شکوه میرزادگی – یکی از نگرانی‌های این روزهای فرهنگ‌دوستان، علاوه بر ویرانی برخی از میراث فرهنگی و تاریخی ایران به دلیل سیل‌های اخیر، شنیدن خبر ریزش بخشی از سقف تاق کسراست؛ اثری استثنایی از دوران باستان که علاوه بر جایگاه ویژه‌ای که در تاریخ ایرانیان دارد، به عنوان نمونه‌ای از تجربه‌های یگانه‌ی معماری مورد توجه اهل هنر و فرهنگ جهان بوده است.
تاق کسرا، تا قبل از فرو ریختن حکومت دیکتاتوری صدام، به دلیل توجه دولت عراق آن زمان به میراث فرهنگی در راستای کشاندن توریست‌ها به عراق، وضعیت خوبی داشت. حتی اداره‌ی میراث فرهنگی عراق پرونده‌ی تاق کسرا را برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آماده کرده بود. در عین حال از آنجا که صدام دشمن ایرانیان بود، می‌خواست تاق کسرا را، به عنوان نمادی از پیروزی اعراب صدر اسلام بر امپراتوری بزرگ ساسانیان، حفظ کند و به رخ ناسیونالیست‌های افراطی طرفدار خود بکشد.
پس از حمله آمریکا و فرو افتادن صدام و سپس اقدامات ویرانگرانه‌ی داعش، وضعیت میراث فرهنگی عراق، مثل همه‌ی چیزهای دیگر، بهم ریخت؛ و درست در همین ایام بود که حضور مارمولک‌وار جمهوری اسلامی در عراق- علاوه بر دخالت‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی- وضعیت میراث فرهنگی آن کشور را هم به سوی «اسلامیزه شدن» کشاند: بازسازی قبرها و قبرستان‌ها و آثاری صرفا مذهبی‌ـ شیعی، و یا آثاری تاریخی‌ـ اسلامی و دور نگاهداشتن مستقیم یا غیرمستقیم سازمان‌های فرهنگی عراق از توجه به آثار تاریخی و فرهنگی قبل از اسلام آن کشور، از طریق سرازیر شدن پول نفت ایران.
و چنین شد که آثار تاریخی غیرمذهبی در عراقِ جنگ‌زده و گرفتار هرج و مرج و آشوب، مورد بی‌توجهی و بی‌مهری عراقی‌ها نیز قرار گرفت. در این میان، تاق کسرا وضعیت بدتری داشت زیرا،از دید رژیم مسلط بر ایران این اثر نیز همچون دیگر آثار غیرمذهبی و غیرشیعی، «طاغوتی» شناخته می‌شد.
علاوه بر زد و بندهای پنهانی این دو کشور در مورد وضعیت میراث فرهنگی، یکی از نمونه‌های روشن و قابل استناد این وضعیت صرف هزینه‌های چندین میلیاردی برای گسترش و بازسازی قبرهای امام‌ها و امامزاده‌های شیعی در عراق است. اکنون نزدیک به ده سال است که تمام تلاش و کوشش مقامات به اصطلاح فرهنگی جمهوری اسلامی به این می‌گذرد که قبرستان وادی‌السلام در عراق را برای ثبت جهانی در یونسکو آماده کنند.*
آخرین مورد از این کوشش‌ها وجود تفاهم‌نامه‌ای رسمی است که در تاریخ ۱۴ امرداد سال ۱۳۹۴ بین رژیم مسلط بر ایران و عراق بسته شد. محمد حسن طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی (که در دو سه دهه‌ی گذشته نقشی موثر در این نوع عملیات رژیم داشته است)، در همان زمان به خبرنگاران گفت: «قرار شد به عراق کمک کنیم تا در تهیه پرونده و پلان مدیریت آثار جهانی‌اش اقدامات مناسب را انجام دهد. همچنین تفاهم‌نامه‌هایی در حوزه‌ی همکاری برای ثبت جهانی، حفاظت و مرمت آثار تاریخی امضا شد و امیدواریم بتوانیم به زودی آنها را پیگیری و اجرایی کنیم.»
و براساس همان تفاهم‌نامه بود که قرار شد اولین کارشان این باشد که: «پلان مدیریت قبرستان وادی‌السلام با کمک کارشناسان ایرانی برای ثبت در فهرست میراث جهانی تهیه شود. همچنین در بحث مرمت تأکید شد با توجه به اینکه تنوع معماری و تدفین در این قبرستان وجود دارد، نقشه‌برداری، مرمت، کمبودها و مسائلی از این قبیل بر عهده ایران خواهد بود».
در همان زمان و در کنار این تفاهم‌نامه، از عراقی‌ها قول گرفته شد تا، در ارتباط با تاق کسرا، «پژوهش‌های ویژه، به‌خصوص در حوزه‌ی باستان‌شناسی، انجام شود و مجوز کاوش برای هیات‌های ایرانی صادر شود»؛ قولی که نتیجه‌اش مرمتی غیر اصولی (به وسیله‌ی بنّاها و نه مرمت‌کاران آثار تاریخی) در دو سال پیش بود که نه تنها کمکی به سلامت تاق کسرا نکرد بلکه سبب فرو ریختن بخشی از سقف آن شد.
* قبرستان «وادی‌السلام» قبرستان عظیمی است در نجف که بسیاری از امامزاده‌ها و آیت‌الله‌ها وروحانیون شیعه در آن دفن هستند.
* استفاده از توان میراث فرهنگی ایران در پرونده ثبت جهانی قبرستان «وادی‌السلام» عراق
* تشریح موافقات ایران و عراق در میراث فرهنگی
…پس از بازدید کوتاه از محل جمع اوری اثار کاوش شده توسط باستانشناسان ایتالیایی ، برای بررسی و بازدید از این شهر بودیم که در ابتدای ورود نیز فورا با اطلاع یکی از اهالی بومی مجبور به ترک سریع منطقه شدیم و متاسفانه امکان بازدید میسر نگردید ( فرد بومی با عجله و ناراحتی اطلاع داد که نیروهای داعش برای دستگیری فرد ایرانی در حال امدن به انجا هستند ).
کاخ کسری غریب و رها شده بود و ان حال و روز برای ان ابهت و عظمت دوران باستان بسیار ناراحت کننده اما قبر سلمان فارسی ( روزبه مرزبان یا بدخشان ) که بعنوان جاسوس و خائن ترین فرد به ایرانیان در طول تاریخ یاد میگردد بسیار اباد و مجلل در نزدیکی کاخ کسری بر پا شده بود .
چند سال قبل برای بررسی دو شهر باستانی ( تیسپون پایتخت ۷۰۰ ساله ایران و شهر وه اردشیر) واقع در چهل کیلومتری جنوب شهر بغداد و در دوران درگیری های داعش به عراق رفتم .
بعد از بازدید از کاخ با عظمت کسری ، مسئولین نظامی ان منطقه اجازه بازدید از شهر تیسفون که در شمال این کاخ واقع گردیده را نداده و گفتند که در میان تمامی نخل های منطقه نیروهای تک تیرانداز داعش مستقر میباشند . نیروهای داعش در واقع اهالی سنی انجا و طرفدار حزب سابق بعث بودند !
به ناچار برای بازدید شهر به اردشیر که در مقابل تیسپون و در ان سوی رود دجله بود با طی مسیر طولانی رفته که
بانو میرزادگى از جمله انسان هاى خوب جامعه ماست و تلاش هایش ستودنى است.
درود و سپاس بر شما.