نسخه دولت تدبیر برای عبور از بحران: حفظ امید و «خفه خون»!

حسن روحانی روز دوشنبه، ۲۳ مهرماه، با گروهی از کارشناسان، اساتید و فعالان اقتصادی دیدار کرد.

آنطور که روزنامه دولتی ایران نوشت از هیات دولت محمود واعظی رییس‌دفتر روحانی، محمد نهاوندیان معاون اقتصادی، باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه، عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی و مجید تخت روانچی معاون سیاسی دفتر روحانی به همراه علی ربیعی وزیر معزول اقتصاد که به عنوان «مسئول فضای گفتگوی اجتماعی» منصوب شده در این جلسه حاضر بودند.

۲۶ نفر از فعالان و صاحب‌نظران اقتصادی نیز در این جلسه حاضر شدند از جمله حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و از موسسان بانک اقتصاد نوین (اسپانسر پیشین روزنامه سرمایه نزدیک به حزب مشارکت)، احمد توکلی نماینده پیشین مجلس عضو کمیسیون اقتصادی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، سعید لیلاز قائم مقام غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، سید محمد صادق‌الحسینی، سیدفرشاد فاطمی، محسن رنانی و دیگران.

«نکاتی» که اقتصاددانان به روحانی در این جلسه پشت درهای بسته گفتند منتشر نشد چون در این جلسه هیچ خبرنگاری حق ورود نداشت.

صادق‌الحسینی در مورد آنچه در جلسه گذشت گفته «فضای جلسه انتقادی بود… اقتصاددان‌ها ضمن تحلیل شرایط فعلی، نکاتی را که می‌تواند در این برهه از زمان مفید باشد مطرح کردند… اشتباهات دولت، وزرا و سیاست‌های اقتصادی مطرح شد… رئیس‌جمهوری نیز برخی از این ایرادات را قبول کردند و برخی را وارد ندانستند.»

احمد توکلی در گفتگو با اعتمادآنلاین گفته «بعضی‌ از صحبت‌های روحانی از منطق قانع‌کننده برخوردار بود؛ برخی هم منطقی بود اما قانع‌کننده نبود.»

روزنامه جوان نزدیک به سپاه در گزارش خود در این باره نوشته که روحانی با چند اقتصاددان جلسه می‌گذارد «نه برای اینکه آنها دلشان برای سخنان رییس‌جمهور تنگ شده بود، برای اینکه او و مردم، پیشنهادات اقتصاددانان را بشنوند اما خبر منتشره از این نشست فقط اظهارات رییس جمهور است!»

جوان در ادامه می‎نویسد، مسعود نیلی مشاور اقتصادی روحانی و معاون اول اسحاق جهانگیری که مسئول کارهای اقتصادی دولت هستند، در جلسه غایب‌اند. منتقدان هم نیامده‌اند. از حامیان دولت هم، شاخص‌‌‌‌ها نیامده‌اند. یعنی تقریباً هیچ! شاید اینکه سعید لیلاز در پاسخ به پرسش یک خبرنگار که چه خبر از جلسه، گفته است: «بهتر است خفه‌خون بگیریم» ‌معنی‌اش این نیست که «قرار است چیزی نگوییم» ‌بلکه معنی واضح‌تر آن این است: «چیزی نیست که بگوییم.»

در شرایط بحرانی نیستیم!

روحانی در بخشی از صحبت‎های خود که از جنس ادعاهای محمود احمدی‌نژاد در دوران ریاست جمهوری بود به «جنگ روانی و اقتصادی دشمنان علیه ملت ایران» اشاره کرده و گفته «ما در شرایط بحرانی نیستیم اما شرایط، عادی نیز نیست.»

او مدعی شده دولت طرح‌های گسترده‌ای برای مقابله با جنگ روانی و اقتصادی دشمنان و رفع مشکلات دارد اما در عین حال اقتصاد کشور از گذشته با بیمارهای مزمنی مواجه بوده که بروز برخی مشکلات و مسائل، باعث می‌شود عوارض آن بیمارهای مزمن، تشدید و آثارش بیشتر در جامعه لمس شود.

روحانی ادعا کرده «این دوران به‌رغم دشواری‌های آن، سپری خواهد شد و با برنامه‌ریزی‌های دقیقی که انجام شده، امریکا در بلندمدت قادر نیست به سیاست‌های ضدایرانی خود ادامه دهد» اما فراموش کردن در سخت‎ترین شرایط اقتصادی که پیش روی مردم قرار دارد وزارتخانه‎های کار و اقتصاد وزیر ندارند، وزارتخانه‎های راه و صنعت بلاتکلیف هستند و وزرای آن استعفا داده‌اند و استیضاح وزیر کشاورزی نیز کلید خورده و اتفاقاً در حوزه تمام این وزارتخانه‎ها بحران به شدت رو به افزایش است.

اعتصاب معلمان و کامیونداران، ادامه تجمعات غارت‎شدگان مؤسسات مالی و اعتباری، اعتراضات کارگری، تورم و گرانی افسار گسیخته و رکود و کاهش شدید تولید وضعیتی است که روحانی ادعا می‎کند بحران نیستند. به این سلسله واماندگی‎ها باید تحریم‎ها را نیز اضافه کرد.

تضمین تولید به صفر رسیده

روزنامه جهان صنعت در گزارشی با عنوان «نسخه‎های بی‎نتیجه دولت» نوشته «بارها از سوی دولت نسخه‌های زیادی برای درمان تولید پیچیده شده ولی جالب اینجاست که این بخش استراتژی کشور هنوز بیمار است و رنج می‌برد‌‌. بسته‌های حمایتی‌، وام‌های کم‌بهره‌، توسعه تکنولوژی و‌.‌.‌. تمام این موارد که در یک نگاه از سیاست حمایتی کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی تقلید می‌کند تنها به عنوان یک خبر و شاید هم یک ابلاغیه به دستگاه‌ها روی کاغذ باقی مانده و تولیدکنندگان را سرگردان‌تر و گرفتارتر از گذشته کرده است‌‌. سرمایه‌گذاران تمایلی برای ورود به بخش‌های مختلف تولید کشور ندارند‌ چراکه نبود سیاست‌های حمایت از تولید تضمین ادامه حیات این بخش را به هیچ رسانده است‌‌.»

روزنامه کیهان چاپ تهران نیز نوشته «در شرایط جنگ اقتصادی دولت متولی اصلی اقتصاد و معیشت کشور» محسوب می‌گردد، اما رفتارش با «بحرانی که در آن قرار داریم» همخوانی ندارد.

در پیش‎بینی اینکه نتیجه‎ی جلسه‌ی دولت با اقتصاددانان در پشت درهای بسته چه خواهد بود کافیست به ترکیب جلسه نگاه کرد. همانهایی که از عوامل تاثیرگذار در ایجاد بحران بوده و هستند، گرد هم نشستند و از اقتصاددانان عمدتا وابسته که بخشی‌ از آنها نیز در پیدایش وضعیت کنونی نقش داشته‌اند، با همدیگر به چاره‎‌اندیشی پرداخته‌اند! هنوز مهر برکناری علی ربیعی وزیر معزول اقتصاد که به دلیل بی‎کفایتی استیضاح شد خشک نشده، از وی به عنوان یکی از طرفین مشاوره درباره بحران اقتصادی دعوت شده تا در این جلسه حاضر شود! فردی مانند سعید لیلاز نیز که از اعضای اصلی‌ترین حزب اصلاح‎طلبان به عنوان یک تشکیلات شریک سپاه پاسداران در حمل اسلحه و نیرو به سوریه است نیز در آن حضور بهم رسانده تا در پایان بگوید که در نتیجه‌‌ی این جلسه چیزی جز «خفه‌خون» [خفقان] نمی‌توان گفت.