محمدجواد ظریف: پمپئو به من توهین می‎کند، چرا باید به تماس او پاسخ دهم؟!

سه سال پیش وقتی ۱۰ ملوان آمریکایی به اشتباه وارد آب‌های سرزمینی ایران در خلیج فارس شده بودند، جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا و محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی در یک تماس تلفنی چند دقیقه‎ای صحبت کردند و در عرض چند ساعت همه آنها آزاد شدند.

آیا مشابه چنین بحرانی را می‎شود امروز با چنین سرعتی حل کرد؟

محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه‌ای پاسخ داده، «نه، چگونه می‌توان آن را رفع کرد؟!» وی  احتمال گفتگوی تلفنی با وزیر خارجه آمریکا را نیز رد کرده و گفته «چرا باید به تماس تلفنی‎اش پاسخ بدهم؟!»

رویترز گزارش می‌دهد که محمدجواد ظریف اخیراً در مصاحبه‌ای با این خبرگزاری درباره‎ی اینکه آیا امکان دارد یک بحران مشابه با ورود ۱۰ ملوان آمریکایی به آب‌های سرزمینی ایران در سال ۲۰۱۶ و آزادی آنها، به سرعت حل و فصل شود، گفته است، «نه. چگونه می‌توان آن را رفع کرد؟»

محمدجواد ظریف افزوده: «پمپئو هربار که درباره‎ی ایران صحبت می‌کند به من توهین می‌کند. چرا باید به تماس او جواب بدهم؟»

رویترز همچنین نوشته، «دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرده که محمدجواد ظریف و مایک پمپئو هرگز بطور مستقیم گفتگو نکرده‌اند.»

این مسئله پس از آن مطرح می‌شود که مورگان اورتاگس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در مورد اینکه در صورت بروز بحرانی مشابه آنچه در سال ۲۰۱۶ رخ داد، واشنگتن چگونه با ایران ارتباط برقرار می‌کند، پاسخی نداد اما گفت: «وقتی زمان گفتگو فرا برسد یقین داریم که هر ابزاری برای انجام آن خواهیم داشت.»

پمپئو نیز هفته گذشته گفته بود: «راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانیم از طریق آنها کانال ارتباطی داشته باشیم.»

یک روز پس از آنکه کیوان خسروی سخنگوی شورای‎ عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی مدعی شد سفر مقام‌های خارجی به تهران که عمدتاً از آمریکا نمایندگی دارند افزایش یافته، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این ادعا را رد کرد.

مورگان اورتاگس، پنجشنبه دوم خرداد، در یک نشست خبری با تأکید بر اینکه واشنگتن از تلاش هر کشوری برای تنش‌زدایی در منطقه خاورمیانه استقبال می‌کند گفت، «هر پیامی که برای ایران داشته‌ایم کاملاَ عمومی و آشکار خواهد بود.»

کیوان خسروی سخنگوی شورای ‎عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در یادداشت کوتاهی که پنجشنبه در ایرنا منتشر شد نوشته بود که «سفر مقامات مسئول کشورهای مختلف به ایران افزایش یافته است که برخی رسانه‌ای می‌شود و پاره‌ای از سفرها نیز محرمانه می‌ماند.» به نوشته او این مقام‌ها عمدتا از آمریکا نمایندگی دارند.

دیدار محمدجواد ظریف و سناتور دایان فینشتاین

همزمان با این رویدادها پایگاه خبری پولیتیکو گزارش داد ظریف در جریان سفر اخیرش به نیویورک با دایان فینشتاین سناتور دموکرات دیدار و گفتگو کرده است.

شنیده‌ها حاکیست که تدارک این دیدار را جان کری دیده است. اگر چنین باشد، به نظر می‌رسد جان کری که پیش از این از سوی دونالد ترامپ به شدت مورد انتقاد قرار گرفته بود که بر خلاف عرف و قانون در کارهایی که به او مربوط نیست دخالت می‌کند، حالا نقش ارتباطی بین محمدجواد ظریف و مقامات دمکرات را برعهده گرفته است.

دفتر این سناتور آمریکایی در مورد شام کاری دایان فینشتاین و محمدجواد ظریف گفت که این دیدار در مشورت با وزارت خارجه آمریکا صورت گرفته است. در بیانیه دفتر این سناتور آمده: «این دفتر پیش از این دیدار با وزارت خارجه در تماس بود تا هم به آن‌ اطلاع دهد که این دیدار صورت می‌گیرد و هم آخرین اطلاعات را از فعالیت‌های ایالات متحده و ایران دریافت کند.»

اما یک مقام وزارت خارجه آمریکا به پولیتیکو گفته است که این دیدار به درخواست این وزارتخانه نبوده است. کاخ سفید هم از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده است.

پولیتیکو هفته پیش نیز با اشاره به اینکه شماره و نام محمدجواد ظریف بر صفحه تلفن همراه فینشتاین دیده شده، گزارش داده بود که احتمال دارد این سناتور آمریکایی با ظریف تلفنی گفتگو کرده باشد.

دایان فینشتاین رئیس سابق کمیته اطلاعات سنا از دوستان نزدیک جان کری و از مخالفان سرسخت دونالد ترامپ است.

در حالی که علیرضا میریوسفی سخنگو و رایزن مطبوعاتی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد در نیویورک در خصوص انتشار خبر دیدار محمدجواد ظریف با  دایان فینشتاین عنوان کرده «این جلسه در راستای روند عادی (نرمال) جلسات نمایندگی ایران با اعضای کنگره انجام شده است»، این دیدار از سوی حزب‎اللهی‌ها‎ و ارزشی‌ها واکنش‎هایی در پی داشته است.

«نقض فرمایشات مقام معظم رهبری»

ضیاءالله اعزازی نماینده مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری فارس گفته «متأسفانه به نظر می‌رسد که برخی از اعضای دولت به فرمایشات مقام معظم رهبری بی‌توجهی کرده و کار دیگری را انجام می‌‌دهند. آقای ظریف بسیار بیشتر از افراد دیگر با اظهارات صریح مقام معظم رهبری در خصوص مسائل مختلف آشناتر است چرا که در جلسات خصوصی فرمایشات مقام معظم رهبری را بیشتر از برخی از مسئولین شنیده است و یقیناً با دیدگاه‌های رهبر انقلاب در خصوص موضوعات سیاست‌ خارجی آشناتر است.»

این نماینده گفته «وقتی ظریف با سناتور آمریکایی مذاکره می‌کند دقیقاً نقض فرمایشات مقام معظم رهبری است. متأسفانه به نظر می‌رسد که برخی از اعضای دولت به فرمایشات مقام معظم رهبری بی‌توجهی کرده و کار دیگری را انجام می‌‌دهند.»

این نماینده همچنین عنوان کرده، «به نظر می‌رسد که ته دل برخی از دولتمردان همچنان گرایش به غرب و در رأس آنها آمریکا است. اما نتیجه‌بخش نبودن مذاکره و سر یک میز نشستن با آنها برای همه دنیا مسجل شده است که آنها مرد میدان عمل نیستند.‌ گرایش به غرب آقای ظریف برخی اوقات گل می‌کند وگرنه معنا ندارد که با آمریکایی‌ها مذاکره مجددی صورت گیرد مگر ا‌ینکه وزیر خارجه همچنان کدخدا را معتبر بداند.»

وی تصریح کرد: «در جلسه هفته آینده مجلس قطعاً به آقای ظریف وزیر امور خارجه به دلیل مذاکره با سناتور آمریکایی در حالی که مقام معظم رهبری در این خصوص نهی کرده‌اند تذکر خواهم داد و وی باید پاسخگوی این اقدام خلاف خود باشد.»

با وجود همه این مخالف‌خوانی‌ها از برخی مقامات جمهوری اسلامی که مرتب به «رهبر» استناد می‌کنند، به نظر می‏‏‎رسد نظام در مورد رابطه با آمریکا تمام ظرفیت خود را روی دمکرات‎ها متمرکز کرده است و چشم به پیروزی آنها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دوخته تا شاید در صورت تحقق احتمال، فشارها علیه رژیم کمتر شده و به نحوی راه مذاکره با واشنگتن باز شود. امیدی که هیچ تضمینی برای آن وجود ندارد.