آمریکایی‌ها به شیوه‌های گوناگون تلاش کردند تا به محمود عباس (ابومازن) رئیس حکومت خودگردان فلسطین برسند از جمله به فرزندش طارق محمود نیز متوسل شدند اما تلاش‌های آنها فایده‌ای نداشت. محمود عباس پس از انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل همکاری دیپلماتیک خود با آمریکایی‌ها را متوقف کرده است. به همین دلیل آمریکایی‌ها به پادشاهی سعودی و جمهوری عربی مصر تغییر جهت داده‌اند.
دونالد ترامپ در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری وعده برقراری صلح با کره شمالی را داده بود. اگر به یاد بیاورید ترامپ وعده‌های دیگری نیز داده بود از جمله وعده برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها و یا به عبارتی دیگر تحقق «معامله قرن» که اکنون برای پیشبرد آن دختر و داماد خود را برای رایزنی روانه خاورمیانه کرده است.
طرح «معامله قرن» آمریکا قرار است با پایان یافتن ماه رمضان به طرف‌های اسرائیلی و عربی ارائه شود. سفر جرد کوشنر [داماد ترامپ] و جیسون گرین‌بلات [مشاور ترامپ] به اسرائیل، سعودی و مصر در همین چارچوب صورت می‌گیرد. این دو دیپلمات آمریکایی از این کشورها دیدن خواهند کرد تا ببینند آیا زمینه‌ای برای مطرح کردن صلح یا به عبارتی «معامله» قرن وجود دارد یا نه. حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که اگر جواب مثبت بود چه باید ارائه شود؟ یک نگاه کوتاه به وقایعی بیندازیم که تا امروز روی داده‌اند.
کوشنر و گرین بلات در سفر خود به اسرائیل نتوانستند با محمود عباس یا هر فلسطینی دیگر ملاقات کنند و شاید در آینده نیز ملاقاتی بین آنها و ابومازن صورت نگیرد زیرا محمود عباس هنوز به موضع خود در متوقف کردن هر گونه همکاری سیاسی با ایالات متحده آمریکا پایبند است و نمی‌خواهد به آسانی از این موضع خود عقب‌نشینی کند. ابومازن همزمان با ورود کوشنر به اسرائیل گفت که «معامله قرن» بطور کلی «مُرده» زاده شده. وی به این اظهارات اکتفا نکرد بلکه از هواداران خود در جنبش فتح خواست تا علیه طرح امریکایی «معامله قرن» در کنار دیگر فلسطیمنی‌ها در راهپیمایی شرکت کنند. بقیه گرایش‌های فلسطینی نیز به این طرح آمریکا با شک و تردید نگاه می‌کنند. برخی نیز ضمن رد این طرح آن را همردیف بیانیه «بالفور» می‌دانند.
آمریکایی‌ها در تلاش برای رسیدن به محمود عباس به فرزندش طارق متوسل شدند اما فرزند ابومازن با تشکیل دو دولت فلسطینی و اسرائیلی مخالف است. او طرفدار طرح یک دولت برای هر دو ملت اسرائیلی- فلسطین است که در آن فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها با حقوق برابر به عنوان شهروندان آن دولت در کنار هم زندگی کنند.
ایالات متحده تلاش دارد راه‌های دیگری را جهت تاثیرگذاری بر محمود عباس اتخاذ کند از جمله این راه‌ها ایجاد برنامه‌ای متعادل‌تر برای ارائه به فلسطینی‌هاست. قرار است برنامه جدید بر اساس تجربیات گذشته روند صلحی که فتح با رهبری تاریخی‌اش با آمریکا و اسرائیل آغاز کرد، طراحی شود به همین دلیل واشنگتن متعهد شده که هیچگونه اقدامی برای دور زدن محمود عباس یا یافتن جایگزینی از میان دیگر رهبران فلسطینی برای امضای «معامله قرن» نکند.
این در حالیست که ابومازن خود هنوز غرق مشکلات داخلی فلسطینی‌هاست. اختلافاتی که رهبران فتح با حماس دارند نوعی دو دستگی در میان فلسطینی‌ها ایجاد کرده است به همین دلیل او در حال حاضر هیچ اهمیتی برای فعالیتهای دیپلماتیک جدید آمریکا در جهت روند صلح قال نیست. البته انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به اورشلیم، باعث افزایش عدم اعتماد رئیس حکومت خودگردان فلسطین به دولت ترامپ و پافشاری و اصرار وی بر دیدگاه‌های همیشگی خود شده است.
به دلیل ناامیدی مقامات آمریکا از فلسطینی‌ها، اینک کوشنر و گرین بلات امید خود را به عرب‌ها به ویژه پادشاهی سعودی بسته‌اند.
اهداف کوشنر و گرین‌بلات از این سفر قانع کردن عرب‌ها به عدم مخالفت با متن طرح ترامپ یا «معامله قرن» است. پادشاهی سعودی با چالش بسیار بزرگی روبروست. مسئولیت ریاض از همه دشوارتر و بزرگتر است آن هم با توجه به نقشی که ایران و قطر در تحریک فلسطینی‌ها علیه هر گونه تلاش برای صلح ایفا می‌کنند. برخی از این فراتر رفته و سعودی را به وارد کردن فشار اقتصادی بر اردن با هدف مجبور کردن عَمان به پذیرفتن طرح صلح ترامپ و اعلام حمایت از آن متهم می‌کنند.
از آنجا که آمریکایی‌ها در شرایط کنونی قادر نیستند هیچ گامی از طریق کرانه باختری و یا شخص محمود عباس بردارند، توجه‌ها به سوی غزه متمرکز شده است. البته محور اغلب بحث‌ها بر مسائل انسانی و رفع محاصره غزه متمرکز شده است. جیسون گرین‌بلات که از نزدیکان رهبران امنیتی اسرائیل است و عمیقا تحت تاثیر آنها قرار گرفته است، معتقد است رفع محاصره غزه و توجه به مسائل بشردوستانه شهروندان فلسطینی این منطقه ضروری و در این مرحله به نفع اسرائیل است. سئوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا اسرائیل و آمریکا با کشورهای عربی تصمیم دارند از راه بازسازی غزه بدون محمود عباس، پروسه جدید صلح را کلید بزنند؟
هدف نتانیاهو از ملاقات با ملک عبدالله دوم در اردن چیست
پس از یک سال و نیم برای اولین بار بنیامین نتانیاهو به اردن سفر کرد و با ملک عبدالله دوم پادشاه اردن هاشمی ملاقات کرد. این ملاقات بر محور هماهنگ‌سازی دو کشور و تبین مواضع دیگدیگر در قبال طرح صلح جدید ترامپ (معامله قرن) متمرکز است.
نتانیاهو روز دوشنبه ۱۱ ژوئن با تعدادی از مستشاران خود از جمله یوسی کوهین رئیس موساد و مشاور اقتصادی اسرائیل به اردن سفر کرد. این سفر یک سال و نیم پس از حادثه کشته شدن دو اردنی به دست نگهبانان سفارت اسرائیل در عَمان که به بسته شدن سفارت اسرائیل و تیرگی روابط دو کشور منجر شد، صورت گرفت. اسرائیل پس از آن حادثه ضمن معذرت‌خواهی رسمی از دولت اردن و پرداخت غرامت مالی به خانواده قربانیان حادثه، سفیر و کل کادر سفارتخانه‌اش در اردن را تغییر داد.
این دیدار پیش از ارائه برنامه صلح ترامپ و همزمان با سفر جیسون گرین‌بلات و جرد کوشنر به منطقه صورت گرفت. هدف از این دیدارها ارائه برنامه صلح و ایجاد فضایی مثبت و سازنده برای احیای روند صلح است. آمریکایی‌ها برنامه‌ای برای بازسازی غزه دارند. واشنگتن در نظر دارد با کمک کشورهای حوزه خلیج فارس، اسرائیل، مصر و اردن برنامه بازسازی غزه را آغاز و این منطقه را در روند صلح شریک کند.
مخالفت محمود عباس با طرح صلح ترامپ و همچنین مخالفت او با بازسازی غزه بدون مدیریت حکومت خودگردان، باعث شده که اسرائیل با اردن هماهنگی بیشتری بکند. اردن نفوذ زیادی بر فلسطینی‌ها دارد. عمان روابطی بسیار خوب با دو جریان فلسطینی حماس و فتح دارد و از این جهت می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند.
با توجه به سابقه‌ی همکاری اردن و مصر با دولت‌های سابق اسرائیل و آمریکا در زمینه پیشبرد پروسه صلح خاورمیانه، واشنگتن به همکاری آنها نیاز دارد و اکنون عربستان سعودی با ثقل اقتصادی و پس از تحولات سیاسی وارد این عرصه شده است.
مصری‌ها در هماهنگی با ترامپ اولین گام را برای غزه بر داشته و اعلام کرده‌اند که حاضرند گذرگاه رفح را که بسته بود باز کنند. گذرگاه رفح بین مصر و غزه قرار دارد. اما با همه اینها هنوز مشخص نیست چه کسی می‌خواهد مدیریت بازسازی و رونق اقتصادی غزه را مدیریت کند. آیا حماس با ورود به روند صلح این مسئولیت را خواهد پذیرفت یا جریان فلسطینی دیگری این مسئولیت را به عهده خواهد گرفت.
*منبع: وبسایت المصدر
*نویسنده: شیمریت مئیر
*ترجمه از کیهان لندن
برای همه نقاط دنیا، آرزوی صلح دارم اما با این همه تلاطم و توفان کمی مشکل است.