در شرایطی که بسیاری از صادرکنندگان، ارز حاصل از صادرات را به ایران بازنگرداندهاند، رئیس بانک مرکزی میگوید اسامی متخلفان به قوه قضاییه داده شده و رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز خواهان انتشار اسامی این افراد به صورت عمومی شده است.
موضوع بازنگشتن ارز حاصل از صادرات چندین بار طی هفتههای گذشته از سوی مقامات دولتی مطرح شده است اما مانند بیشتر اوقات آمارهای ارائه شده از سوی آنها با هم تفاوت دارد.
محمدرضا مودودی معاون سازمان توسعه تجارت ایران مهرماه سال ۱۳۹۷ خبر داد که ۱۶ میلیارد از بیش از ۲۳ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی شش ماهه نخست امسال به کشور بازنگشته است. او توضیح داده بود که «در ۶ ماه سال جاری با وجود اینکه بیش از ۲۳ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتهایم، حدود ۶٫۷ میلیارد دلار آن به کشور برگشته و در سامانه نیما اعلام شده است و هنوز بخش عمده ارز حاصل از صادرات به کشور برنگشته است.»
وزیر اقتصاد اما به تازگی گفته بود ۳۰ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به کشور برنگشته است و اکنون رئیس کل بانک مرکزی گفته است که ۶۰ درصد ارز صادراتی برگشته است و ۴۰ درصد آن به کشور بازنگشته است.
عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی روز جمعه ۲۷ اردیبهشتماه در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «با توجه به برآوردی که از خالص ارز صادراتی، با لحاظ هزینههای مبادلاتی ناشی از تحریم و متداول بودن تسویه ریالی صادرات در نیمه اول سال قبل، میشود، تا کنون، نزدیک ۶۰ درصد ارز ناشی از صادرات، به چرخه اقتصاد برگشته است.»
او همچنین از معرفی متخلفان به قوه قضاییه خبر داد: «اسامی صادرکنندگانی که تا به حال ارزی را برنگرداندهاند به مرجع قضایی اعلام شده است.»
همتی در پایان یادداشت خود نوشته بود «بر اساس هماهنگیهای انجام گرفته با اتحادیههای صادراتی، اتاق بازرگانی و اقدامات در دست اجرا، امیدوارم شاهد تحول جدی در برگشت ارز به چرخه اقتصاد باشیم.»
با این وجود محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است بخشنامههای دولت و بانک مرکزی و سردرگمی آنها در سال گذشته و پس از تکنرخی کردن ارز، عامل اصلی بازنگشتن ارز حاصل از صادرات به کشور بوده است.
محمد لاهوتی روز جمعه ۲۷ اردیبهشت و ساعاتی پس از انتشار نوشته اینستاگرامی عبدالناصر همتی گفت که «در کشور ما در هر دورهای درباره مطلبی موضوعات و آمارهای مختلفی مطرح میشود و نظرات متفاوتی درباره آن بیان میشود … با توجه به قدرت رسانه و مخصوصاً قدرت فضای مجازی این مسائل در اذهان به عنوان واقعیت جا میافتد.»
لاهوتی موضوع بازنگشتن ارز ناشی از صادرات را از جملهی این خبرها عنوان کرد و گفت: «تقریبا تا اوایل آبانماه ۹۷ تعدد و تغییرات بخشنامهها پیرامون موضوع ذکر شده آنقدر گسترده و فراوان بود که حتی مشاهده میشد بخشنامههای جدید بخشنامههای قبلی را نقض میکند. بنابراین در چنین فضا و شرایطی قطعاً فعالان اقتصادی نمیتوانستند فراغ بال نسبت به اقداماتی که باید انجام دهند، داشته باشند که از جمله آنها میتوان به بازگشت ارز صادراتی اشاره کرد.»
وی افزوده است: «بعد از آنهم بانک مرکزی با صدور بخشنامهای که صادرکنندگان را برای بازگشت ارز صادراتی سطحبندی میکرد، کار را سختتر کرد و این موضوع هم یکی دو ماه بازگشت ارز صادراتی را به تعویق انداخت.»
لاهوتی همچنین از بانک مرکزی خواست اسامی افرادی که ارز حاصل از صادرات را به کشور باز نگرداند منتشر کند: «به نظر میرسد در شرایط کنونی همانگونه که بانک مرکزی لیست دریافتکنندگان ارز ۴۲۰۰ تومانی را اعلام کرد در راستای شفافسازی و جلوگیری از ورود هرگونه هجمه به صادرکنندگان متعهد لیست صادرکنندگانی که ارز صادراتی را به کشور بازنگرداندهاند اعلام کند.»