده است.
ترلان تا کنون نمایشگاه‌های متعددی را در سراسر اروپا و خاورمیانه برگزار کرده و آثارش در چندین مجموعه خصوصی و عمومی از جمله موزه بریتانیا قرار دارد. آخرین پروژه او کشف راهی برای روایت زندگی زنان در ایران و بطور کلی زنان خاورمیانه است.
کیهان لایف با ترلان دیداری داشت تا درباره گرایش و انگیزه‌‌اش برای برپایی این نمایشگاه گفتگو کند.
– لطفا مختصری در مورد این نمایش برایمان تعریف کنید.
-جامعه ایرانی، انقلاب‌ها و کودتا علیه دولت‌ها، اعتصاب‌ها، تحریم‌ها، سرکوب‌ها، استبداد و جنگ را تجربه کرده است. این وضعیت به ویژه برای زنان بسیار دشوار بوده چرا که آنها به عنوان نیمی از جامعه مجبور بوده‌اند خودشان را با موقعیت و دگرگونی‌های جامعه‌ای که با شتاب دگرگون می‌شود و از سنت به مدرنیته و برعکس در مبادله است تطبیق و تعریف کنند.
«صبح بخیر… شب بخیر» به دنبال کشف موقعیت و جایگاه زنان در ایران از طریق آثار هنری پنج زن روشنفکر و هنرمند ایرانی است.
– چگونه این هنرمندان را انتخاب کردید؟
-به عنوان مدیر، یکی از وظایف و کارهایم پیگیری آثار و فعالیت‌های هنرمندان است. برای هر پروژه وقت زیادی صرف اندیشیدن به این می‌شود که به کدام هنرمند می‌خواهیم فرصت بدهیم و چرا؟ این سخت‌ترین قسمت هر نمایشگاه است.
در این مورد، من پنج هنرمند را از میان مشهورترین هنرمندان ایرانی از نسل‌های مختلف و با دیدگاه‌های مختلف انتخاب کردم.
اما همه آنها در یک چیز مشترکند: همگی به معنای واقعی زن هستند! همگی آنها بر نسل خود تاثیر می‌گذارند و زنان و مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ آنها در نسل خودشان موثر و بانفوذ بوده‌اند، هم بر مردان و هم بر زنان، و تاثیر خود را بر هنر و جامعه‌ی ایرانی و خاورمیانه باقی گذاشته‌اند؛ و همه آنها هنرمندان مستقل هستند.
– امیدوارید چه تاثیری با این نمایشگاه حاصل شود؟
-می‌کوشم گفتگویی را با غیرفارسی‌زبانان و غیر ایرانیان آغاز کنم. من براین باورم که همگی ما این وظیفه را داریم که خودمان را نمایندگی کنیم، به ویژه وقتی نماینده خوبی در جریان اصلی نداریم. ما باید آنچه را معنای ایرانی بودن، فرهنگ ما، تاریخ و میراث ما را توضیح می‌دهد معرفی کنیم. این حداقل چیزی است که من می‌توانم با انرژی و منابع محدودی که دارم انجام دهم پس می‌کوشم جایگاه ما زنان را در ایران و منطقه نشان دهم.
– آیا موضوع حقوق زنان در ایران به موضوعات شما نزدیک است؟
-من زن و زنی در یک جامعه سنتی و ویژه هستم. بنابراین بله، حقوق زنان در ایران و هر جای دیگر یکی از علاقه‌های من و نیز اولویت‌های من بوده است.
– می‌توانید به ما در مورد گذشته خودتان بگویید هم به عنوان یک ایرانی و هم به عنوان مدیری که کار هنری هم می‌کنید؟
-زاده‌ی تهران هستم با کمی میراث آذری، همانطور که از نامم معلوم است. والدینم همواره مرا برای پیگیری رویاهایم تشویق کرده‌اند و همیشه از حمایت آنها برخوردار بوده‌ام.
من در دانشگاه طراحی خواندم، اما یک هنرمند بودم و آنچه در دانشگاه آموختم را در هنرهای زیبای خود به کار گرفتم. به عنوان یک هنرمند، اولین نمایشگاه گروهی‌ام را در سال ۲۰۰۱ و اولین نمایشگاه انفرادی‌ام را در سال ۲۰۰۶ داشتم. از آن موقع تا کنون، در بیش از ۴۰ نمایشگاه گروهی ملی و بین‌المللی شرکت کرده و ۸ نمایشگاه در ایران و خارج برگزار کرده‌ام.
به عنوان مدیر، پروژه «نان و نمک» را با دوست و همسرم آقای یاشار صمیمی مفخم در سال ۲۰۰۸ آغاز کردم. از آن پس، به عنوان یک برگزارکننده و همچنین مدیر «نان و نمک»، نمایشگاه های مختلف را در ایران، بریتانیا، اتریش، ارمنستان و امارات متحده عربی برپا کرده‌ام و با موزه‌ها و گالری‌های مختلف از جمله موزه هنرهای معاصر تهران، موزه هنرهای معاصر اصفهان و موزه بریتانیا همکاری داشته‌ام.
– این پروژه اخیر چگونه اجرا شد و چرا ایتالیا و کاخ دوکالی را انتخاب کردید؟
-این نمایشگاه از سوی کاخ دوکالی منتتووا به من و مدیر موزه آقای پیتر آسمن سفارش داده شد و بخشی از یک پروژه دیگری بود که بین ایران و اتریش مشترک بود. من مدیر اجرایی آن پروژه بودم و پیتر بخشی از تیم آموزش آن بود. بنابراین ما یکدیگر و دیدگاه یکدیگر درباره جامعه، تاریخ، فرهنگ و هنر را می‌شناختیم.
در اصل این موزه بود که از ما برپایی یک نمایشگاه با تمرکز بر روی امور زنان را درخواست کرد.
– پروژه بعدی شما چیست؟
-این نمایشگاه در سال ۲۰۱۸ به موزه‌های دیگر شهرهای ایتالیا سفر می‌کند. ما در حال برنامه‌ریزی پروژه‌هایی برای کانادا و لهستان و فرانسه هستیم که به ما و موسسه «نان و نمک» پیشنهاد شده است. همچنین بر روی بعضی از کتاب‌ها، از جمله کتابی درباره پرویز تناولی، کار می‌کنم که مرا به شدت هیجان‌زده کرده است.
*منبع: کیهان لایف
*ترجمه: کیهان لندن
