طرح حذف صفر از پول ملی در روزهای گذشته در طرحی با عنوان «طرح اصلاح نظام پولی کشور» در کمیسیون اقتصاد هیئت دولت در دست بررسی قرار گرفته است.
در این طرح قرار است چهار صفر از واحد پول کنونی حذف و واحد پولی جدیدی تعریف شود. همچنین قرار است در اندازه و شکل اسکناس و سکه‌های رایج نیز بازنگری شود.
بر اساس این طرح واحد پولی ملی جدید تحت عنوان «تومان» تعریف می‌شود که هر «تومان» معادل ده هزار (۱۰۰۰۰) ریال فعلی و یکصد (۱۰۰) «ریال جدید» خواهد بود.
از سوی بانک مرکزی طول «دوره گذار» از «ریال» به واحد پولی جدید یعنی «تومان» ۲۴ ماه پیشنهاد شده است و در این مدت اسکناس‌ها و سکه‌های قدیمی جمع‌آوری و پول‌های رایج جدید جایگزین آن می‌شود.
همچنین در توضیحات بانک مرکزی درباره روند «دوره گذار از ریال به تومان» آمده است که از تاریخ رواج قانونی «تومان» در کلیه قوانین خاص و عام، «تومان» جاگزین «ریال» به عنوان واحد رسمی پول جهموری اسلامی ایران خواهد شد، «تومان» بر مبنای نرخ برابری جایگزین می‌شود. همچنین مبالغ مندرج در کلیه تعهدات و اسناد و دفاتر و قراردادها از تاریخ رواج قانونی «تومان» باید به این پول تقویم و ثبت و مطالبه گردد و هر جا که در تعهدات و اسناد و دفاتر تجاری و قراردادها تا قبل از تاریخ رواج «تومان» از واحد «ریال» استفاده شده است، تقویم این مبالغ بر اساس نرخ برابری به تومان الزامی خواهد بود.
همچنین چگونگی عملیات حسابداری، مالی، مالیاتی، محاسباتی، آماری، تهیه و تنظیم صورت‌های مالی، داده‌های تاریخی، ثبت اطلاعات، اصلاح دفاتر و حساب‌ها و گرد کردن اعداد، در دستگاه‌های اجرایی و همچنین توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که طبق مقررات قانونی مربوط مکلف به نگهداری دفاتر تجاری می‌باشند، در فرآیند تغییر واحد پول قانونی کشور، بر طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که طرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون مشترک توسط وزارت امور اقتصادی و داریی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
پایگاه اطلاع رسانی دفتر هیئت دولت نیز در تشریح دلایل ارائه این طرح توسط بانک مرکزی و مزایای آن توضیح داده است: «وجود تورم مزمن و کاهش قدرت خرید واحد پول ملی مشکلاتی از قبیل افزایش قابل توجه حجم اسکناس در گردش، استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره و مسائل محاسباتی ناشی از آن، خارج شدن مسکوکات از چرخه مبادلات اقتصادی، اُفت حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر اسعار بین‌المللی، عدم کاربرد اضعاف پول ملی (دینار) و نیز عدم استفاده از نام واحد پول رسمی (ریال) و جایگزینی آن با واژه غیررسمی «تومان» را به دنبال داشته است. علاوه بر این، بالا بودن استهلاک اسکناس به دلیل نگهداری آن در حجم بالا، هزینه بالای چاپ و امحای اسکناس و همچنین استهلاک بالای دستگاه‌های خودپرداز و پول‌شمار از دیگر پیامدهای منفی کاهش ارزش واحد پول ملی به حساب می‌آید.»
این طرح اکنون در حالی در یک قدمی تصویب و اجرایی شدن قرار گرفته که موضوع حذف صفر از پول ملی از ۲۵ سال پیش تا کنون گهگاهی مطرح و بعد به فراموشی سپرده شده است.
کشورهای دیگری نیز در سال‌های گذشته حذف صفر از پول ملی را تجربه کرده‌اند و زیمبابوه که ۳ صفر از پول خود را در سال ۲۰۰۳ حذف کرد، سودان در سال ۲۰۰۷ دو صفر، بولیوی در سال ۲۰۰۸ سه صفر، رومانی در سال ۲۰۰۵ چهار صفر و ترکیه ۶ صفر از پول خود را در سال ۲۰۰۵ حذف کرد.
نظرات مختلفی در مورد اثرات حذف صفر از پول ملی وجود دارد؛ برخی از کارشناسان با این طرح بانک مرکزی موافق، برخی‌ها مخالف و عده‌ای نیز بر ایجاد بسترهای لازم پیش از این اصلاح تأکید دارند.
در حالی که تیم اقتصادی دولت امیدوار است با حذف صفر از پول ملی بتواند آن را تقویت کند اما محمدرضا تابش عضو شورای پول و اعتبار گفت که حذف چهار صفر اثر تعیین‌کننده‌ای بر تقویت پول ملی نخواهد داشت.
محمدرضا تابش معتقد است که «حذف صفر از پول ملی ایران نمی‌تواند در جهت افزایش قدرت خرید مردم و تقویت پول ملی کارساز باشد. البته این اقدام می‌تواند از نظر مالی قدری تعاملات پولی و مالی را تسهیل کند، ولی اثر تعیین‌کننده‌ای بر تقویت پول ملی ندارد.»
این عضو شورای پول و اعتبار با بیان اینکه پرداختن به این موضوع در تنگنای اقتصادی مردم، کاهش قدرت خرید، ضعف پول ملی، وضعیت اقتصادی کشور، سیل و گرانی لجام‌گسیخته قیمت‌ها در اولویت نیست گفته است که «این کار نتیجه جالبی هم به دنبال ندارد مردم انتظار دارند با اقدامات اساسی پاسخگوی رفع مشکلات و دغدغه‌هایشان از جمله در مسائل اقتصادی باشیم.»
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی حذف صفر از پول ملی را نوعی پاک کردن صورت مسئله توصیف کرده و گفته است: «این کار خیلی تعیین‌کننده نیست، ای کاش به جای این کار پول ملی را تقویت می‌کردیم و بعد این اصلاح را انجام می‌دادیم تا توام با هم تاثیر خوبی بجا می‌گذاشت، ولی الان این کار از نظر روانی هم مطلوب نیست.»
جالبتر اینکه مردم ایران سال‌های سال است که در عمل از «تومان» به عنوان واحد پول استفاده می‌کنند و «ریال» اصلا مطرح نیست! واحد پولی ریال و صفرهای اضافه آن در ارقام، تنها بطور رسمی و از سوی بانک‌ها و نهادهای حکومتی استفاده می‌شود.
می‌خواهند اختلاس‌های «ترلیاردی» کنند و در اخبار بگویند: هزارملیون