علی خامنه‌ای «عَلَمدار تحریم»؛ چه عواملی سیاست‎های تحریمی را اثرگذار می‌کند؟

-قطر و ترکیه دوستان منطقه‎ای جمهوری اسلامی از تحریم‌های آمریکا علیه رژیم ایران تبعیت می‎کنند.
- میزان دسترسی رژیم در تحریم به منابع ارزی یا بازارهای جانشین و میزان مشارکت و تبعیت دولت‎های دیگر در اجرای تحریم‎ها فاکتور اساسی است که آمریکا نشان داده در مورد رژیم ایران توانسته با روش‌های متعدد کمربند فشارها را سفت‎تر کند.
-رفتار جمهوری اسلامی در چهل ساله گذشته و بطور مشخص در سال‎های اخیر سبب شده میزان همدردی دولت‎های خارجی با تهران بسیار کم شود.
-از عوامل اساسی و درونی اثرگذار در تحریم‌ها سطح نارضایتی عمومی است که هر قدر بالاتر باشد رژیم تحت تحریم برای مقابله با فشارهای اقتصادی و سیاسی شکننده و آسیب‌پذیر‎تر است.

پنج شنبه ۲ خرداد ۱۳۹۸ برابر با ۲۳ مه ۲۰۱۹


قطر مبادلات تجاری با ایران را به دارو و موادغذایی محدود کرده است. عدنان موسوی‎پور رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر، اول خرداد، در مصاحبه با ایلنا گفت، «قطر اعلام کرد که مطابق دستور‎العمل وزارت خزانه‌داری آمریکا فقط اقلام غذایی و دارو از این به بعد می‌تواند به ایران بفرستد در صورتی‌ که ما خودمان تا چند وقت پیش تامین کننده اقلام کشاورزی و غذایی آنها بودیم.»

دیدار علی خامنه‎ای و مسئولان نظام؛ ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸

یعنی فقط اقلام غذایی و دارو از این به بعد می‌توانند به ایران بفرستند در صورتی‌ که ما خودمان تا چند وقت پیش تامین کننده اقلام کشاورزی و غذایی آنها بودیم.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر عنوان کرده، «قبل از ماه رمضان وزیر خارجه به قطر سفر کردند و ما نمی‌دانیم چه صحبت‌هایی در آن جلسه رد و بدل شد که اکنون این رفتار را دولت قطر علیرغم روابط بسیار خوب تاجران دو کشور در پیش گرفته است.»

تبعیت قطر از تحریم‎های آمریکا در حالیست که محمدجواد ظریف، ۱۱ اردیبهشت، به دوحه سفر کرد و در ضیافت شام امیر قطر حاضر بود و جمهوری اسلامی و رسانه‎ها و گروهی از تحلیلگران این سفر را برای مقابله با تحریم‎های آمریکا «به موقع و مهم» توصیف کرده بودند.

ظریف پیش از این، ۲۴ آذر ۱۳۹۷ نیز برای شرکت در کنفرانس امنیتی دوحه به قطر سفر کرده بود و ادعا کرد، «هنر گریز از تحریم‌ها را به دیگران هم آموزش خواهیم داد.»

رژیم ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا در میان همسایگان خود روی قطر و ترکیه حساب ویژه باز کرده اما، ۳۱ اردیبهشت، رویترز گزارش داد، پالایشگاه‌های ترکیه در تبعیت از تحریم‎های آمریکا واردات نفت از ایران را متوقف کرده‌اند و پس از عدم تمدید این معافیت‎ها هیچ محموله‎ی نفتی از طریق تانکرها به بنادر ترکیه منتقل نشده است.

دولت ترکیه وعده داده بود که از تحریم‎های آمریکا علیه جمهوری اسلامی پیروی نمی‎کند و حسن روحانی، اواخر آذر ۱۳۹۷، در جریان سفر به آنکارا گفته بود، «ترکیه دوست مهمی برای ما در منطقه است. به ویژه در چند ماه اخیر مواضع دولت ترکیه و شخص آقای اردوغان در قبال تحریم‎های آمریکا علیه ایران بسیار قاطع و برای ما مهم بود.»

تاکید بر استفاده از ظرفیت ۱۵ همسایه ایران و نگاه به شرق دو راهبرد علی خامنه‎ای برای نظام است و در ماه‎های اخیر بارها در سخنرانی‎های خود روی آن تاکید کرد و برای پیشبرد این خط مشی چندین سمینار و همایش برگزار شد.

یکی از این همایش‎ها «تبیین سیاست همسایگی با تاکید بر فرمایشات مقام معظم رهبری» در مشهد بود. در بخشی از پیام ظریف برای افتتاحیه این همایش آمده بود: «بیانات رهبر معظم انقلاب درباره همسایگان، فصل جدیدی در توجه ویژه به این موضوع هم در گستره اجرا و هم در عرصه تحقیق و پژوهش گشوده است.»

رهبر جمهوری اسلامی، فروردین ۱۳۹۷، می‎گوید: «وسعتِ سرزمینِ کشورِ ما و همسایگی با آبهای بین‌المللیِ آزاد، از فرصت‌های این کشور است؛ ما از اینها بطور کامل استفاده نمی‌کنیم؛ یکی از دو حاشیه‌ی خلیج فارس متعلّق به ما است، بخش عمده‌ای از دریای عمان متعلّق به ما است. همسایگان متعدّد با پانزده کشور ما همسایه هستیم و این یک امکان و یک ظرفیّت بسیار مهم برای کشور است. کشور ما از لحاظ جغرافیایی در جای حسّاسی قرار گرفته است؛ نقطه‌ی اتّصال شرق و غرب و شمال و جنوب است و این از لحاظ جغرافیایی مهم است.»

اما پیروی قطر و ترکیه از تحریم‌های آمریکا از یکسو شکست سیاست‎های راهبردی نظام و از سوی دیگر ظرفیت بالای آمریکا برای اعمال فشار به کشورهایی است که با انگیزه‌‏های سیاسی و اقتصادی خیال مراوده با رژیم ایران با نقض تحریم‎ها را داشتند.

تجارت ایران و چین هم بیش از ۵۴ درصد کاهش پیدا کرده است. بر اساس گزارش اداره گمرک چین حجم مبادلات تجاری ایران و چین در ماه ژانویه ۲۰۱۹ با کاهش ۵۴ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به ۱٫۷۳ میلیارد دلار رسیده است. این آمار طی ماه‌های اخیر افزایش پیدا کرده است.

عوامل اثرگذاری تحریم

تحریم اصلی‎ترین ابزار فشار آمریکا به جمهوری اسلامی است. اثرگذاری سیاست‌‌های تحریمی مستلزم عوامل متعدد است. در وهله نخست اینکه زیان‌های ناشی از تحریم برای کشور تحریم کننده کمتر از کشور تحریم شده باشد و رژیم تحت تحریم فاقد ظرفیت و تکنولوژی‎های تولید کالاهای جانشین یا به عبارتی فاقد منابع جایگزین باشد.

پایه و اساس سیاست اعمال فشار از طریق تحریم است. اینها عوامل موثر و بدیهی در پیشبرد سیاست‎های تحریم است اما میزان و مدت زمان تاثیرگذاری تحریم یک کشور بستگی به عوامل موثر دیگر هم دارد که چندان آشکار نیست اما بسیار جدی است.

میزان دسترسی رژیم در تحریم به منابع ارزی یا بازارهای جانشین و میزان مشارکت و تبعیت دولت‎های دیگر در اجرای تحریم‎ها فاکتور اساسی است که آمریکا نشان داده در مورد رژیم ایران توانسته با روش‌های متعدد کمربند فشارها را سفت‎تر کند.

عامل بیرونی دیگر کاهش همدردی‌ها در سطح بین‎المللی با کشوری است که تحت تحریم قرار گرفته. رفتار جمهوری اسلامی در چهل ساله گذشته و بطور مشخص در سال‎های اخیر سبب شده میزان همدردی دولت‎های خارجی با تهران بسیار کم شود. به ویژه دولت‎هایی که همدردی آنها می‎توانست در مقابل تحریم‎های آمریکا موثر باشد چین و روسیه هستند که در عمل از این منازعات کنار کشیدند و اروپایی‎ها در عمل از یکسو برای کمک به رژیم ایران ظرفیت و قدرت کافی ندارد و از سوی دیگر در موارد متعدد از رفتارهای رژیم ایران کلافه‌اند. موشک‎پرانی، گسیل تروریسم و ترانزیت مواد مخدر به خاک اروپا و حمایت از شبه‌نظامیان شیعه در منطقه از جمله اختلافات عمیق اروپا و رژیم ایران است و این مجموعه دلایل سبب شده فشارها به رژیم ایران جمعی باشد.

از عوامل اساسی و درونی اثرگذار در تحریم‌ها سطح نارضایتی عمومی است که هر قدر بالاتر باشد رژیم تحت تحریم برای مقابله با فشارهای اقتصادی و سیاسی شکننده و آسیب‌پذیر‎تر است. عدم مشارکت و همکاری مردم از سیاست‎های ضدتحریمی جمهوری اسلامی به بحرانی جدی برای نظام تبدیل شده است.

اساسی‎ترین عامل در تاب‎ آوردن یک رژیم مقابل تحریم‌ها افزایش تولید و مکمل آن استفاده مردم از کالاها و تولیدات داخلی است.

در سیاست مبارزه با تحریم قاچاق کالا اگرچه در کوتاه مدت می‎تواند سرعت افزایش نارضایتی‎های عمومی را بگیرد و برای کاسبان تحریم سودآور باشد اما به تدریج اثر معکوس می‎گذارد و سیاست‎های ضدتحریمی را سست می‎کند.

علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به این موارد آگاه است اما مشکل اساسی او این است که قبل از آنکه بخواهد در مورد سیاست‎های ضدتحریمی موعظه کند عامل اصلی تحریم‎هاست و خود اصلی‎ترین علت برای خنثی شدن سیاست‎های ضدتحریم است. در واقع رهبر جمهوری اسلامی خود منشاء مجموعه عواملی است که در تعریف سبب موفقیت کارزار تحریم‎ می‎شود و خود او «علمدار» تحریم‎هاست که عوامل بیرونی و درونی از جمله نارضایتی عمومی سیاست‎ها ضدتحریمی و به قول مریدانش «منویات حکیمانه‎» او را خنثی می‌کند.

برای امتیاز دادن به این مطلب لطفا روی ستاره‌ها کلیک کنید.

توجه: وقتی با ماوس روی ستاره‌ها حرکت می‌کنید، یک ستاره زرد یعنی یک امتیاز و پنج ستاره زرد یعنی پنج امتیاز!

تعداد آرا: ۰ / معدل امتیاز: ۰

کسی تا به حال به این مطلب امتیاز نداده! شما اولین نفر باشید

لینک کوتاه شده این نوشته:
https://kayhan.london/?p=157141

3 دیدگاه‌

  1. سیّدمحمّدزعفرانچی

    رژیم که به ارزهای خارجی نیاز ندارد.
    فدراسیونها مجهّز به پول فدرال هستند و درکشورهائی که ادّعای فدرالی دارند هم کنفدراسیونها نقش ریش سفید دارند…

  2. ناشناس

    دلیل اصلی موفقیت تحریم وجود دزدها و اختلاس گران کلان در کشور است که سر دسته آنها هم مجتبی خامنه ای و بیت رهبر است. کشوری که با این همه استعداد و منابع باید جزو ۱۰ کشور اول پیشرفته جهان میبود با خیانت های اینان و دشمن سازی های بی دلیل به این روز نشانده اند.

  3. ناشناس

    علی لاری جانی با چه هیجانی گوش میکنه. انگار میخواد آغامون رو بخوره 🙂

Comments are closed.