مجله اکونومیست در گزارشی به تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی پرداخته و با اشاره به شکست حسن روحانی برای عقب زدن سپاه پاسداران از اقتصاد ایران پیشبینی کرده است سیاستهای دونالد ترامپ برای تغییر رفتار جمهوری اسلامی نتیجه‌ای نخواهد داشت.
اکونومیست می‌نویسد که تحریم‌های آمریکا رنج بیشتری را علیه اقتصاد رنجدیده ایران اعمال میکند.
بین امضای توافق اتمی با ایران در سال ۲۰۱۵ تا زمانی که رییس جمهوری آمریکا از آن خارج شد دو سال طول کشید و از ششم اوت سال ۲۰۱۸ فرمان اجرای تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی شامل صنایع اتومبیلسازی، تجارت طلا و دسترسی به دلار و چند حوزه دیگر را هدف قرار گرفته است.
این بخشی از وعدهی دونالد ترامپ بود وقتی که اعلام کرد از توافق اتمی خارج میشود. توافقی که برای ایران برداشته شدن تحریم‌ها را در قبال محدودسازی برنامههای اتمی رژیم این کشور به همراه داشت.
تحریم‌ها آسیب‌زننده خواهند بود اما اینکه باعث نتیجه دیگری هم شود مورد مناقشه است.
برخلاف قولی که ترامپ در کمپین انتخاباتیاش داده بود وی قادر نیست یک‌طرفه برجام را پاره کند زیرا پنج امضاکننده دیگر شامل بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین و روسیه نیز برجام را امضا کرده‌اند که همگی معتقدند برجام کارآمد بوده و از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم حمایت میشود چون تایید کرده ایران به قولهای خود عمل کرده است.
در تلاش برای نگهداشتن این توافق اتحادیه اروپا به شرکت‌های اروپایی اعلام کرده لازم نیست از تحریم‌های آمریکا تبعیت کنند و به آنها اجازه داده تا برای جبران خسارات ناشی از تحریم‌ها به دادگاه شکایت کنند. ولی شرکت‌های مختلف با اینکه ممکن است فکر کنند تحریم‌های آمریکا اثری روی حکومت ایران نخواهد داشت، ولی تهدیدهای ترامپ را جدی می‌گیرند. او گفته اگر آنها با ایران تجارت کنند دیگر اجازه نخواهند داشت با آمریکا به معامله بپردازند.
شرکت نفتی توتال فرانسه تقریباً بطور قطع از قرارداد ۲ میلیارد دلاری برای توسعه میدان پارس جنوبی خارج خواهد شد. شرکت هواپیماسازی ایرباس فرانسه ممکن است قرارداد صدور ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری به ایران را لغو کند.
شرکت‌های آمریکایی مثل بویینگ تا کنون ۲۰ میلیارد دلار از قراردادهای خود را از دست داده‌اند و تقریباً همگی آنها از مناسبات تجاری با ایران خارج شدند.
این تحریم‌های فزاینده روند سرمایهگذاری در ایران را کاهش داده و بحران ارزش ریال را تشدید کرده است.
تابستان سال گذشته در بازار سیاه یک دلار ۳۸ هزار ریال بود (نرخ دولتی مدتهاست با واقعیت فاصله دارد). از آن زمان ریال ۶۰ درصد ارزش خود را از دست داده است. از ماه ژوییه به این سو ارش ریال به شدت سقوط کرده و گرانی کالاهای مختلف سیر صعودی یافته است.
حسن روحانی که به دنبال شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت است، ولیالله سیف رییس بانک مرکزی و احمد عراقچی معاون ارزی این بانک را برکنار کرد. احمد عراقچی برادر عباس‌عراقچی معاون محمدجواد ظریف است.
تصدی پر سر و صدای احمد عراقچی در این مسئولیت نمونهای از طاعون خویشاوندسالاری در جمهوری اسلامی است که تقریباً در رتبههای نخست فهرست بین‌المللی فساد قرار دارد.
روحانی تلاش میکند نمایشی از بازداشت مفسدان اقتصادی و سیاسی را به اجرا بگذارد. دهها بانکدار به اتهام عدم بازپرداخت وامهای کلان به زندان افتاده‌اند.
امپراتوری اسلامی
مشکلات ایران فراتر از چند مقام مسئول فاسد است و بخشهای بسیار بزرگی از اقتصاد ایران توسط خصولتیهایی که ناعادلانه سرمایه جمع کرده‌اند اداره میشوند. برای مثال آستان قدس رضوی یک نهاد خیریه (بنیاد) در شهر مشهد جایی که حرم مقدّس یکی از امامان شیعه است، امروز به نظر میرسد بیشتر دغدغههای زمینی دارد: چند معدن، یک شرکت نفتی و حتی یک شرکت بیمه.
طبق محاسبات بنیاد، تقریباً ۴۱ درصد زمینهای مشهد در اختیار آن است و با وجود اینکه این بنیاد و متولیانش روی ثروت بزرگی نشسته‌اند اما از پرداخت مالیات معافاند.
یک نهاد مستقر در تهران به تنهایی بیش از ۱۳ میلیارد دلار در اختیار خود دارد: دو برابر چیزی که بانک واتیکان دارد.
هر شعبهای از حکومت ایران امپراتوری خاص خود را دارد. زیر شهر تهران کارگران در حال حفر تونل هفتمین خط متروی تهران هستند. سرمایهگذار اصلی آن «سپاسد» است که به دلیل وابستگی به سپاه پاسداران در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته است.
این شرکت بخش عمده عملیات حفر تونل را به شرکت حراء سپرده که به نظر میرسد آنهم در اختیار سپاه است. اگر این دو شرکت به مواد اولیه ساخت و ساز خود احتیاج داشته باشند باز هم به شرکت‌های مشابهی رجوع می‌کنند تا سیمان و فلزات مورد نیاز خود را تامین کنند.
دولت و این نهادها ۴۰ درصد بانکهای خصوصی ایران را نیز تحت کنترل خود دارند که اکثر آنها با کمبود سرمایه مواجه هستند.
روحانی قول داده بود امتیازات و درآمدهای حاصل از برجام را صرف سرمایهگذاری کند اما به آن عمل نکرد. حتی قبل از اینکه ترامپ روی کار بیاید شرکت‌های خارجی به تجارت با ایران مشکوک بودند.
خیلی سخت است با یک امپراتوری که روحانیون و سپاه در رأس آن قرار دارند وارد معامله شد. مردم ایران پیش از اینها هم از تنش‌های اقتصادی خشمگین بودند و اکنون وضعیت در ماه نوامبر با آغاز تحریم‌های نفتی بدتر هم خواهد شد.
باراک اوباما رییس جمهوری پیشین آمریکا با همکاری متحدان خود مشابه این تحریم‌ها را قبلا انجام داده بود و میزان صادرات نفتی ایران بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ تا ۵۸ درصد سقوط کرد. ولی همان تحریم‌ها نیز حکومت ایران را پشت میز مذاکره کشاند.
حالا ترامپ میگوید به دنبال قرارداد بهتری با ایران است که بطور کامل برنامه موشکهای بالستیک و فعالیتهای اتمی این کشور را متوقف کند. دشوار می‌توان فهمید که وی چگونه می‌خواهد به هدفش برسد.
به نوشته اکونومیست، ترامپ هم‌پیمانان خود را نادیده می‌گیرد و به دنبال این هدف فانتزی است که صادرات نفت ایران را از دو و نیم میلیون بشکه در روز به صفر برساند ولی هند به دنبال روشهای جایگزین پرداخت است که بتواند همان ۷۶۰ هزار بشکه روزانه را که از ایران وارد میکند نگه دارد.
همچنین ترکیه اعلام کرده طبق تحریم‌ها عمل نمیکند و چین که خریدار یک چهارم نفت خام ایران است خیلی هم خوشحال میشود که بتواند در تحریم‌ها خرابکاری کند!
شرکت نفت غولپیکر دولت چین پیشنهادات زیادی داده تا سهم توتال در پارس جنوبی را خریداری کند. ترامپ به امید اینکه کاری را که با کیم جون اون دیکتاتور کره شمالی انجام داده با ایران هم انجام دهد، پیشنهاد ملاقات با سران جمهوری اسلامی را مطرح کرده است اما ایران از این پیشنهاد استقبال نکرد و در نتیجه دولت ترامپ امیدهای خود را به اعتراضات داخلی در ایران گره زده است.
گروه‌های کوچکی از مردم تقریباً هر روز در اعتراض به وضعیت اقتصادی به خیابانها میآیند. یک مقام آمریکایی میگوید: «امیدواریم تغییری در رفتار رژیم به وجود آید و من فکر میکنم مردم ایران هم به دنبال همین هستند.»
در مورد این قضیه کاخ سفید و سپاه پاسداران یکسان فکر نمیکنند. فرمانده سپاه پاسداران این اعتراضات را بسیار جدیتر از تهدیدات خارجی خوانده است. در عین حال، هرچند که این رویدادها تداوم دارند ولی اعتراضات کوچک هستند و رهبری ندارند.
در حال حاضر ایران هیچ اپوزیسیون بارزی برای به چالش کشیدن رژیم ندارد. همزمان با آغاز فصل تابستان ساکنان شهر خرمشهر گرفتار بیآبی شدند، دولت معترضان را بازداشت کرد و پس از آن بلافاصله سپاه ایجاد خط لوله آبرسانی ۹۰ کیلومتری را آغاز کرد. این یک نشانه گویاست از اینکه روحانی امید داشت که نقش سپاه در سیاست و اقتصاد را تضعیف کند اما شکست خورد. دولت نسبتاً میانهرو روحانی اکنون مجبور است با محافظهکاران تندرو کار کند. این مسئله نه تنها ایران را به غرب نزدیک نمیکند بلکه مسئولیتپذیری دولت در مقابل مردم را هم بیشتر نمیکند.
این است که البته ترامپ ممکن است شاهد تغییر رفتاری در رژیم ایران باشد اما نه آن تغییری که وی به دنبال آن است!
*منبع: اکونومیست
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
بعیده مردم بشدت محافظه کار ایران به خیابان ها بیان و دست از جان بشورن مگر اینکه واقعا ادامه زندگی مساوی با صفر باشه براشون همین تحریما با قدرت پیش برن حکومت اسلامی رو فلج میکنن و این حکومت به یک دولت ویلچری تبدیل میشه که در دادن حقوق کارمندانش نیز مشکل پیدا خواهد کرد اونوقت میشه رو آمدن خیابون قشر متوسط هم حساب کرد . فعلا رژیم آخوندی اوضاع رو با فریب داره مدیریت میکنه اینها اپراتوری مالی دارن و قصدشون اینه یکمی از پولهاشونو خرج کنن تا بتونن دوام بیارن تا دوره ترامپ تموم بشه
اپوزیسیون به پای این امامزاده ترامپ ننشینند و به اقدامهای جنون آمیز غیرانسانی این آدم پلید دلخوش نکنند
به نظرم سران جمهوری آخوندی چندان هم از اینکه ترامپ به جنگشان آمده ناراحت نیستند
همه ناکارآمدی‌هایشان را از همین حالا با حربه ترامپیسم، توجیه می‌کنند
ترامپ پلید فقط ما را در داخل کشور به بدبختی دچار کرده، کارهای رژیم به جای خودش
اگر با ابن کارها می‌خواهد مردم را ناراحت کند و به خیابان بکشد، دچار توهم است
با رژیم کاملاً مخالفم، ولی این جور کارها در دنیا اگر رواج پیدا کند، باید همه تسلیم منافع امریکا شوند و این عاقبتی وحستناک دارد