آرش چوپانی – مهمترین معضل سیستماتیک در بخش‌های اجرایی و بهبود وضعیت مدیریت در کشور ما، علاوه بر تصمیمات سیاسی بجای تصمیمات علمی، نبود مدیریت یکپارچه یا همان نحوه استقرار «سیستم مدیریت یکپارچه» Integrated Management System است.
این نقص در سیستم مدیریتی موجب می‌شود حتی در صورتی که هر بخش و ارگان کار خود را به نحو احسن انجام دهد، به دلیل عدم هماهنگی با سایر بخش‌های مورد نیاز و اجرایی، هم در تصمیم‌گیری‌ها و هم در نتیجه دچار اشتباه و هم در عمل موجب خسارات زیادی شود.
این همان نقصی است که طی چند دهه گذشته در ایران به بدترین شکل ممکن روی داده است. یعنی وزارت نیرو در بهترین علمکرد خود توانسته هزاران سد بر روی رودخانه ها بزند و وزارت منابع طبیعی و کشاورزی تنها با ارائه گزارش از چند و چون کار منابع أبی ، تغییرات زیست محیطی و اکوسیستم، وظیفه سازمانی خود را انجام داده است.
اما عدم انطباق و ارتباط این اقدامات و مطالعات در بالادست برای سیاستگذاری‌های کلان و آینده‌نگری همراه با تحقیقات کارشناسی، و برایندسازی از اهداف و صدمات، در کوتاه‌مدت موجب تغییرات سریع در اکوسیستم‌ها مانند خشک شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها، و در بلندمدت موجب روی دادن فاجعه‌هایی می‌شود که در چند سال اخیر مانند توفان‌های شن، ریزگردها، سیل‌های متناوب و آلودگی هوا شاهد هستیم.
حتی هم‌اکنون نیز که در شرایط شدید تنش آبی و بحران محیط زیستی بسر می‌بریم، همچنان این نقص بزرگ در تصمیمات اجرایی کشور دیده می‌شود. برای مثال به ساخت مجتمع فولاد تربت حیدریه در هفته‌ی گذشته اشاره کرد. این خبر را در کنار گزارش خبرگزاری مهر بخوانید که از کاهش ۵۰ درصدی بارندگی در استان خراسان رضوی خبر داده است.
ما می‌دانیم که صنایع فولاد، یکی از آب‌برترین صنایع تولیدی است. این را اگر کنار مجموعه کشت و صنعت‌های بزرگ و کوچکی که آب آن منطقه را می‌مکند و بازده آنها بسیار کمتر از استانداردهای منطقه و جهانی هست بگذاریم، در تابلو کلی همان نقص عمده نبود مدیریت یکپارچه را به وضوح می‌توانیم ببینیم.
فارغ از تصمیمات سیاسی در حوزه سرمایه‌گذاری‌هایی که در جای جای ایران انجام می‌شود که یقینا بدون توجه به سود و زیان‌های محیط زیستی گرفته می‌شود، تقریبا تمامی این سرمایه‌گذاری‌ها بدون توجه به ظرفیت‌های طبیعی آن مناطق انجام می‌شود و تنها به صورت مسکن‌های کوتاه‌مدت برای مقابله با بیکاری انجام می‌گیرد و این تصمیمات در بلندمدت نه تنها منابع طبیعی هر حوزه را به سرعت تحت تاثیر قرار داده و نابود می‌کند، در میان‌مدت همان صنایع را نیز به سوی خاموشی و ورشکستگی پیش خواهد برد.
کاری که فقط بادر نظر گرفتن فواید آن ، بدون ارزیابی مضراتش انجام داده شود جز پشیمانی نتیجهٔ دیگری نخواهد داشت. نتایج ذلّت بارِ درنظر نگرفتن این اصل مسلّم را در حکومت دیکتاتوری اسلامی دراین چهل سال سیاه بروشنی میتوان مشاهده کرد.